Με αρνητικό επιτόκιο προσπαθεί η Τράπεζα της Ελβετίας να θωρακίσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και να απομακρύνει τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού, αμυνόμενη στο κύμα επενδυτών που αναζητούν καταφύγιο για τα χρήματά τους. Πράγματι, το ελβετικό φράγκο διολίσθησε στο χαμηλό 18μήνου έναντι του ευρώ. Το κύρος του ελβετικού φράγκου ως νομίσματος σταθερότητας φαίνεται πως παραμένει ακλόνητο σε αντίθεση με την αβεβαιότητα που επικρατεί για το μέλλον της ρωσικής οικονομίας, την αναιμική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη και την παγκόσμια οικονομία ή την πορεία των τιμών πετρελαίου.
Η σταθερότητα που αποπνέει το νόμισμα της Ελβετίας επιφέρει επιπλοκές σε μια οικονομία που το ήμισυ του ΑΕΠ απαρτίζεται από εξαγωγές. Την τελευταία τριετία, η Τράπεζα της Ελβετίας έχει θέσει όριο στην ανατίμηση του ελβετικού φράγκου μέχρι το 1,20 ως προς το ευρώ, επαναλαμβάνοντας πως προτίθεται να προχωρήσει σε απεριόριστες αγορές συναλλάγματος για να αναχαιτίσει την άνοδο του εγχώριου νομίσματος και να προστατεύσει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της. Πέραν τούτου, ο πληθωρισμός στην Ελβετία υποχώρησε κατά 0,1% τον Νοέμβριο, ενώ σε αρνητικό έδαφος κινήθηκαν οι δείκτες καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης. Ενα μήνα πριν, οι λιανικές πωλήσεις είχαν υποχωρήσει κατά 0,8%.
Με την υιοθέτηση αρνητικού επιτοκίου 0,25% στις καταθέσεις άνω των 10 εκατ. ελβετικών φράγκων από τις 22 Ιανουαρίου του 2015, η Τράπεζα της Ελβετίας επιδιώκει να οδηγηθεί το διατραπεζικό επιτόκιο τριμήνου Libor σε αρνητικό έδαφος, όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωσή της. Επί της ουσίας, η Τράπεζα της Ελβετίας χρεώνει όσους επιθυμούν να διατηρούν καταθέσεις στη χώρα ώστε να συγκρατήσει τη μεγάλη εισροή κεφαλαίων που παρατηρείται εδώ και μια διετία. «Οι τοποθετήσεις σε ελβετικά φράγκα θα συνοδεύονται με επιπλέον κόστος, οπότε οι επενδυτές θα πρέπει να το σκεφτούν πιο προσεκτικά», σχολίασε αναλυτής της UBS στο Λονδίνο. Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε χθες την ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας, ο πρόεδρος Τόμας Ζορντάν απέφυγε να προσδιορίσει το μέγεθος των παρεμβάσεων στις αγορές συναλλάγματος. Πέραν των δυσμενών συνθηκών στην ελβετική οικονομία, ωστόσο, η δημοσιονομική εικόνα της χώρας είναι εξαιρετική, με χρέος 35,4% ως προς το ΑΕΠ και μηδενικό έλλειμμα στον προϋπολογισμό του 2013.
Ελληνες δανειολήπτες
Στην Ελλάδα επιδεινώνονται τα βάρη εκείνων που δανείστηκαν σε ελβετικά φράγκα από την άνοδο του νομίσματος, διότι το υπολειπόμενο κεφάλαιο του δανείου παραμένει αμετάβλητο ακόμη και εάν οι δόσεις καταβάλλονται με συνέπεια. Με την ισοτιμία του ελβετικού φράγκου ως προς το ευρώ να έχει περιοριστεί χθες στο 1,2052 συγκριτικά με το 1,61 ελβ. φρ. που ίσχυε αρχές του 2007, οι δανειολήπτες θα πρέπει να καταβάλουν περισσότερα ευρώ για να μειώσουν το υπόλοιπο του δανείου. Η προσφορά δανείων σε ελβετικά φράγκα ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής την περίοδο 2006-07, πριν ξεσπάσει η χρηματοπιστωτική κρίση και η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, που ενίσχυσε τις τάσεις αναζήτησης επενδυτικών καταφυγίων, οδηγώντας το ευρώ σε άνοδο και αναγκάζοντας έτσι την Τράπεζα της Ελβετίας να επιβάλει ένα όριο στην αναρρίχησή του. Στην τρέχουσα φάση, πάντως, η ενίσχυση του ευρώ ως προς το ελβετικό φράγκο μετά τις παρεμβάσεις της Τράπεζας της Ελβετίας ενισχύει σενάρια για δυναμικότερη παρέμβαση εκ μέρους της ΕΚΤ στην Ευρωζώνη, η οποία, επίσης, απειλείται από τον αποπληθωρισμό.