Εχει άραγε φτάσει στο τέρμα της η παρούσα επέκταση της αμερικανικής οικονομίας; Θα επιστρέψουμε σύντομα στο επίπεδο απασχόλησης που είχαμε πριν από το 2008 ή μήπως η ύφεση προκάλεσε μακροχρόνια ζημία; Οι οικονομολόγοι που ασχολούνται με τα μακροοικονομικά προσπαθούν να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα, συνήθως χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Για να καταλάβετε γιατί είναι τόσο δύσκολο να προβλέψει κανείς τη διάρκεια του οικονομικού κύκλου, αρκεί να συνειδητοποιήσετε ότι κανείς δεν γνωρίζει στην πραγματικότητα εάν υπάρχει καν ο οικονομικός κύκλος. Η λέξη «κύκλος» φέρνει στον νου εικόνες κυμάτων και περιόδων, ωστόσο ο οικονομικός δεν είναι ένας κανονικός κύκλος (αν ήταν θα ήταν και εύκολο να προβλέψει κανείς την επόμενη ύφεση). Στην πραγματικότητα, οι οικονομολόγοι νομίζουν ότι οι περίοδοι ύφεσης και εκρηκτικής ανάπτυξης είναι τυχαίες και προσωρινές διαταραχές μιας ομαλής τάσης μακροπρόθεσμης ανάπτυξης.
Είναι όμως πολύ δύσκολο να διαχωρίζει κανείς τις διακυμάνσεις από την τάση. Η ίδια η τάση αντιπροσωπεύει τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, ωστόσο ο ρυθμός μεταβολής της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης μπορεί να αλλάξει. Οπότε η ίδια η τάση μπορεί να επιταχυνθεί ή να επιβραδυνθεί. Μια παραδοσιακή μέθοδος προκειμένου να ξεχωρίσει κανείς αν πρόκειται για προσωρινή διακύμανση ή για αλλαγή στη μακροπρόθεσμη τάση αναπτύχθηκε από τον κάτοχο Νομπέλ οικονομολόγο Εντ Πρέσκοτ. Ουσιαστικά ένας οικονομολόγος επιλέγει τον χρονικό ορίζοντα που νομίζει ότι αποτελεί τον οικονομικό κύκλο και με τη μέθοδο του Πρέσκοτ διαχωρίζει τη δυσνόητη γραμμή της ανάπτυξης σε οικονομικό κύκλο και σε τάση. Ωστόσο χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο προκύπτουν ορισμένα σημαντικά προβλήματα.
Ολες οι σύγχρονες μακροοικονομικές θεωρίες βασίζονται στην υπόθεση ότι οι υφέσεις είναι προσωρινές, ότι δεν πλήττουν μόνιμα το παραγωγικό δυναμικό της οικονομίας. Αν αυτή η υπόθεση είναι λανθασμένη, τότε το ίδιο ισχύει και για τις περισσότερες σύγχρονες μακροοικονομικές θεωρίες. Αν οι υφέσεις πράγματι προκαλούν μόνιμη ζημία στην οικονομία, τότε αλλάζει ολόκληρο το σύμπαν της μακροοικονομικής πολιτικής. Μπορεί να σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προκαλέσει μια περίοδο εκρηκτικής ανάπτυξης ώστε να αντισταθμίσει την επίδραση μιας περιόδου ύφεσης. Ορισμένοι μακροοικονομολόγοι όπως ο Τζορτζ Μάνκιβ και ο Τζον Κάμπελ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ παρουσιάζουν αποδείξεις περί αυτού ήδη από τη δεκαετία του 1980, αλλά αγνοήθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Στην πραγματικότητα προκύπτουν όλο και περισσότερες αποδείξεις ότι η ύφεση του 2008 είχε μακροχρόνιες συνέπειες στην αμερικανική οικονομία. Ερευνητές της αμερικανικής ομοσπονδιακής τράπεζας (Fed) εξέτασαν τα στοιχεία και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι συνήθως οι οικονομίες δεν ανακάμπτουν από μόνες τους.
Οπως γράφουν: «Το εύρημα ότι οι υφέσεις τείνουν να περιορίζουν τον μακροπρόθεσμο ρυθμό παραγωγής ενδέχεται να σημαίνει ότι τα σοκ στη ζήτηση έχουν μόνιμη επίδραση. Η διαρκής παρέκκλιση του επιπέδου παραγωγής από την προ κρίσης τάση υποδηλώνει την ύπαρξη σφαλμάτων στον τρόπο με τον οποίο οι οικονομολόγοι προσομοιάζουν την επίδραση που έχουν στην ανάκαμψη της παραγωγής τα οικονομικά σοκ και εγείρουν περαιτέρω αμφιβολίες σχετικά με την εμπιστοσύνη που πρέπει να έχει κανείς στη μέτρηση των παραγωγικών κενών ώστε να υπολογίσει τη χαλάρωση της οικονομικής δραστηριότητας. Για όσους χαράζουν πολιτική τα αποτελέσματα (της έρευνας) δείχνουν το κόστος των υφέσεων, ιδίως όσων είναι έντονες και διαρκούν πολύ, και αποτελούν λόγο ώστε η αντίδρασή τους στην περίπτωση ύφεσης να είναι ισχυρή και γρήγορη». Γενικώς αυτά είναι άσχημα νέα, διότι ίσως να χρειαστεί να περάσουν δεκαετίες προτού μια περίοδος εκρηκτικής ύφεσης αντισταθμίσει τη ζημία που προκάλεσε η ύφεση του 2008-2009. Είναι όμως και παρήγορο, διότι σημαίνει πως η παρούσα περίοδος οικονομικής ανάπτυξης πιθανότατα θα διαρκέσει και άλλο. Ισως απλώς να ήρθε ο καιρός να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε τον οικονομικό κύκλο ως κύκλο.