Η νέα δανειακή σύμβαση που υπέγραψε η Ελλάδα με τους επίσημους δανειστές συνοδεύεται από φιλόδοξο πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο την επανάκτηση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους, την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και την εδραίωση συνθηκών σταθερότητας στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Το τίμημα της εφαρμογής του προγράμματος προσαρμογής έχει ήδη αποδειχθεί μεγάλο, τόσο σε αυστηρά οικονομικούς όσο και σε κοινωνικούς όρους. Η σωρευτική συρρίκνωση (σε πραγματικούς όρους) του ΑΕΠ της χώρας από το 2008 αναμένεται τώρα να υπερβεί τις 20 ποσοστιαίες μονάδες έως το τέλος του τρέχοντος έτους, ενώ το ποσοστό ανεργίας έχει ήδη υπερβεί το 22%. Είναι βέβαιο ότι έχουν έως τώρα σημειωθεί αστοχίες και καθυστερήσεις στην εφαρμογή του συμφωνηθέντων μεταρρυθμίσεων. Παρ’ όλα αυτά, το χειρότερο ενδεχομένως είναι ότι η πρόοδος που έχει ήδη συντελεσθεί σε βασικές κατευθύνσεις του προγράμματος προσαρμογής δεν έχει έως τώρα επαρκώς αναγνωρισθεί από τους εταίρους της χώρας και τη διεθνή επενδυτική κοινότητα. Μεταξύ άλλων, η μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης από τα τέλη του 2009 υπερβαίνει πλέον της 9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, ενώ είναι ακόμη μεγαλύτερη (11 μονάδες του ΑΕΠ) σε κυκλικά προσαρμοσμένους όρους. Αν και για τη σταθεροποίηση του λόγου δημοσίου χρέους-ΑΕΠ απαιτούνται, επί σειρά ετών, πρωτογενή πλεονάσματα 1,5 μονάδων του ΑΕΠ και πλέον, δεν πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι η δημοσιονομική προσαρμογή που έχει έως τώρα επιτελεσθεί είναι η μεγαλύτερη που έχει ποτέ επιτευχθεί από χώρα του ΟΟΣΑ. Στο μέτωπο της ανταγωνιστικότητας, η κατακόρυφη άνοδος της ανεργίας και η ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας φαίνεται πλέον να οδηγούν σε μεγαλύτερη της αναμενόμενης προσαρμογής στο μέτωπο των μισθών, αν και ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει σε αρκετά υψηλότερα επίπεδα από αυτά που θα ανέμενε κανείς, λαμβανομένης υπ’ όψιν της πρωτόγνωρης ύφεσης. Τα ανωτέρω ενισχύουν την πεποίθησή μας ότι η μείωση του εξωτερικού ελλείμματος της χώρας θα είναι πιθανώς ταχύτερη από τις προηγούμενες προβλέψεις της τρόικα.
Δεν αποκλείεται δε, η δημιουργία πλεονασμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών από το 2016 και εντεύθεν. Ποιος λοιπόν ο λόγος άρνησης των εταίρων να αναγνωρίσουν επαρκώς τις ανωτέρω εξελίξεις; Ενδεχομένως, το συνεχιζόμενο έλλειμμα αξιοπιστίας που συνεχίζει να υπονομεύει τις προσπάθειες της χώρας να εξέλθει από την παρούσα κρίση.
* Επικεφαλής Διεύθυνσης Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης Eurobank EFG.