Σε επίπεδα ρεκόρ διαμορφώθηκε το έλλειμμα του ισοζυγίου εμπορικών συναλλαγών της Ιαπωνίας τον Ιανουάριο στα 2,79 τρισ. γιεν (27,30 δισ. δολάρια), επαναφέροντας στο προσκήνιο τα ερωτήματα για τη βιωσιμότητα της οικονομικής ανάπτυξης. Πρόκειται για τη 19η διαδοχική αύξηση σε μηνιαία βάση, ενώ το έλλειμμα του Ιανουαρίου υπερβαίνει κατά 1 τρισ. γιεν το αντίστοιχο του Δεκεμβρίου. Παράλληλα, πρόσφατα στοιχεία κατέδειξαν επιδείνωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης τον Φεβρουάριο, ένδειξη πως ο κόσμος των εταιρειών προετοιμάζεται για μία υποχώρηση της ζήτησης μετά την εφαρμογή του νέου αυξημένου φόρου επί των πωλήσεων. Ο φόρος, που θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Απριλίου, θα διαμορφωθεί στο 8% από το 5% σήμερα. Η αύξηση των εξαγωγών, η οποία πυροδοτήθηκε από την εξασθένηση του γιεν ως προς το δολάριο και το ευρώ, υπερακοντίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη διόγκωση στο κόστος των εισαγωγών.
Ο συνδυασμός των ανωτέρω παραγόντων θέτει εν αμφιβόλω την αποτελεσματικότητα της στρατηγικής ποσοτικής χαλάρωσης του πρωθυπουργού Σίνζο Αμπε. Τον Ιανουάριο, ειδικότερα, οι εξαγωγές ενισχύθηκαν σε ποσοστό 9,5%, όπως αναφέρουν τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών της χώρας. Οι δε εισαγωγές διογκώθηκαν κατά 25% σε επίπεδα ρεκόρ. Αν και θεωρητικά το αδύναμο γιεν συνδράμει τους εξαγωγικούς ομίλους της Ιαπωνίας, καθιστώντας φθηνότερα τα προϊόντα τους στη διεθνή αγορά, αυτό δεν ισχύει στον βαθμό του παρελθόντος. Πολλές επιχειρήσεις έχουν κατασκευάσει εργοστάσια σε άλλες χώρες, εκμεταλλευόμενες τα φθηνά εργατικά χέρια.
Εξ ου και η διόγκωση του εμπορικού ελλείμματος υπενθυμίζει πως με αποκλειστικό εργαλείο το αδύναμο γιεν δεν τονώνονται οι ιαπωνικές εξαγωγές και εν συνεχεία η οικονομία. Επιπλέον, η διεθνής ζήτηση δεν έχει την απαιτούμενη ισχύ να αντισταθμίσει τον δυσμενή αντίκτυπο από την αύξηση του φόρου. «Εάν η οικονομία εξασθενήσει περαιτέρω μετά την αύξηση, η κυβέρνηση πιθανώς να καταφύγει σε νέα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης πιθανώς και το καλοκαίρι», παρατηρεί ο οικονομολόγος του Mizuho Research Institute, Γιαοσίο Γιαμαμότο. «Η Κεντρική Τράπεζα θα χαλαρώσει περαιτέρω την πολιτική της, ειδικά εάν καταστεί σαφές πως ο στόχος 2% για τον πληθωρισμό είναι ανέφικτος».