Επρεπε να φτάσουμε στον Μάιο του 2012, με την Ισπανία και την Ιταλία να βυθίζονται στην ύφεση, την ανεργία «στα κόκκινα» και, το κυριότερο, τα επιτόκια δανεισμού τους να έχουν εκτοξευθεί σε επίπεδο που καθιστά το δημόσιο χρέος τους μη βιώσιμο, προκειμένου το Eurogroup να χαλαρώσει, λίγο, τη λιτότητα που επιβάλλει στα μέλη του.
Οπως αποδείχθηκε στη διάρκεια των περασμένων δύο χρόνων, οι αγορές δεν δίνουν σημασία μόνο στο δημοσιονομικό έλλειμμα και στο δημόσιο χρέος ενός κράτους, αλλά και στον ρυθμό ανάπτυξης, στην ανεργία, στο αν υπάρχει μια κεντρική τράπεζα πρόθυμη να το υποστηρίξει στις δύσκολες στιγμές. Κατά το μέλος της ΕΚΤ, Γιενς Βάϊντμαν, η Μαδρίτη πρέπει να ενισχυθεί συνολικά για την οικονομία της και όχι μόνο για τις τράπεζές της, εφόσον αυτό θα επηρεάσει θετικά τις αγορές. Πλέον, το υπάρξιακό ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσει πολύ σύντομα η Ευρωζώνη είναι τι θα κάνει αν αποκλειστούν από τις αγορές η Ισπανία και η Ιταλία.
Αυτό θα είναι το επόμενο στάδιο στην ευρωπαϊκή τραπεζική κρίση, που μετεξελίχθηκε σε κρίση δημοσίου χρέους και ταυτόχρονα το πραγματικό τεστ αλληλεγγύης και ενότητας για την Ευρωζώνη.
Ηδη από τα μέσα του 2010 η Ευρωζώνη, η οποία μόλις άρχιζε να βγαίνει από ύφεση 4,3% του ΑΕΠ το 2009, αποφάσισε να εφαρμόσει ένα πολύ φιλόδοξο και εξίσου σκληρό πρόγραμμα οικονομικής εξυγίανσης. Τότε, η κυρίαρχη άποψη, όπως εκφραζόταν από τη Γερμανία, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΚΤ, ήταν ότι ο ταχύς περιορισμός των δημοσιονομικών ελλειμμάτων θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη των αγορών, οι οποίες θα αντάμειβαν τις προσπάθειες των «ενάρετων» κρατών, αγοράζοντας τα ομόλογά τους με χαμηλό επιτόκιο. Πράγματι, η δημοσιονομική εξυγίανση ήταν εντυπωσιακή, αφού το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ευρωζώνης μειώθηκε από 6,2% του ΑΕΠ το 2010 σε 4,1% το 2011, ενώ η πρόβλεψη της Κομισιόν για το έλλειμμα του 2012 είναι 3,2%. Το τίμημα όμως ήταν βαρύ για την Ευρωζώνη, η οποία θα γνωρίσει το 2012 μια δεύτερη ύφεση μέσα σε τρία χρόνια, ενώ η ανεργία, ιδιαίτερα στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, σπάει κάθε ρεκόρ από την ίδρυση του ευρώ. Την ίδια στιγμή που η Ευρωζώνη προσπαθούσε να περιορίσει τα έλλειμμά της, η κρίση δημοσίου χρέους άρχισε από τον Μάιο του 2010 να «ρουφάει» το ένα κράτος-μέλος μετά το άλλο. Η στάση που υιοθέτησαν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης απέναντι στα κράτη που αποκλείονταν από τις αγορές ήταν αυτή της «σκληρής αλληλεγγύης», που τελευταία επαναξιολογούν προκειμένου να αποτρέψουν την απειλή μιας ανεξέλεγκτης μετάδοσης της κρίσης.