Οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) στην Ευρώπη έφθασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα το 2013, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση European Attractiveness Survey της ΕΥ (πρώην Ernst & Young). Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη βγήκε από την ύφεση στα μέσα της χρονιάς, το 2013 ήταν έτος ρεκόρ για τις ΑΞΕ με 3.955 επενδυτικά έργα, παρουσιάζοντας αύξηση 4% σε σχέση με το 2012. Μεταξύ των μεγάλων αγορών, οι επενδύσεις αυξήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τη Γαλλία, ενώ μείωση σημειώθηκε μόνο στην Ισπανία και την Ανατολική Ευρώπη.
H Ανατολική Ευρώπη, η οποία και προσείλκυσε σημαντικές επενδύσεις στη δεκαετία του 2000, ήταν ο μεγαλύτερος χαμένος από την οικονομική κρίση, καθώς ο αριθμός των επενδύσεων μειώθηκε κατά 12%, ενώ στη Δυτική Ευρώπη οι αριθμοί αυξήθηκαν κατά 19%.
Μεταξύ των μεγάλων αγορών υπήρξε ένας εύκολα αναγνωρίσιμος νικητής, η Γερμανία, όπου οι αριθμοί υπερδιπλασιάστηκαν. Στο Ηνωμένο Βασίλειο σημειώθηκε μικρότερη αύξηση της τάξης του 12%, ενώ στη Γαλλία παρέμειναν σταθερές. Αλλοι «κερδισμένοι» μεταξύ των μεγαλύτερων αγορών, ήταν η Ισπανία, η Ολλανδία, η Ρωσία και η Ιρλανδία. Οι πέντε «χαμένοι» ήταν χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς οι επενδύσεις στη Ρουμανία, την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία μειώθηκαν κατά 50% στη διάρκεια της κρίσης.
Βελτίωση εμπιστοσύνης
Η έξοδος της Ευρώπης από την ύφεση επηρέασε επίσης τις απόψεις των παγκόσμιων επενδυτών που συμμετείχαν στην έρευνα τον Μάρτιο του 2014 σχετικά με τις μελλοντικές προοπτικές για τις ΑΞΕ στην Ευρώπη. Στην έρευνα του 2013 μόνο το 39% των επενδυτών θεωρούσε ότι η Ευρώπη θα γινόταν πιο ελκυστικός επενδυτικός προορισμός μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, ενώ το 23% ανέμενε επιδείνωση. Φέτος, το 54% θεωρεί ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί και μόνο το 12% αναμένει επιδείνωση. Επενδυτές από την Ασία εμφανίζονται ακόμη πιο αισιόδοξοι, με το 60% να αναμένει βελτίωση.
Επενδυτικοί προορισμοί
Η Μεγάλη Βρετανία βρίσκεται και πάλι στην πρώτη θέση όσον αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις, με 799 επενδύσεις το 2013, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 15%, ενώ η Γερμανία παρουσιάζει επίσης σημαντική αύξηση κατά 12% και 701 επενδύσεις. Εκπληξη αποτελεί η Γαλλία, η οποία αντέστρεψε την πτωτική τάση των ΑΞΕ σημειώνοντας αύξηση 9%. Παρά το γεγονός ότι οι επενδύσεις στην Ισπανία μειώθηκαν κατά 19%, μετά την απότομη αύξηση του 2012 που είχε προκληθεί από τους «κυνηγούς ευκαιριών», παρέμεινε στην τέταρτη θέση, ενώ το Βέλγιο και η Ολλανδία βρίσκονται στην πέμπτη και έκτη θέση αντίστοιχα.
Ο αριθμός των ΑΞΕ στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, μειώθηκε κατά περίπου 5%, ενώ η δημιουργία θέσεων εργασίας μειώθηκε κατά 4%, καθώς η παρατεταμένη κρίση μείωσε, για παράδειγμα, τον αριθμό των επενδύσεων από τις δυτικοευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες.
Οι κλάδοι
Η έξοδος της Ευρώπης από την ύφεση έχει ενισχύσει τη θέση της ως προς τις επενδύσεις καινοτομίας και υψηλής προστιθέμενης αξίας. Το λογισμικό και οι επιχειρηματικές υπηρεσίες παρέμειναν οι κορυφαίοι κλάδοι ΑΞΕ στην Ευρώπη, όσον αφορά τον αριθμό των επενδύσεων, με 509 έργα (αύξηση 27%) και 483 (μείωση 31%), αντίστοιχα. Σχεδόν οι μισές από τις επενδύσεις λογισμικού προέρχονται από εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ.
Οι άλλοι μεγάλοι κερδισμένοι τομείς της χρονιάς ήταν τα φαρμακευτικά και η επιστημονική έρευνα, παρουσιάζοντας αύξηση 58% (141 επενδύσεις) και 96% (88) αντίστοιχα. Ως προς το είδος των επενδύσεων, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η έρευνα και ανάπτυξη (R&D) παρουσίασε σημαντική αύξηση της τάξης του 23%, με αύξηση κατά 64% ως προς τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η μεταποίηση παρουσίασε αύξηση της τάξης του 5%, ωστόσο ο αριθμός των θέσεων εργασίας μειώθηκε κατά 12%, καθώς οι επενδυτές παραμένουν επιφυλακτικοί ως προς το υψηλό κόστος εργασίας στην Ευρώπη.
Οι ενδοευρωπαϊκές επενδύσεις αποτελούν την κύρια πηγή των ΑΞΕ στην Ευρώπη, ωστόσο σε επίπεδο χώρας, οι ΗΠΑ παρέμειναν η κύρια πηγή ΑΞΕ στην Ευρώπη, αντιπροσωπεύοντας 1.027 επενδύσεις, ή το 26% του συνόλου των εισερχομένων επενδύσεων το 2013. Το 27% των επενδύσεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη κατευθύνθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο (από 26% πέρυσι), ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από αυτό του πλησιέστερου ανταγωνιστή του, της Γερμανίας.
Ωστόσο, οι συνολικές αμερικανικές επενδύσεις μειώθηκαν κατά 2%. Αντιθέτως, οι επενδύσεις από τις χώρες BRIC αυξήθηκαν, με τον αριθμό των επενδύσεων να αυξάνεται κατά 28% φθάνοντας τις 313 και τις θέσεις εργασίας να αυξάνονται κατά 37% φθάνοντας τις 16.900. Οι κινεζικές επενδύσεις έχουν τριπλασιασθεί τα τελευταία έξι χρόνια, ενώ και οι ινδικές και ρωσικές επενδύσεις έφθασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα το 2013. Παρόμοια αύξηση κατά 37% παρουσίασαν οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν από επενδύσεις των BRIC. Η Γερμανία ξεπέρασε το Ηνωμένο Βασίλειο ως ο κορυφαίος προορισμός για επενδύσεις από τις χώρες BRIC παρουσιάζοντας αύξηση κατά 50%.