Οι προσπάθειες των πολιτικών να καθησυχάσουν τις διεθνείς αγορές έπεσαν στο κενό χθες, καθώς η κρίση χρέους κλονίζει τις οικονομίες σε Ευρώπη και Αμερική και υπονομεύει την ανάπτυξη παγκοσμίως. Χθες, πρώτη ημέρα λειτουργίας των αγορών μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των Ηνωμένων Πολιτειών από τον οίκο Standard & Poor’s, η κάθετη πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών κατέδειξε την ανησυχία των επενδυτών, οι οποίοι στράφηκαν στα «ασφαλή καταφύγια» του χρυσού, των αποθεματικών νομισμάτων, αλλά και των… αμερικανικών ομολόγων. Το διάγγελμα του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα δεν σταμάτησε την πτώση στη Wall Street, παρά την προσπάθειά του να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στην πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ. Οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες του G7, της ομάδας των επτά πλουσιότερων χωρών, επίσης δεσμεύθηκαν να συντονίσουν τη δράση τους και να λάβουν «όλα τα απαραίτητα μέτρα για να υποστηρίξουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ανάπτυξη». Οπως όμως το έθεσε ένας οικονομολόγος της Royal Bank of Scotland στο πρακτορείο Bloomberg, «οι πράξεις μιλούν πιο δυνατά από τις λέξεις… μάλλον είμαστε πλέον στο στάδιο όπου οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να δουν αποφασιστική δράση».
Και στο πεδίο της δράσης, οι πολιτικοί και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού δεν έχουν να επιδείξουν πολλά.
Στις ΗΠΑ, ο συμβιβασμός Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών για την αύξηση του ορίου χρέους μεταθέτει τις κρίσιμες αποφάσεις για τη μείωση του ελλείμματος στο μέλλον. Παράλληλα, τα δύο κόμματα κάθε άλλο παρά δείχνουν διάθεση συνεργασίας, καθώς από το Σάββατο αποδύονται σε αλληλοκατηγορίες ποιο από τα δύο ευθύνεται για την υποβάθμιση του αμερικανικού χρέους, με τους Δημοκρατικούς να τη χρεώνουν στο Tea Party, και αντίστροφα.
Κι ενώ χθες ο επικεφαλής της S&P Ντέιβιντ Μπιρς έδινε μία στις τρεις πιθανότητες για νέα υποβάθμιση των ΗΠΑ αν επιδεινωθεί η οικονομία, ο οίκος Moody’s που διατηρεί την αξιολόγηση ΑΑΑ προειδοποίησε ότι ενδεχομένως να υποβαθμίσει το χρέος των ΗΠΑ αν επιδεινωθούν σημαντικά οι οικονομικές ή δημοσιονομικές προοπτικές, ενώ η Fitch ζήτησε αξιόπιστο, πολυετές σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής.
Στην Ευρώπη, την ώρα που η επίθεση στα ομόλογα της Ιταλίας και της Ισπανίας καταδεικνύει την ανάγκη ενίσχυσης των κεφαλαίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας EFSF, οι ηγέτες της Ευρωζώνης δυσκολεύονται να προωθήσουν ακόμη και τις μετριοπαθέστερες αποφάσεις της συνόδου κορυφής του Ιουλίου. Αποτέλεσμα αυτού του κλίματος είναι η χαρακτηριστική αναποφασιστικότητα και οι παλινωδίες, όπως αυτές εκφράστηκαν χθες στις αντιδράσεις στελεχών του κυβερνώντος κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Αθήνα ανησυχεί και ζητεί καλύτερο συντονισμό και γρήγορη εφαρμογή των αποφάσεων της συνόδου κορυφής. Πλέον, στόχος της κυβέρνησης είναι να κλείσουν το ταχύτερο δυνατό οι διαπραγματεύσεις με τους ιδιώτες για τη συμμετοχή τους στο δεύτερο πακέτο στήριξης της χώρας. Σε αυτό το δυσοίωνο περιβάλλον, η μόνη ανάσα ανακούφισης ήρθε χθες από την αγορά ομολόγων, καθώς η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων της Ιταλίας και της Ισπανίας από τα επικίνδυνα επίπεδα στα οποία βρέθηκαν την περασμένη εβδομάδα.