Το ενδεχόμενο υποβάθμισής της από τη Moody’s αντιμετωπίζει η Ισπανία, που εξακολουθεί να βρίσκεται στο στόχαστρο των αγορών παρά τη λιτότητα και μολονότι έχει ήδη εφαρμόσει μειώσεις μισθών και πάγωμα συντάξεων. Η εξέλιξη ενέτεινε την πίεση στον Ισπανό πρωθυπουργό Χοσέ Λουίς Θαπατέρο, που προκήρυξε χθες πρόωρες εκλογές. Η Moody’s προειδοποίησε την Ισπανία πως επανεξετάζει τη βαθμολογία του Aa2 που της έχει δώσει και διευκρίνισε πως η υποβάθμισή της ενδέχεται να «περιοριστεί σε μία βαθμίδα», σημειώνοντας την ανησυχία για τον χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης αλλά και το υψηλό κόστος δανεισμού της χώρας. Παράγοντες της αγοράς σχολιάζουν αρνητικά την κίνηση, τονίζοντας ότι «αποτελεί πλήγμα στις προσπάθειες της Ευρώπης να περιορίσει την κρίση χρέους στις μικρότερες χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία». Παράλληλα χθες οι αποδόσεις των ομολόγων της σημείωσαν άνοδο 10 μονάδων βάσης φθάνοντας στο 6,13% ενώ τα spreads εκτινάχθηκαν στις 353 μ.β. Βλέποντας το κόστος του δανεισμού της σε ανοδική πορεία, η κυβέρνηση του Χοσέ Λουίς Θαπατέρο επέβαλε πλέον όρια δαπανών στις αυτόνομες περιφέρειες της χώρας. Στη διάρκεια της εβδομάδας οι περιφέρειες συμφώνησαν να μειώσουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα η κάθε μία στο 1,3% του ΑΕΠ για το 2012, στο 1,1% για το 2013 και στο 1% για το 2014.
Η συμφωνία συνεπάγεται ριζικές περικοπές στους κλάδους υγείας και παιδείας, καθώς στους δύο αυτούς κρίσιμους τομείς διοχετεύεται το 60% του προϋπολογισμού των περιφερειών. Οι περιφέρειες απασχολούν, άλλωστε, το 50% των δημοσίων υπαλλήλων και συνολικά αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 1/3 των δημοσίων δαπανών του κράτους. Η μία από τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωπαϊκής περιφέρειας δεν θα μπορέσει, έτσι, να αποφύγει μια νέα σειρά από επώδυνες περικοπές, μολονότι καταγράφει ήδη μια σημαντική επιτυχία: τη μείωση του δημοσιονομικού της ελλείμματος στο 2,2% του ΑΕΠ το α΄εξάμηνο του έτους. Στόχος της είναι να μειώσει το έλλειμμά της στο 6% το 2011 από το 9,2% στο οποίο ανήλθε το περασμένο έτος.
Στην ίδια πορεία θα παραμείνει ακόμα κι αν ανατραπεί η πολιτική συγκυρία και επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις που φέρουν τον ηγέτη του κεντροδεξιού αντιπολιτευόμενου κόμματος, Μαριάνο Ραχόι, να αναδεικνύεται νικητής στις επικείμενες εκλογές. Ο κ. Ραχόι έχει σπεύσει να προετοιμάσει εγκαίρως τους ψηφοφόρους του, υποσχόμενος «οικονομικό πρόγραμμα σοκ». Δηλώνει μάλιστα αποφασισμένος να μην ενδώσει στις πιέσεις καθώς προεξοφλεί αντιδράσεις, απεργίες και εκδηλώσεις διαμαρτυρίας από σημαντική μερίδα του ισπανικού λαού. «Τα μέτρα θα είναι σκληρά και θα έχουμε προβλήματα με πολλούς ανθρώπους, αλλά ο κόσμος πρέπει να αντιληφθεί ότι ζούσαμε με περισσότερα από όσα μπορούσαμε». Με τη χαρακτηριστική αυτή δήλωση, ηγετικό στέλεχος του Λαϊκού Κόμματος του κ. Ραχόι καλεί τους Ισπανούς «να καταλάβουν». Μολονότι το Λαϊκό Κόμμα δεν έχει ώς τώρα εκπονήσει λεπτομερές πρόγραμμα, μέλη του που μίλησαν στο Reuters αλλά προτίμησαν την ανωνυμία ανέφεραν πως η συλλογιστική του κ. Ραχόι κινείται στη γνωστή γραμμή της ανάκτησης της εμπιστοσύνης των αγορών. Παράλληλα, όμως, προσέθεσαν πως στοχεύει και στην προσέλκυση επενδύσεων και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Ενα από τα πράγματα που σίγουρα στοχεύει σίγουρα να κάνει το αντιπολιτευόμενο κόμμα είναι να εμβαθύνει τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας που εισήγαγε ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός Χοσέ Λουίς Θαπατέρο. Γι’ αυτό και προτίθεται να υιοθετήσει ενιαία και ευέλικτη σύμβαση εργασίας για να διευκολύνει τις επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν και να απολύουν. Στο στόχαστρό του έχει θέσει τις διαφορετικές συμβάσεις για τις αποζημιώσεις απόλυσης, που οι επιχειρήσεις θεωρούν καθοριστικό εμπόδιο στις προσλήψεις. Παράλληλα, το Λαϊκό Κόμμα σκοπεύει να μειώσει τη φορολογία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για να ενθαρρύνει τις προσλήψεις.
Μέχρι πρότινος οι δημοσκοπήσεις έφεραν το Λαϊκό Κόμμα να προηγείται σημαντικά του Σοσιαλιστικού. Το παράδοξο στην εκτίναξη της δημοτικότητάς του είναι, πάντως, πως η δημοτικότητα του Θαπατέρο έχει πληγεί εξαιτίας του προγράμματος περικοπών δαπανών που έχει εφαρμόσει για να κρατήσει την Ισπανία έξω από την κρίση χρέους της Ευρωζώνης.