Ουσιαστικό βήμα προς την άλωση των φορολογικών παραδείσων αποτελεί η απόφαση που έλαβαν 44 χώρες, ανάμεσα στις οποίες ορισμένοι από τους σκοτεινότερους φορολογικούς παραδείσους, όπως οι Παρθένοι Νήσοι και το Λιχτενστάιν, να θέσουν χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποίο θα διασφαλιστεί η μεταβίβαση των στοιχείων των επενδυτών στις κυβερνήσεις των χωρών προέλευσής τους. Το σχέδιο θέτει τον φιλόδοξο στόχο να έχουν ολοκληρωθεί οι απαιτούμενες διαδικασίες μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 και η υλοποίησή του συνεπάγεται σημαντικό κόστος για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Επιπλέον, θα προλειάνει το έδαφος για περαιτέρω κλιμάκωση των πιέσεων προς όσες άλλες χώρες διατηρούν τραπεζικό απόρρητο και πολύ χαμηλή φορολογία, ενώ αποτελεί απότοκο των συντονισμένων πιέσεων που ασκούνται στους φορολογικούς παραδείσους από το 2009 και την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Στην πρωτοβουλία συμμετέχουν πέραν των Παρθένων Νήσων, γενικότερα οι Κτήσεις του Βρετανικού Στέμματος και οι υπεράκτιες κτήσεις της Βρετανίας, το Λιχτενστάιν και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες καθώς και η Ινδία, η Αργεντινή και η Κολομβία.
Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, δεν φαίνεται να συμμετέχει το Λουξεμβούργο, μολονότι είχε αρχικά συμφωνήσει να είναι από τις πρώτες χώρες που θα εμπλακεί στη διαδικασία ανταλλαγής πληροφοριών. Σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της μεταξύ τους συμφωνίας, προβλέπει πως μέχρι τον Ιανουάριο του 2016 οι τράπεζες όσων χωρών συμμετέχουν θα έχουν δρομολογήσει τις απαιτούμενες διαδικασίες για να καταγράφουν τη φορολογική έδρα των νέων πελατών τους, μέχρι τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους θα έχουν θεσπίσει τις αναγκαίες διαδικασίες για την ταυτοποίηση των υφιστάμενων λογαριασμών με μεγάλα ποσά και μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017 των λογαριασμών με μικρά ποσά ή εκείνων που διατηρούν εταιρείες, επενδυτικά ταμεία ή ιδρύματα. Η ενημέρωση, που προβλέπεται στη συμφωνία των 44, θα είναι λεπτομερής και θα αφορά τόκους, μερίσματα, ισοζύγια πληρωμών, έσοδα από επενδυτικά προϊόντα στον χώρο των ασφαλίσεων, κέρδη από την πώληση στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών και γενικότερα έσοδα που προκύπτουν από όσα περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται στον εκάστοτε λογαριασμό.
Καταλύτης η κρίση
Το έναυσμα που οδήγησε στις πιέσεις για την κατάργηση του τραπεζικού απορρήτου και των φορολογικών παραδείσων ήταν τα τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα που παρουσίασαν πολλές χώρες μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Συνέδραμε, όμως, στην απόφαση φορολογικών αρχών και κυβερνήσεων, να συντονίσουν τις προσπάθειές τους, η σειρά των οικονομικών σκανδάλων και των σκανδάλων φοροδιαφυγής που βγήκαν στην επιφάνεια στη διάρκεια της κρίσης. Καταλυτικά έδρασε, πάντως, σχετικός νόμος που υιοθέτησαν οι ΗΠΑ το 2010, ο γνωστός με τα αρχικά FATCA, και αφορά τη φορολόγηση των λογαριασμών που διατηρούν σε τράπεζες του εξωτερικού Αμερικανοί φορολογούμενοι. Είχε προηγηθεί τραπεζικό σκάνδαλο στο οποίο είχε εμπλακεί η ελβετική τράπεζα UBS. Ετσι στη διάρκεια του περασμένου έτους οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμφώνησαν να υιοθετήσουν μια ευρωπαϊκή εκδοχή του νόμου FATCA και στη συνέχεια η κυβέρνηση της Βρετανίας διασφάλισε την προσχώρηση στη συμφωνία των Κτήσεων του Βρετανικού Στέμματος και των υπεράκτιων κτήσεων της Βρετανίας.