Τα σκάνδαλα χειραγώγησης των διατραπεζικών επιτοκίων Libor και Εuribor, δηλαδή των επιτοκίων που χρησιμοποιούνται για την κοστολόγηση δανείων και χρηματοοικονομικών προϊόντων ανά τον κόσμο, φαίνεται πως έδωσαν το έναυσμα για την έναρξη μιας σειράς ερευνών πάνω στις ενέργειες τραπεζικών κολοσσών αλλά και μεμονωμένων χρηματιστών τα τελευταία χρόνια.
Στις έρευνες αυτές ηγούνται οι αμερικανικές και βρετανικές αρχές, αλλά σε εγρήγορση βρίσκονται, επίσης, οι αρμόδιες αρχές στο Τόκιο, στη Σιγκαπούρη και στο Χονγκ Κονγκ για να εξακριβωθεί εάν υπήρξαν ανάλογες στρεβλώσεις στα δικά τους συστήματα διατραπεζικών επιτοκίων. Αναμένεται να ασκηθούν ακόμη και ποινικές διώξεις στις ΗΠΑ πλην των αγωγών εις βάρος τραπεζικών στελεχών μετά από emails που αποκαλύπτουν την απροκάλυπτη κατάχρηση των μηχανισμών της αγοράς.
Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που ένας από τους αρχιτέκτονες του σύγχρονου τραπεζικού οικοδομήματος μίλησε για τη διάσπαση των τραπεζικών κολοσσών. Σε συνέντευξη στο τηλεοπτικό δίκτυο CNBC, ο πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Citigroup, Σάντι Βιλ, υποστήριξε το διαχωρισμό των επενδύσεων από την παροχή τραπεζικών υπηρεσιών. Τάχθηκε, επί της ουσίας, υπέρ ενός συντηρητικού συστήματος σαν αυτό που είχε δημιουργηθεί μετά το Κραχ του ’29, παραδεχόμενος ότι «θα πρέπει να έχουμε μεμονωμένες τράπεζες για καταθέσεις, τράπεζες που θα χορηγούν επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια, τράπεζες που δεν θα θέτουν σε κίνδυνο τα χρήματα των φορολογουμένων και δεν θα είναι πολύ μεγάλες για να αποτύχουν». Σε απολογητική διάθεση ήταν ο απερχόμενος πρόεδρος της Barclays, Μαρκ Αγκιους. «Λυπούμαστε για τα θέματα που προέκυψαν κατά το διάστημα των τελευταίων εβδομάδων και αναγνωρίζουμε ότι έχουμε απογοητεύσει τους επενδυτές μας», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Μετά την παραδοχή της Barclays ότι συμμετείχε στη χειραγώγηση των επιτοκίων Libor και Euribor την περίοδο 2005–09, βρίσκεται ξανά στο στόχαστρο των Αρχών. Ο τραπεζικός κολοσσός ανακοίνωσε ότι η βρετανική αρχή εποπτείας των αγορών (FSA) πραγματοποιεί νέα έρευνα για το κατά πόσο η Barclays ήταν διαφανής για τις επενδύσεις και τις προμήθειες που κατεβλήθησαν από την Επενδυτική Αρχή του Κατάρ και την ιαπωνική Sumitomo Mitsui Banking Corp. τον Ιούνιο του 2008, όσο κλιμακωνόταν η χρηματοπιστωτική κρίση του 2007–09.
Μεταξύ των στελεχών της Barclays που θα πρέπει να απολογηθούν ενώπιον της FSA είναι ο οικονομικός διευθυντής Τζορτζ Λούκας, ο μοναδικός που έχει απομείνει από την «παλαιά φρουρά» του ομίλου. Μέσα στον Ιούλιο, μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου Libor και Euribor, αποχώρησαν ο διευθύνων σύμβουλος της Barclays, Μπομπ Ντάιμοντ, και ο γενικός διευθυντής, Τζέρι ντελ Μισιέ, ενώ υπέβαλε την παραίτησή του ο πρόεδρος, Μάρκους Αγκιους.
Μέσα στον ίδιο μήνα, η Barclays είδε να εξανεμίζονται 4,4 δισ. στερλίνες από την κεφαλαιοποίησή της, αφού τέλη Ιουνίου είχε καταβάλει 407 εκατ. ευρώ στην Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Εμπορευμάτων των ΗΠΑ (CTFC), στο αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης και στη FSA. Συν τοις άλλοις, η Barclays πρόκειται να καταβάλει αποζημιώσεις 450 εκατ. στερλινών σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το σκάνδαλο είναι τεράστιο εάν αναλογιστεί κανείς ότι το Libor αποτελεί σημείο αναφοράς για την κοστολόγηση δανείων και επενδυτικών προϊόντων, ύψους 500 τρισ. δολάρια, σε 16 νομίσματα ανά 15 χρονικές περιόδους από ημερήσια έως μονοετή βάση. Ανάλογη βαρύτητα φέρει το επιτόκιο Euribor για τη διατραπεζική αγορά της Ευρωζώνης, το Tibor στο Τόκιο και το Stibor στη Στοκχόλμη. Πληροφορίες θέλουν να είναι, επίσης, υπόλογες στις αρμόδιες αρχές οι Societe Generale, HSBC, Deutsche Bank, Royal Bank of Scotland, Lloyds Banking Group, UBS AG και Credit Agricole, γεγονός που θέτει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία του κόσμου των επενδύσεων και των τραπεζών.