Ερωτήματα προκάλεσε η απροσδόκητη παραίτηση του Βίκραμ Πάντιτ από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Citigroup. Σχεδόν ανάλογα είχε προκαλέσει και η αιφνίδια τοποθέτησή του στο επίκεντρο των εξελίξεων του ομίλου στα τέλη του 2007. Αντικαταστάτης του ανέλαβε ο επικεφαλής της Citigroup Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής, Μάικ Κόρμπατ. Οταν ξέσπασε η κρίση, ο προβληματικός χρηματοπιστωτικός κολοσσός διασώθηκε με χρήματα των Αμερικανών φορολογουμένων. Στην 5ετή του πορεία στο πηδάλιό του, ο κ. Πάντιτ είχε καταφύγει σε διάφορες πρωτοβουλίες περικοπής θέσεων εργασίας, μείωσης κόστους και πώλησης περιουσιακών στοιχείων, αλλά χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οπως επισημαίνει ο Economist, η Ιστορία θα κρίνει τα πεπραγμένα του, αλλά μέχρι τότε οι επενδυτές θα παραμείνουν εξοργισμένοι με το ύψος των αμοιβών του, που βρίσκεται σε πλήρη αντιδιαστολή με την κερδοφορία. Η αποζημίωσή του αναμένεται να φθάσει περίπου τα 200 εκατ. δολάρια, εκ των οποίων τα 125 εκατ. δολάρια είναι τα συμφωνηθέντα με το Δ.Σ. της Citigroup.
Και, όπως συνεχίζει ο Economist, η πιο δημοφιλής και ίσως απλουστευτική «θεωρία» είναι ότι ο Βίκραμ Πάντιτ είχε διαφωνήσει με το Δ.Σ. είτε για την αποζημίωσή του είτε για κάτι πιο θεμελιώδες, όπως το μέλλον της Cιtigroup. Πολλοί πιστεύουν ότι ο τέως επικεφαλής της τράπεζας ήταν υπέρμαχος της διατήρησης του μεγάλου μεγέθους της, ενώ μια άλλη άποψη τον θέλει να αποσκοπεί σε δραματική συρρίκνωση του ισολογισμού, κατά τον Εconomist. Σημειωτέον πως η ανακοίνωση της παραίτησης Πάντιτ έγινε μία μόλις ημέρα μετά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων τρίτου τριμήνου. Βάσει αυτών, η κερδοφορία της Citigroup είχε μειωθεί κατά 88% συγκριτικά με το ίδιο διάστημα πριν από ένα χρόνο.
Η πρώτη αντίδραση των αγορών ήταν συγκρατημένα ευμενής ως προς τον νέο επικεφαλής, Μάικ Κόρμπατ: η τιμή της μετοχής της Citigroup ανήλθε ελαφρώς, μόλις γνωστοποιήθηκε η παραίτηση του προκατόχου του, Βίκραμ Πάντιτ. Η άνοδος αυτή δεν μεταφράζεται ούτε σε αποδοχή της πορείας Πάντιτ ούτε σε ρήξη με τον διάδοχό του. Ο Μάικ Κόρμπατ χρειάζεται να συγκροτήσει μια διοικητική ομάδα, να λάβει σκληρές αποφάσεις για την πώληση περαιτέρω περιουσιακών στοιχείων του ομίλου, περιφρουρώντας ταυτόχρονα το ηθικό και την ψυχολογική διάθεση των εργαζομένων σε αυτόν. Το βασικότερο όλων συνίσταται στο να εκμεταλλευθεί τάχιστα και στο έπακρο το αξιολογότατο παγκόσμιο δίκτυο της Citigroup, καθώς και να ξεκαθαρίσει το παράξενα δύσκαμπτο τμήμα των δραστηριοτήτων της στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Χάος
Οσα κι αν καταμαρτυρηθούν στον τέως διευθύνοντα σύμβουλο της Citigroup, το σίγουρο είναι ότι την ανέλαβε στο ξέσπασμα της κρίσης και, με εκτεταμένη κρατική βοήθεια, μπόρεσε κάπως να την κάνει να ορθοποδήσει. Ο Βίκραμ Πάντιτ «προσγειώθηκε» στη Citigroup τον Ιούλιο του 2007, όταν η Citi εξαγόρασε με πολύ υψηλό τίμημα τα επενδυτικά κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου (hedge fund), που διηύθυνε ο ίδιος. Τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς ανέλαβε να βάλει τάξη στο χάος, αλλά έκτοτε η τιμή της μετοχής της Citi απώλεσε 89% της αξίας της. Ωστόσο, στη διάρκεια της θητείας του απέλυσε μαζικά υπαλλήλους, αυτονόμησε δευτερεύουσες δραστηριότητες και, εκκινώντας από χαμηλότατη βάση, κατόρθωσε τόσο οι αποδόσεις όσο και τα κέρδη να βελτιωθούν.
Στις αρχές του 2008 η Citigroup ανακοινώνει τριμηνιαίες ζημίες 9,83 δισ. δολαρίων και κεφαλαιακή ένεση 19,1 δισ. δολαρίων από εξωτερικούς επενδυτές, ενώ τον Ιούνιο κλείνει τα hedge funds του Πάντιτ και τον Οκτώβριο -μαζί με άλλες μεγάλες αμερικανικές τράπεζες- εντάσσεται στο κρατικό πρόγραμμα αρωγής TARP. Τον Νοέμβριο του 2008 η Citigroup λαμβάνει 20 δισ. ευρώ από την κυβέρνηση, τον Ιανουάριο του 2009 ανακοινώνει ζημίες 18,7 δισ. δολαρίων και τον Φεβρουάριο το κράτος αποκτά το 36% σε αυτήν. Το 2009 και το 2010, ο μισθός του περιοριζόταν στο συμβολικό ποσό του ενός δολαρίου. Οταν αποκαθίσταται η κερδοφορία το 2011, το Δ.Σ. αυξάνει τον μισθό του στο 1,75 εκατ. δολάρια και τις συνολικές αποδοχές στα 15 εκατ. δολάρια, και τον παροτρύνει να παραμείνει έως το 2015. Τον Απρίλιο του 2012, οι μέτοχοι καταψηφίζουν το πακέτο αποδοχών των 15 εκατ. δολαρίων του κ. Πάντιτ. Οταν στα μέσα Οκτωβρίου ανακοινώνονται τα τριμηνιαία αποτελέσματα της Citigroup, καθίσταται εμφανές ότι τα κέρδη επιβαρύνονται λόγω απομείωσης της αξίας της συμμετοχής της στη Smith Βarney.
Τρία μεγάλα λάθη
Σε επίπεδο προσωπικών σχέσεων ο Βίκραμ Πάντιτ εξαρχής είχε «εξασφαλίσει» την αντιπάθεια των ρυθμιστικών αρχών των ΗΠΑ. Μόλις ανέλαβε, η τότε επικεφαλής του Ομοσπονδιακού Οργανισμού Εγγύησης Καταθέσεων, Σίλα Μπερ, αμφισβήτησε την επάρκειά του και προσφάτως σχολίασε θετικά την παραίτησή του. Αντιθέτως, έχαιρε της στήριξης του μέχρι πρότινος προέδρου της Citigroup Ντικ Πάρσονς. Μόλις απεχώρησε, είπε προφητικά: «Τώρα η εκεχειρία μεταξύ Πάντιτ και υφισταμένων του λαμβάνει τέλος». Κατά τα φαινόμενα, ο «ντροπαλός τεχνοκράτης» χρεώθηκε τρία μεγάλα λάθη. Πρώτον, την άρνηση της Fed να εγκρίνει πρόγραμμα επαναγοράς ιδίων μετοχών αξίας πολλών δισ. δολαρίων τον Μάρτιο, με τον πρόεδρό της Μπεν Μπερνάνκι να υποδεικνύει εμμέσως πλην σαφώς ότι η εύθραυστη κεφαλαιακή θέση της Citigroup δεν επέτρεπε τέτοιες πολυτέλειες. Ως αναμενόμενη συνέπεια υπήρξε εκνευρισμός στο Δ.Σ. της Citigroup και για έναν επιπλέον λόγο: ο Βίκραμ Πάντιτ είχε δώσει την εντύπωση πως διατηρούσε στενή σχέση με τον κ. Μπερνάνκι. Δεύτερον, σοβαρούς τριγμούς προκάλεσε η καταψήφιση από τους μετόχους των αποδοχών του κ. Πάντιτ τον Απρίλιο, γιατί συνδέθηκε με την επίτευξη εύκολων στόχων. Και, τρίτον, κατηγορήθηκε για ατυχείς χειρισμούς κατά την πώληση στη Morgan Stanley του μεριδίου της Citigroup στη χρηματιστηριακή Smith Barney. H τιμή πώλησης ήταν πολύ χαμηλή σε σχέση με την αποτίμηση της Smith Barney στον ισολογισμό της Citigroup. H τελευταία υποχρεώθηκε σε απομείωση της αξίας της συμμετοχής της κατά 4,7 δισ. δολ. Ο Βίκραμ Πάντιτ υπεραμύνθηκε των επιλογών του, υπενθυμίζοντας ότι ανέλαβε τη Citigroup λίγους μήνες πριν κορυφωθεί η τραυματική κρίση των στεγαστικών δανείων και την καθοδήγησε στη μετέπειτα ταραγμένη περίοδο. H τράπεζα αποπλήρωσε την κρατική βοήθεια που έλαβε, πούλησε πληθώρα περιουσιακών στοιχείων για να εξυγιάνει τον ισολογισμό της, επέστρεψε στην κερδοφορία το 2010-2011 και έκλεισε την περυσινή χρήση με κέρδη άνω των 11 δισ. δολ.