Ο Στιούαρτ Τόμσον, διαχειριστής κεφαλαίων σε εταιρεία της Γλασκώβης, ήξερε τι να κάνει τον περασμένο μήνα, όταν οι αποδόσεις των ισπανικών ομολόγων εκτινάχθηκαν σε ύψη ρεκόρ: να πουλήσει γερμανικά ομόλογα. «Δεν υπάρχει τρόπος να μην επηρεαστεί η Γερμανία από αυτό», δήλωσε. «Η Ισπανία δεν θα επιβιώσει χωρίς εξωτερική βοήθεια. Η στήριξη θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τη Γερμανία».
Η άμβλυνση των θέσεων της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ προς τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, και το σχέδιο στήριξης Ισπανίας και Ιταλίας απωθούν τους επενδυτές που αγόρασαν γερμανικά ομόλογα (bunds) λόγω της άκαμπτης στάσης της ως προς τα δημοσιονομικά.
Οσοι αναζητούσαν καταφύγιο από τις καταρρέουσες αγορές ομολόγων πρόθυμα αποδέχθηκαν αποδόσεις κάτω του μηδενός για τα bunds έως και για τρία χρόνια, καθώς πίστεψαν την υπόσχεσή της να μην αυξήσει το χρέος της χώρας, επεκτείνοντας τα προγράμματα στήριξης των ασθενέστερων γειτόνων. Επενδυτικά κεφάλαια που διαχειρίζονται περισσότερα από 4 τρισ. δολάρια στρέφονται κατά των γερμανικών με τον φόβο ότι το κόστος στήριξης των υπερχρεωμένων χωρών της Ευρωζώνης θα αυξηθεί για τη Γερμανία. Το σύνολο μπορεί να φθάσει τα 500 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις. Αυτό ισοδυναμεί με το 45% του υφιστάμενου σήμερα χρέους της Γερμανίας, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. «Ο κίνδυνος να χρειαστεί η Γερμανία να εκδώσει νέα ομόλογα για να χρηματοδοτήσει τη στήριξη είναι υπαρκτός», τονίζουν.
Από τις 25 Ιουλίου, τα γερμανικά ομόλογα έχουν απολέσει 0,4%, έναντι 1,2% των αμερικανικών, λένε τα στοιχεία του Βloomberg και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενώσεων Χρηματοοικονομικών Αναλυτών (ΕFFΑS). Την ίδια ώρα, καθώς το μέγεθος των προγραμμάτων στήριξης απειλεί να αυξηθεί, η γερμανική ανάπτυξη επιβραδύνεται για τέσσερα συναπτά τρίμηνα, στο 1,2% το πρώτο τρίμηνο έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου. Εταιρείες, που ξεκινούν από την αυτοκινητοβιομηχανία ΒΜW και φθάνουν ώς την κατασκευάστρια αθλητικών ειδών Puma, υποφέρουν καθώς η κρίση επιφέρει πλήγμα σε πωλήσεις και παραγγελίες.
Παρότι στις 18 Ιουλίου η κ. Μέρκελ διαβεβαίωνε ότι δεν θα αναλάβει επιπλέον υποχρεώσεις σε ό,τι αφορά την κρίση χρέους χωρίς ισχυρότερη δημοσιονομική εποπτεία, σήμερα η καγκελάριος στηρίζει τις προτάσεις του κ. Ντράγκι για αγορά ομολόγων προκειμένου να μειωθεί το κόστος δανεισμού Ισπανίας και Ιταλίας. Η κ. Μέρκελ δέχεται επίσης πιέσεις από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης: οι Σοσιαλδημοκράτες πρότειναν την περασμένη εβδομάδα να συμφωνήσει η κυβέρνηση να πληρώσει μεγαλύτερο μέρος του λογαριασμού για την αναχαίτιση της κρίσης, προκειμένου να αποφευχθεί η διάλυση του 17μελούς συνασπισμού.
Η Γερμανία μπορεί να χάσει τη γοητεία της ως καταφύγιο από την κρίση αν δεν αποδεχθεί το κόστος της επίτευξης μεγαλύτερης ευρωπαϊκής ενοποίησης. Οι χαράσσοντες την πολιτική θα πρέπει να δώσουν στην ΕΚΤ τη δυνατότητα διάσωσης των τραπεζών, δημιουργίας ενός προγράμματος ασφάλειας επενδύσεων και εκτύπωσης χρήματος, στα πρότυπα της αμερικανικής Fed, ώστε να στηριχθεί η ανάπτυξη. Οπως υποστηρίζουν κύκλοι των αγορών: «Οσο θα γίνεται κατανοητό το τελικό κόστος για τη Γερμανία, τόσο θα βλέπουμε φυγή σε καταφύγια εκτός Ευρωζώνης. Το καλύτερο σενάριο είναι να πει τελικά η γερμανική κυβέρνηση στον λαό της: Κοιτάξτε, η κάθε λύση έχει το κόστος της. Είτε θα υπάρξει πλήρης ενοποίηση είτε διάλυση».
Βεβαίως, καθώς η Γερμανία συνεισφέρει τα περισσότερα στη στήριξη των υπερχρεωμένων εταίρων της, ο κίνδυνος είναι να δυσκολευθεί η κ. Μέρκελ περισσότερο να πείσει τους ψηφοφόρους να χαλαρώσουν και να βοηθήσουν τις προβληματικές χώρες της Ευρωζώνης. «Η Γερμανία είναι χαμένη σε κάθε περίπτωση», εκτιμάται. «Είτε θα σπεύσει, θα εργαστεί δυσανάλογα σκληρά και θα πληρώσει δυσανάλογο ποσό για να διατηρήσει το σύστημα, ή –αν επιλέξει να μην το κάνει– θα υποφέρει σε βάθος χρόνου. Δεν είναι δίκαιο, αλλά δεν έχει άλλη επιλογή. Είτε θα βουλιάξουν όλοι μαζί είτε θα κολυμπήσουν όλοι μαζί».