Η μεγάλη απειλή για την ανάπτυξη

Η μεγάλη απειλή για την ανάπτυξη

2' 47" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η αναδιανομή εισοδήματος που έχει σκοπό να περιορίσει την οικονομική ανισότητα δεν μειώνει την οικονομική ανάπτυξη, αντιθέτως την ευνοεί, υποστηρίζουν σε μια νέα και πιθανώς ιστορικής σημασίας μελέτη τους οικονομολόγοι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Πρόσφατα σε άλλη μελέτη το ΔΝΤ αποδείκνυε ότι ο περιορισμός της οικονομικής ανισότητας ευνοεί την οικονομική ανάπτυξη και την καθιστά ανθεκτικότερη. Το ερώτημα είναι αν τα νέα ευρήματα θα επηρεάσουν ανάλογα και την οικονομική πολιτική των χωρών.

Ο περιορισμός της οικονομικής ανισότητας έχει γίνει από τον Αμερικανό πρόεδρο, Μπαράκ Ομπάμα, το βασικό θέμα της δεύτερης θητείας του, ο νέος πάπας Φραγκίσκος Α΄, καλεί τους οικονομικά ισχυρούς να μοιραστούν τα χρήματά τους με τους αδύναμους, ενώ και στην Ευρώπη η διπλή ύφεση των τελευταίων χρόνων και η σκληρή λιτότητα που εφαρμόζουν πολλές χώρες της Ευρωζώνης έχει εντείνει την οικονομική ανισότητα. Παράλληλα, η εδραίωση της παγκοσμιοποίησης τις τελευταίες δεκαετίες και η μετατόπιση του οικονομικού κέντρου από τη Δύση προς την Ανατολή έχει εντείνει την οικονομική ανισότητα στις δυτικές κοινωνίες (μέλη του ΟΟΣΑ), αλλά την έχει περιορίσει στις αναπτυσσόμενες χώρες, κυρίως της νοτιοανατολικής Ασίας.

Τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα που προκαλεί η οικονομική ανισότητα έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας σε αρκετές χώρες έντονες πολιτικές μετατοπίσεις, ευνοώντας την εμφάνιση ακόμη και φασιστικών πολιτικών σχηματισμών, ενώ η μεσαία τάξη πολλών δυτικών χωρών γίνεται όλο και πιο φτωχή. Στη μελέτη τους με τίτλο «Treating Inequality with Redistribution: Is the Cure Worse than the Disease? » οι οικονομολόγοι Jonathan Ostry και Andrew Berg καταρρίπτουν τη θεωρία του νομπελίστα οικονομολόγου Αρθουρ Οκούν ότι η αναδιανομή εισοδήματος μέσω της φορολογίας και των κοινωνικών παροχών πλήττει την οικονομική ανάπτυξη.

Εξετάζοντας τις οικονομικές επιδόσεις σε βάθος δεκαετιών τόσο ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών όσο και αναπτυσσόμενων οι δύο οικονομολόγοι του ΔΝΤ προσπαθούν να διαπιστώσουν ποιες είναι οι άμεσες μακροοικονομικές επιπτώσεις της πολιτικής της αναδιανομής εισοδήματος στην ανάπτυξη, αλλά και ποιες οι έμμεσες επιπτώσεις μέσω του περιορισμού της οικονομικής ανισότητας. Τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά. Πρώτον, η οικονομική ανισότητα καθορίζει σε σημαντικό βαθμό τον ρυθμό της μεσοπρόθεσμης οικονομικής ανάπτυξης και τη διάρκεια των περιόδων ανάπτυξης. «Ανισότητα και μη βιώσιμη ανάπτυξη είναι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος», οπότε θα ήταν λάθος να επικεντρώνεται κανείς στην ανάπτυξη αδιαφορώντας για την ανισότητα. Δεύτερον, «υπάρχουν αξιοσημείωτα λίγες αποδείξεις στα ιστορικά στοιχεία περί της ύπαρξης αρνητικών επιπτώσεων στην ανάπτυξη από την αναδιανομή εισοδήματος». Αντιθέτως, συνεχίζουν οι δύο οικονομολόγοι του ΔΝΤ, «μια συνηθισμένη πολιτική αναδιανομής εισοδήματος και η συνδεδεμένη με αυτή μείωση της ανισότητας συνδέεται πολύ στενά με υψηλότερη και πιο μακροχρόνια ανάπτυξη». Ακόμη και σε περιπτώσεις «πολύ μεγάλης αναδιανομής εισοδήματος» οι δύο οικονομολόγοι εντοπίζουν μόνο λίγα αντικρουόμενα στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι «ίσως» να υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις στη διάρκεια της ανάπτυξης και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι στην χειρότερη περίπτωση η πολύ μεγάλη αναδιανομή εισοδήματος έχει ουδέτερη επίπτωση στην ανάπτυξη. Βεβαίως, οι Ostry και Berg επισημαίνουν ότι έχει σημασία πόσο καλοσχεδιασμένη είναι η αναδιανομή εισοδήματος και προειδοποιούν ότι μετά από κάποιο σημείο η αναδιανομή αρχίζει να πλήττει την ανάπτυξη και ότι η ακραία οικονομική ισότητα επίσης μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις.

Το συμπέρασμα των οικονομολόγων του ΔΝΤ είναι ότι η αναδιανομή εισοδήματος δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη, όπως πολλοί πιστεύουν. «Συνεπώς, όταν υπάρχει υψηλή εισοδηματική ανισότητα η αδράνεια είναι αχρείαστη σε πολλές περιπτώσεις» καταλήγουν οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ, ενός οργανισμού που θεωρείται πολύ συντηρητικός, αλλά τα τελευταία χρόνια αποδεικνύει ότι γίνεται προοδευτικότερος, τουλάχιστον αν συγκριθεί με την πολιτική που ακολουθεί η Ευρωζώνη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή