Οσο παράδοξο κι αν ακούγεται, οι επιστήμονες επιμένουν ότι ο εγκέφαλος όσων καταφεύγουν στα ινστιτούτα αισθητικής για τεχνητό μαύρισμα (σολάριουμ) έχει πολλά κοινά με των εξαρτημένων από τα ναρκωτικά. Από χρόνια υποπτεύονταν ότι η συχνή έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει εθισμό, αλλά μόνον οι τελευταίες έρευνες έδειξαν τι ακριβώς συμβαίνει στον εγκέφαλο όλων όσοι ξαπλώνουν με τις ώρες στα κρεβάτια των σολάριουμ. Ετσι, ανακάλυψαν ότι πολλές από τις περιοχές του εγκεφάλου που διαδραματίζουν ρόλο στην ανάπτυξη εθισμού δραστηριοποιούνται όταν ο «λάτρης του τροπικού μαυρίσματος» εκτίθεται στην υπεριώδη ακτινοβολία. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα δημοσιευθούν στην επιστημονική επιθεώρηση Addiction Biology και πιθανώς να βοηθήσουν την επιστημονική κοινότητα να κατανοήσει γιατί πολλοί άνθρωποι, καίτοι γνωρίζουν τους κινδύνους που εγκυμονούν αυτές οι πρακτικές -όπως παραδείγματος χάρη είναι η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, πρόωρης γήρανσης και ρυτίδων-, επιμένουν να επιστρέφουν ξανά και ξανά στα ινστιτούτα αισθητικής και στα σολάριουμ.
«Αυτή η εμμονή αποδεικνύει ότι ο εγκέφαλος πράγματι αντιδρά στην υπεριώδη ακτινοβολία κατά τρόπους που συνήθως σχετίζονται με την ανάπτυξη εθισμού», εξηγεί ο δρ Μπρίον Αντίνοφ, καθηγητής Ψυχιατρικής του ιατρικού κέντρου Σαουθγουέστερν του Πανεπιστημίου του Τέξας και συντάκτης της μελέτης. «Πρόκειται για τις ίδιες περιοχές που βλέπουμε να δραστηριοποιούνται όταν κάποιος παίρνει ναρκωτικά ή καταναλώνει τρόφιμα όπως ζάχαρη».
Παρά τις διαρκείς προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, το τεχνητό μαύρισμα παραμένει εξαιρετικά δημοφιλές. Τουλάχιστον τριάντα εκατομμύρια Αμερικανοί επισκέπτονται κάθε χρόνο τα σολάριουμ με εντυπωσιακούς ρυθμούς.
Μία μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2005 δείχνει ότι οι περισσότεροι από αυτούς που κάθονται με τις ώρες υπό τον ήλιο πληρούν τα κριτήρια ώστε να καταταγούν στην κατηγορία ατόμων που κάνουν κατάχρηση εθιστικών ουσιών.
Ο δρ Αντίνοφ και οι συνεργάτες του θέλησαν να ανακαλύψουν περισσότερα για το «μυστήριο του σολάριουμ». Ετσι στρατολόγησαν μια μικρή ομάδα ατόμων που πήγαιναν για μαύρισμα τρεις φορές την εβδομάδα, επειδή πίστευαν ότι η διατήρηση του ηλιοκαμένου δέρματος είχε μεγάλη σημασία. Στους εθελοντές έγχυσαν ραδιοϊσότοπο για να παρακολουθήσουν με ποιον τρόπο η διαδικασία τεχνητού μαυρίσματος επηρέαζε την εγκεφαλική τους λειτουργία.
Αρχικώς οι εθελοντές πήγαν στο σολάριουμ όπως κάθε φορά και υποβλήθηκαν στη διαδικασία μαυρίσματος. Την επόμενη φορά, ωστόσο, οι ερευνητές είχαν τοποθετήσει ειδικό φίλτρο που παρεμπόδιζε την υπεριώδη ακτινοβολία χωρίς να το γνωρίζουν οι εθελοντές. Οι απεικονίσεις του εγκεφάλου τους έδειξαν ότι, όταν οι εθελοντές εξετίθεντο στην υπεριώδη ακτινοβολία δραστηριοποιούνταν κάποιες περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται άρρηκτα με την ανάπτυξη εθισμού. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι οι εθελοντές -υποσυνειδήτως- γνώριζαν πότε η υπεριώδης ακτινοβολία είχε μπλοκαριστεί, με αποτέλεσμα να μη λάβουν τη συνήθη δόση ακτινοβολίας. Μετά τις κανονικές συνεδρίες, οι εθελοντές δεν εξέφρασαν έντονα την επιθυμία να επιστρέψουν στο κρεβάτι του μαυρίσματος, γεγονός που δείχνει ότι είχαν πάρει τη… δόση τους. Οταν, όμως, δεν λάμβαναν υπεριώδη ακτινοβολία -καίτοι δεν το γνώριζαν- η επιθυμία τους για μαύρισμα παρέμενε εξίσου έντονη μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίας όσο και πριν. Η μελέτη, σύμφωνα με τον δρα Αντίνοφ, αποδεικνύει την εθιστική φύση του μαυρίσματος και εξηγεί γιατί πολλοί δεν μπορούν να σταματήσουν να πηγαίνουν για τεχνητό μαύρισμα ούτε καν να περιορίσουν τη συχνότητα με την οποία καταφεύγουν στα εξειδικευμένα ινστιτούτα.