Αυξάνονται οι πιέσεις για την υιοθέτηση μιας επιθετικότερης νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), καθώς τον Νοέμβριο η πιστωτική επέκταση στην Ευρωζώνη σημείωσε νέα μείωση. Πλέον, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις επίμαχες αγορές κρατικών ομολόγων, για τις οποίες εκφράζει σθεναρές αντιρρήσεις η Bundesbank. Πάντως, οικονομολόγοι της Goldman Sachs προεξοφλούν ήδη αγορές κρατικών ομολόγων από το πρώτο τρίμηνο του 2015, ανεξαρτήτως των όποιων επιπτώσεων από τα αποτελέσματα των πρόωρων εκλογών της 25ης Ιανουαρίου στην Ελλάδα.
Τα δάνεια στον ιδιωτικό τομέα συρρικνώθηκαν κατά 0,9% τον Νοέμβριο, σε ετήσια βάση, αφού είχε προηγηθεί υποχώρηση 1,1% τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ, ο δανεισμός στις επιχειρήσεις συρρικνώθηκε τον Νοέμβριο στην Ιρλανδία κατά 11,4%, στην Ισπανία κατά 8,5% και στην Πορτογαλία κατά 6,5%. Οπως αναφέρεται στην έκθεση της ΕΚΤ, η χορήγηση δανείων στα νοικοκυριά μειώθηκε, σε ετήσια βάση, κατά 0,4% τον Νοέμβριο και στις επιχειρήσεις εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα κατά 1,6%.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, έχει τονίσει πως ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού είναι πλέον ορατός, επιδιώκοντας ως στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης και άρα των τιμών μέσα από την τόνωση της δραστηριότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που είναι ο κορμός της πραγματικής οικονομίας. Προς επιβεβαίωση των φόβων του κ. Ντράγκι ανακοινώθηκε χθες η υποχώρηση των τιμών καταναλωτή στην Ισπανία τον Δεκέμβριο κατά 1,1%, αντανακλώντας τη μεγαλύτερη πτώση από τον Ιούλιο του 2009. Αν και η πτώση αυτή αποδόθηκε στη διολίσθηση των τιμών πετρελαίου, η Ισπανία και η Ελλάδα βρίσκονται ήδη σε τροχιά αρνητικών τιμών.
Τα εργαλεία που έχει ήδη αξιοποιήσει η ΕΚΤ, δηλαδή η παροχή τριετών δανείων με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο και οι αγορές τιτλοποιημένων δανείων από τις εμπορικές τράπεζες, δεν αποφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα που είναι η αναβίωση του δανεισμού στην Ευρωζώνη και ειδικότερα του ευρωπαϊκού Νότου που επισκιάζεται από την αναιμική ανάπτυξη, τον χαμηλό πληθωρισμό και την υψηλή ανεργία.
Η Bundesbank, η γερμανική κεντρική τράπεζα, υποστηρίζει ότι δεν προβλέπονται αγορές κρατικών ομολόγων από το καταστατικό της ΕΚΤ, τονίζοντας πως μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε έμμεση κρατική ενίσχυση. Από την άλλη πλευρά, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη κινείται σε επίπεδα κάτω του 1% καθόλη τη διάρκεια του 2014, δηλαδή αποκλίνει αρκετά από το «λίγο χαμηλότερα του 2%» που υπαγορεύει το καταστατικό της ΕΚΤ. Ο πρόεδρος της ευρωτράπεζας έχει ήδη δηλώσει πως προτίθεται να προχωρήσει σε αντισυμβατικά μέτρα, με τις πιθανότητες να ενισχύονται όσο πλησιάζει το 2015, ιδιαίτερα όταν δεν αναμένεται δυναμική ανάκαμψη της Ευρωζώνης. Η απαισιόδοξη προοπτική για την Ευρωζώνη αντανακλάται από τη μεγάλη πτώση του πληθωρισμού στο 0,3% τον Νοέμβριο.
Οι εκτιμήσεις για άμεσες αγορές κρατικών ομολόγων στο μεσοπρόθεσμο μέλλον ενισχύθηκαν σημαντικά από το χλιαρό ενδιαφέρον των τραπεζών της Ευρωζώνης στη δημοπρασία φθηνών δανείων της ΕΚΤ που πραγματοποιήθηκε 10 Δεκεμβρίου. Αλλά τα εμπόδια σε πολιτικό επίπεδο δεν είναι καθόλου αμελητέα. Πληροφορίες της Die Welt αποκάλυψαν ότι ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον κ. Σόιμπλε μετά τη συνεδρίαση της ευρωτράπεζας την 4η Δεκεμβρίου. Τότε ο κ. Βάιντμαν είχε διαφωνήσει με τοποθέτηση που επέλεξε ο κ. Ντράγκι και άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου για τη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση ότι η ΕΚΤ «επιδιώκει» –αντί της ηπιότερης διατύπωσης «αναμένει»– την αύξηση του ισολογισμού κατά 1 τρισ. ευρώ.