Η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) δεν θα αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού στην επόμενη συνεδρίαση, 1-18 Μαρτίου. Παρ’ όλα αυτά θα αποκαλύψει σημαντικά στοιχεία για το πότε θα έρθει η πρώτη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Η ενδελεχής εξέταση των οικονομικών στοιχείων και ώρες αναλύσεων καταλήγουν σε μια μοναδική λέξη: υπομονή. Η Fed χρησιμοποιεί τις ανακοινώσεις Τύπου ώστε να διαμορφώσει τις προσδοκίες των επενδυτών καθώς αλλάζουν οι οικονομικές συνθήκες. Προηγουμένως η Fed άφηνε να εννοηθεί ότι θα μεσολαβήσει «σημαντική περίοδος» μεταξύ της λήξης του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE) και της πρώτης αύξησης των επιτοκίων δανεισμού. Τον περασμένο Δεκέμβριο σε ανακοίνωση Τύπου της Fed εισήχθη η έννοια της «υπομονής» που θα δείξουν οι κεντρικοί τραπεζίτες προτού αυξήσουν τα επιτόκια δανεισμού.
Η πρόεδρος της Fed Τζάνετ Γέλεν πιέστηκε να προσδιορίσει τι εννοεί με την υπομονή και τελικά απάντησε πως σημαίνει μερικές συναντήσεις, ενδεχομένως δύο, της επιτροπής που αποφασίζει για τα επιτόκια (FOMC). Δεδομένου ότι διεξάγονται δύο συναντήσεις της επιτροπής το τρίμηνο, η δήλωση της κ. Γέλεν τον περασμένο Δεκέμβριο ερμηνεύτηκε ως καμία αύξηση επιτοκίων στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2015. Αν η κ. Γέλεν επαναλάβει τη λέξη υπομονή στη συνεδρίαση του Μαρτίου, οι επενδυτές θα το εκλάβουν ως σημάδι ότι δεν θα υπάρξει αύξηση επιτοκίων δανεισμού ούτε στη συνάντηση του Ιουνίου. Λαμβάνοντας υπόψη τα σχόλια πολλών αξιωματούχων της Fed, οι οποίοι κατέστησαν σαφές ότι αποτελεί σοβαρό ενδεχόμενο μια αύξηση επιτοκίων τον Ιούνιο, περιμένουμε πως η Fed θα μεταβάλει την ενημέρωση των επενδυτών στη συνάντηση του Μαρτίου. Πράγμα που σημαίνει ότι θα απαλειφθεί η λέξη «υπομονή» ή ότι θα αποδυναμωθεί σημαντικά. Μια αύξηση των επιτοκίων δανεισμού στα μέσα του έτους παραμένει το πιθανότερο σενάριο για τρεις γενικούς λόγους.
Πρώτον, η οικονομία δεν χρειάζεται πλέον τη νομισματική πολιτική έκτακτης ανάγκης που ήταν όντως απαραίτητη ώστε να αποτραπεί μια μεγαλύτερη κρίση. Η οικονομία αναπτύχθηκε το διάστημα Απριλίου-Σεπτεμβρίου με τον ταχύτερο ρυθμό της τελευταίας δεκαετίας και φαίνεται πως επιβραδύνεται στον ρυθμό της μακροπρόθεσμης τάσης (αύξηση απασχόλησης συν παραγωγικότητα). Αν και η οικονομία επιβραδύνθηκε στη διάρκεια του τετάρτου τριμήνου του 2014, η κατανάλωση αυξήθηκε κατά 4,3%, δηλαδή με τον μεγαλύτερο ρυθμό από τις αρχές του 2006 και μάλιστα με ελάχιστη χρήση πιστωτικών καρτών. Στο τρίμηνο μέχρι και τον Ιανουάριο η αμερικανική οικονομία δημιούργησε ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας, τις περισσότερες σε 20 χρόνια.
Δεύτερον, η Fed ακολουθεί την τακτική που αποδείχτηκε επιτυχημένη στην περίπτωση της ολοκλήρωσης της ποσοτικής χαλάρωσης (QE3) και η οποία ενίσχυσε τη διαφάνεια και την αξιοπιστία. Είπε στους επενδυτές ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να διακόψει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Τους έδωσε ένα γενικό χρονοδιάγραμμα και τους επέτρεψε να προσαρμοστούν ανάλογα. Στη συνέχεια έκανε ό,τι είχε πει πως θα κάνει. Καθώς εφάρμοζε τη στρατηγική της δεν αποσπάστηκε από γεγονότα με βραχυπρόθεσμη σημασία, όπως η συρρίκνωση της οικονομίας το πρώτο τρίμηνο του 2014. Με παρόμοιο τρόπο προετοιμάζει η Fed τους επενδυτές για αύξηση των επιτοκίων δανεισμού στα μέσα του έτους.
Τρίτον, με τα overnight επιτόκια δανεισμού κοντά στο μηδέν υπονομεύονται τα παραδοσιακά εργαλεία νομισματικής πολιτικής. Προκειμένου να ενεργοποιηθούν και πάλι θα πρέπει να υπάρχει η προοπτική για νέα μέτρα τόνωσης της οικονομίας. Αν στην ανακοίνωση Τύπου μετά τη συνάντηση του Μαρτίου εξακολουθήσει να υπάρχει η λέξη «υπομονή», το πιθανότερη είναι ότι το δολάριο θα υποχωρήσει. Οι αμερικανικές μετοχές και τα χρηματιστήρια των αναδυόμενων αγορών πιθανότατα θα ενισχυθούν.
* Aντιπρόεδρος και επικεφαλής στρατηγικής παγκοσμίων αγορών της Brown Brother Harriman.