Εξετάζοντας κανείς την τελευταία έκθεση του υπουργείου Εμπορίου για τα δεδομένα της απασχόλησης στις ΗΠΑ, δεν υπάρχουν περιθώρια αμφιβολίας: η αμερικανική μηχανή δημιουργίας θέσεων εργασίας επανακάμπτει. Στο δωδεκάμηνο Ιούλιος 2013 – Ιούνιος 2014 o δείκτης της ανεργίας υποχώρησε κατά 1,4 ποσοστιαίες μονάδες. Τελευταία φορά που σημειώθηκε πτώση του δείκτη τόσο σημαντική ήταν τον Οκτώβριο του 1984, όταν ο τότε πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν είχε οργανώσει διαφημιστική εκστρατεία με το σύνθημα «ξημερώνει στην Αμερική». Τον Ιούνιο δημιουργήθηκαν 288.000 νέες θέσεις εργασίας και συνολικά το παρελθόν δωδεκάμηνο δημιουργήθηκαν 2,5 εκατομμύρια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρόκειται για την καλύτερη επίδοση της οικονομικής ανάκαμψης μέχρι σήμερα.
Στην πραγματικότητα, η έκθεση σχετικά με τις θέσεις εργασίας στη χώρα είναι θετική. Σε όρους απασχόλησης, η οικονομία των ΗΠΑ έχει καλύτερη επίδοση (έστω και σε πολύ μικρό βαθμό) συγκριτικά με ό,τι συνέβαινε οποιαδήποτε άλλη στιγμή τα τελευταία οκτώ χρόνια και οι πρόσφατες εκθέσεις είχαν στοιχεία που αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω.
Βέβαια, θα ήταν εύκολο να υπερεκτιμήσει κανείς την ισχύ της αμερικανικής αγοράς απασχόλησης. Η συμμετοχή των εργαζομένων είναι σήμερα χαμηλότερη από ό,τι πριν από ένα χρόνο. Επτάμισι εκατομμύρια Αμερικανοί και Αμερικανίδες ημιαπασχολούνται, ενώ υπό άλλες συνθήκες θα είχαν πλήρη απασχόληση. Η αύξηση των μισθών είναι αμετακίνητη στο 2%. Ανεξαρτήτως της εκπληκτικά δυναμικής αύξησης της απασχόλησης κατά το προηγούμενο εξάμηνο και της επακόλουθης μείωσης της ανεργίας, η αύξηση των μισθών είναι πολύ χαμηλή για το συγκεκριμένο σημείο του επιχειρηματικού κύκλου.
Με άλλα λόγια, υπάρχουν επιχειρήματα που μπορούν να στηρίξουν την άποψη ότι ακόμα το σύστημα δημιουργίας θέσεων εργασίας δεν έχει ενεργοποιηθεί πλήρως. Ισως να μην μπορούμε να μιλήσουμε με απόλυτη βεβαιότητα. Εντούτοις, πρέπει να θυμόμαστε πως υπάρχουν δύο δρόμοι: ο ένας, όπου η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) θεωρεί δεδομένο ότι δεν υπάρχει απραξία στο σύστημα και κάνει κινήσεις για να επιβραδύνει την ταχύτητα της αγοράς εργασίας, προτού η απασχόληση ανέλθει και στη συνέχεια προκληθούν ανοδικές πιέσεις σε μισθούς και τιμές. Με το σκεπτικό αυτό καλύτερα δεν γίνεται. Οπότε δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά εάν μία αξιοπρεπής μερίδα αποκαρδιωμένων εργαζομένων μπορεί να δεσμευθεί και πάλι ως εργατικό δυναμικό σε μία πιο ανελαστική αγορά εργασίας.
Ο άλλος δρόμος είναι αυτός στον οποίο η Fed δεν προβαίνει σε ισχυρές υποθέσεις για απραξία του συστήματος και επιτρέπει στα οικονομικά στοιχεία να διαμορφώνουν τις επιλογές της. Τότε η Fed αποφασίζει να μην τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια της ανάπτυξης, ενώ ακόμα η αύξηση των μισθών είναι κάτω από τα κανονικά επίπεδα και, όντως, να μην αυξήσει τα επιτόκια, έως ότου καταστεί σαφές ότι η αύξηση μισθών στα κανονικά επίπεδα ή και ελάχιστα πάνω από αυτά δεν οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα της συμμετοχής των εργαζομένων. Ο κίνδυνος σε μία τέτοια προσέγγιση είναι μία μισθολογική αύξηση κατά τι υψηλότερη από την κανονική, η οποία με τη σειρά της ίσως θα κατέτεινε σε πληθωρισμό κατά τι υψηλότερο του κανονικού. Η δυνητική συνέπεια είναι η υψηλότερη παραγωγικότητα ή η μεγαλύτερη συμμετοχή των εργαζομένων στην αγορά εργασίας ή ίσως κάτι και από τα δύο. Τουλάχιστον το να στοιχηματίσεις για έναν από τους δύο δρόμους, είναι εύκολο.