Το Ευρωκοινοβούλιο αντιδρά στον τρόπο που θα γίνει η θέσπιση του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης των τραπεζών, καθώς δεν θα περάσει από τον έλεγχο των κοινοτικών οργάνων, αλλά θα αποφασιστεί με διακυβερνητική συνθήκη που θα υπογράψουν μεταξύ τους τα κράτη-μέλη που συμμετέχουν στη λεγόμενη «τραπεζική ένωση». Ωστόσο, πηγές του Συμβουλίου εμφανίζονταν χθες στην «Κ» αισιόδοξες ότι η Ευρωβουλή «θα συμβιβαστεί τελικά με την πραγματικότητα» και θα ενδώσει στην ψήφιση της πολύπλοκης και εντέλει λειψής, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, τραπεζικής ένωσης. Το Ταμείο Εξυγίανσης θεωρείται το πιο σημαντικό κομμάτι της τραπεζικής ένωσης, καθώς μέσα από αυτό θα χρηματοδοτούνται οι εξυγιάνσεις και εκκαθαρίσεις των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της Ευρωζώνης.
Το Ταμείο έχει σκοπό να συγκεντρώσει σταδιακά τις εθνικές συνδρομές όλων των ευρωπαϊκών τραπεζών που συμμετέχουν σε αυτό (υπολογίζονται 55 δισ. στα επόμενα 10 χρόνια) και αυτά τα χρήματα να λειτουργήσουν ως δίχτυ προστασίας σε τράπεζες που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο πτώχευσης. Με αυτό τον τρόπο, τα βάρη μιας τράπεζας που βρίσκεται σε κίνδυνο δεν θα πέφτουν στις πλάτες των φορολογουμένων, όπως γινόταν μέχρι τώρα, ενώ με τη σταδιακή αντικατάσταση των εθνικών ταμείων χρηματοπιστωτικής σταθερότητας με ένα ευρωπαϊκό, προσδοκάται το σπάσιμο του φαύλου κύκλου που συνδέει τα εθνικά χρέη αδύναμων κρατών με τις τραπεζικές επισφάλειες.
Το χρονοδιάγραμμα για τη θέσπιση του Ταμείου είναι πιεστικό, καθώς όλη η τεχνική προεργασία πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τις αρχές Μαρτίου, με στόχο η διακυβερνητική συνθήκη να κυρωθεί εντός του 2014.
Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, το νέο καθεστώς είναι αρκετά περίπλοκο και θα λειτουργεί ως εξής: Ολα θα ξεκινάνε από τον Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας των Τραπεζών (SSM). Ο SSM θα λειτουργεί από τον προσεχή Νοέμβριο στη Φρανκφούρτη, υπό την αιγίδα της ΕΚΤ, και θα είναι υπεύθυνος για να διαπιστώνει ότι υπάρχει πρόβλημα σε μία τράπεζα-μέλος της τραπεζικής ένωσης. Οταν κάνει τη διαπίστωση, δεύτερο βήμα είναι να ειδοποιεί το Συμβούλιο Εξυγίανσης στις Βρυξέλλες (SRB). Οταν αυτό κρίνει (συνήθως Παρασκευές απόγευμα) ότι μία τράπεζα δεν είναι βιώσιμη και πρέπει να τεθεί σε καθεστώς εκκαθάρισης, το κόστος θα το επωμίζονται οι εξής τρεις: Πρώτα οι πιστωτές και οι μέτοχοι των τραπεζών, στη συνέχεια (από το 2016) τις απώλειες θα υφίστανται και όσοι έχουν ανασφάλιστες καταθέσεις (άνω των 100.000 ευρώ), κατά το «κυπριακό μοντέλο», και τρίτον, αν ούτε αυτοί οι πόροι αρκούν για να «πληρωθεί ο λογαριασμός», τότε θα χρησιμοποιούνται, ως έσχατη επιλογή, τα χρήματα των ταμείων χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Τα ταμεία σταθερότητας θα έχουν μαζέψει χρήματα από συνδρομές της κάθε τράπεζας ανάλογα με το μέγεθός της.
Σταδιακά, σε ορίζοντα δεκαετίας, τα εθνικά ταμεία θα συμπτυχθούν σε ένα ενιαίο Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξυγίανσης (SRF), το οποίο, όπως σημειώθηκε, θα δημιουργηθεί με διακυβερνητική συνθήκη. Αυτή η μεταφορά θα γίνει σιγά σιγά, με ρυθμούς μεταφοράς 10% κάθε χρόνο. Ετσι, στον ενδέκατο χρόνο τα κεφάλαια των εθνικών ταμείων χρηματοπιστωτικής σταθερότητας θα έχουν πια περάσει 100% στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξυγίανσης. Το SRF θα διαθέτει 55 δισ. στο ταμείο του, όσο το 1% των ασφαλισμένων καταθέσεων στην Ευρωζώνη.
Αν εν τω μεταξύ (πριν περάσουν τα δέκα χρόνια που χρειάζονται για να «γεμίσει» το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξυγίανσης) χρεοκοπήσει, π.χ., μία ιταλική τράπεζα, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να απευθυνθεί στους μετόχους και πιστωτές της. Αν δεν φτάνουν οι πόροι αυτών, τότε θα πρέπει να απευθυνθεί στο εθνικό ταμείο και αν ούτε τότε δεν φτάνουν, θα μπορεί να χρησιμοποιήσει κεφάλαια που έχουν μεταφερθεί στο Ευρωπαϊκό Ταμείο. Εξάλλου, τα εθνικά ταμεία θα μπορούν, πιθανότατα, να δανείζονται μεταξύ τους σε περιπτώσεις ανάγκης. Αν ξεσπάσει μία μεγάλη τραπεζική κρίση που θα εξαντλήσει όμως και τους πόρους των ταμείων εξυγίανσης, τότε το Ευρωπαϊκό Ταμείο θα μπορεί να δανείζεται κεφάλαια από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).
Τα κεφάλαια αυτά θα πρέπει να επιστραφούν, από πρόσθετες εισφορές που θα επιβληθούν στις τράπεζες γι’ αυτό τον σκοπό.