Οι κεντρικοί τραπεζίτες καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες προκειμένου να οχυρώσουν τις οικονομίες τους από κινδύνους, όπως η δημοσιονομική λιτότητα και μονομερώς οι συναλλαγματικές διακυμάνσεις, που απειλούν να οδηγήσουν σε μία νέα παγκόσμια ύφεση. Στις 72 ώρες που ακολούθησαν την τηλεδιάσκεψη της ομάδας των επτά πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών, η Fed ανακοίνωσε τη δέσμευσή της για τη διατήρηση των επιτοκίων σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2013, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρενέβη στις αγορές ομολόγων και η Τράπεζα της Αγγλίας επισήμανε ότι είναι έτοιμη να παρέχει επιπλέον ρευστότητα εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο. Η Ιαπωνία εξέφρασε εκ νέου τις ανησυχίες της για το γιεν και η Ελβετία, την Τετάρτη, ενέτεινε τις προσπάθειές της για τη συγκράτηση του «υπερτιμημένου» φράγκου.
«Οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν μέχρι στιγμής υπάρξει οι προστάτες του οχυρού» αναφέρει χαρακτηριστικά ο επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank Στεφάν Σνάιντερ. «Οι πολιτικοί έχουν κάνει μέχρι στιγμής ό, τι περνάει από το χέρι τους ώστε να καταστρέψουν την εμπιστοσύνη στην ικανότητα επίλυσης των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν». Την Πέμπτη, η Τράπεζα της Κορέας διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκιά της για δεύτερο συναπτό μήνα. Στην κοινή τους ανακοίνωσή στις 7 Αυγούστου, οι υπουργοί Οικονομικών και οι επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών των χωρών της ομάδας του G7 τόνισαν ότι θα «λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για τη στήριξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της ανάπτυξης στο πλαίσιο του ευρύτερου πνεύματος στενής συνεργασίας και εμπιστοσύνης».
Μία μέρα μετά, η ΕΚΤ, και ενώ την προηγούμενη εβδομάδα είχε παρέμβει έπειτα από 18 εβδομάδες στις αγορές ομολόγων, αποφάσισε να εστιάσει στις αγορές κρατικών ομολόγων της Ιταλίας και της Ισπανίας, την τρίτη και τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ε. Ε.
Η απόφαση της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, στις 9 Αυγούστου, να διατηρήσει χαμηλά το επιτόκιό της για τουλάχιστον δύο ακόμα έτη, έρχεται σε μια εποχή όπου οι πολιτικοί της χώρας προσπαθούν να βάλουν σε τάξη τα οικονομικά της χώρας και όπου τα μέτρα οικονομικής τόνωσης του 2009 πλησιάζουν στη λήξη τους.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Μέρβιν Κινγκ, δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι οι «μετωπικοί άνεμοι», που πλήττουν τη βρετανική οικονομία, εντείνονται «μέρα με τη μέρα», με τους αξιωματούχους να είναι έτοιμοι να επεκτείνουν τα μέτρα τόνωσης στην περίπτωση περαιτέρω επιδείνωσης των οικονομικών προοπτικών.
Αντίστοιχα, ο πρόεδρος της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Μασαάκι Σιρακάουα, τόνισε ότι ευμετάβλητες συναλλαγματικές ισοτιμίες θα μπορούσαν να έχουν ένα «αρνητικό αντίκτυπο» στην οικονομία, ακόμα και μετά την πρόσφατη παρέμβαση της χώρας στην αγορά συναλλάγματος, με σκοπό την αποδυνάμωση του γιεν. Την Τετάρτη, η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας ανακοίνωσε τα σχέδιά της για την αύξηση της προσφοράς φράγκων προκειμένου να βάλει ένα τέλος στη «μαζική υπερτίμηση» του νομίσματός της.
Παρά το γεγονός ότι οι πράξεις των κεντρικών τραπεζιτών δεν είναι άμεσα συντονισμένες, αποτελούν την πιο κοινή προσπάθειά τους απ’ όταν η Fed, η ΕΚΤ και άλλες τέσσερις κεντρικές τράπεζες αποφάσισαν να μειώσουν τα επιτόκιά τους, τον Οκτώβριο του 2008, ώστε να περιορίσουν τις επιπτώσεις από την κατάρρευση της Lehman Brothers. «Οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να συνέλθουν» υπογραμμίζει ο διευθύνων σύμβουλος της μεγαλύτερης εταιρείας επενδύσεων σε ομόλογα παγκοσμίως Pimco, Μοχάμεντ Ελ-Εριάν. «Ωστόσο πρέπει να αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι οι πράξεις τους είναι απαραίτητες, όχι όμως αρκετές» υπογράμμισε στο τηλεοπτικό δίκτυο του πρακτορείου Bloomberg. «Χρειαζόμαστε και άλλους οργανισμούς, είτε στις ΗΠΑ είτε στην Ευρώπη, να αναλάβουν συντονισμένη δράση».
Το πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Fed, Ράνταλ Κρόζνερ, επισήμανε ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τις επιπτώσεις των μέτρων δημοσιονομικής λιτότητας όταν παίρνουν αποφάσεις για τον τρόπο στήριξης των οικονομιών. «Είναι σώφρον να προχωράς σε τέτοιου είδους διαχείριση κινδύνου δεδομένου ότι οι οικονομικές συνθήκες έχουν καταστεί τόσο εύθραυστες».
Ελβετικό φράγκο
Υστερα από αλλεπάλληλες απόπειρες να αναχαιτίσει την αλματώδη άνοδο του ελβετικού φράγκου, η Τράπεζα της Ελβετίας εξετάζεται την προοπτική να συνδέσει το νόμισμα με το ευρώ. Στις προθέσεις αναφέρθηκε -στη διάρκεια της εβδομάδας- ο αντιπρόεδρός της Τόμας Γιόρνταν, τονίζοντας πως απέβη ατελέσφορη και η τελευταία προσπάθειά της που ήταν η μείωση των επιτοκίων σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα. Ο κ. Γιόρνταν διευκρίνισε ότι «είναι επιτρεπτό οποιοδήποτε προσωρινό μέτρο που θα επηρέαζε τη συναλλαγματική ισοτιμία, αρκεί να είναι συμβατό με τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα των τιμών». Χθες το ελβετικό φράγκο υποχώρησε ελαφρώς έναντι του ευρώ που κυμαινόταν σε 1,0090 φράγκα. Η δήλωση του κ. Γιόρνταν αναφέρεται στον κίνδυνο εκτίναξης του πληθωρισμού στην Ελβετία μετά τις μαζικές εισροές κεφαλαίων που έχει προκαλέσει τους τελευταίους μήνες η κρίση χρέους της Ευρωζώνης και η αστάθεια των αγορών.