Ενθαρρυντικές σε πολλά επίπεδα διαγράφονται οι εξελίξεις στην Ευρωζώνη, καθώς το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ φαίνεται να αποδίδει καρπούς, με τις ευρωπαϊκές τράπεζες να αυξάνουν τον δανεισμό σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά για πρώτη φορά ύστερα από 36 μήνες. Παράλληλα, η προοπτική για επιτάχυνση της ανάπτυξης και του πληθωρισμού οδηγεί σε ελαφρά άνοδο του κόστους δανεισμού των χωρών της Ευρωζώνης. Αυτή τη φορά, όμως, δεν σχετίζεται με περιπτώσεις υπερχρέωσης ή αφερεγγυότητας, αλλά αντανακλά τις προσδοκίες για βελτίωση της οικονομίας.
Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η ΕΚΤ, τον Μάρτιο οι ευρωπαϊκές τράπεζες αύξησαν τα δάνεια στην πραγματική οικονομία κατά 0,1% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους, ενώ σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο τα αύξησαν κατά 0,2%. Πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας σειράς μη συμβατικών εργαλείων χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής που έχει υιοθετήσει η ΕΚΤ στην προσπάθειά της να αποτρέψει τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού και να τονώσει την ανάπτυξη. Σε αυτά συγκαταλέγονται οι αγορές καλυμμένων ομολόγων και τιτλοποιημένων δανείων, που εγκαινίασε αντιστοίχως τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του περασμένου έτους, αλλά και η επέκταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης σε αγορές κρατικών ομολόγων υψηλής αξιολόγησης που άρχισαν από τις 9 Μαρτίου.
Οπως σχολιάζει ο Χόγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής της ομάδας οικονομολόγων στην επενδυτική τράπεζα Berenberg, «υιοθετώντας μια πιο επιθετική στάση, η ΕΚΤ καταφέρνει τελικά να επαναφέρει την Ευρωζώνη τουλάχιστον σε μια αναπτυξιακή πορεία». Η αύξηση του δανεισμού σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά ήταν ένα από τα ζητούμενα της μη συμβατικής πολιτικής της ΕΚΤ, δεδομένου ότι από τον Μάιο του 2012 υποχωρούσε διαρκώς ο δανεισμός στην Ευρωζώνη, με αποτέλεσμα να προκύψει έλλειμμα ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.
Ως συνεπακόλουθο της επιθετικής πολιτικής της ΕΚΤ, η τράπεζα εκτιμά πως στη διάρκεια του έτους η Ευρωζώνη θα σημειώσει ανάπτυξη 1,5% που θα επιταχυνθεί στο 2,1% το επόμενο έτος. Ομοίως το ΔΝΤ προβλέπει για την Ευρωζώνη ανάπτυξη 1,5% το τρέχον έτος και 1,6% το επόμενο. Πρόκειται για ρυθμούς ανάπτυξης που δεν έχουν καταγραφεί στην Ευρωζώνη από το 2007. Σύμφωνα, άλλωστε, με σχετική δημοσκόπηση του Bloomberg μεταξύ παραγόντων της αγοράς, η Ευρωζώνη εκτοπίζει πλέον τις ΗΠΑ από την πρώτη θέση στην προτίμηση των επενδυτών, αφού προσφέρει τις καλύτερες επενδυτικές ευκαιρίες τους επόμενους 12 μήνες.
Αποτέλεσμα των βελτιωμένων προσδοκιών, πάντως, είναι οι μαζικές πωλήσεις κρατικών ομολόγων χωρών της Ευρωζώνης, που εξωθούν ανοδικά τις αποδόσεις τους.
Ενδεικτική είναι η άνοδος που σημείωσε η απόδοση των δεκαετών ομολόγων του γερμανικού Δημοσίου (των bunds), καθώς ενισχύθηκε χθες το πρωί κατά οκτώ μονάδες βάσης φθάνοντας στο 0,25%. Από τα μέσα Μαρτίου είχε υποχωρήσει σημαντικά, ενώ από τα μέσα Απριλίου οικονομικοί αναλυτές θεωρούσαν θέμα χρόνου τη διολίσθησή της σε αρνητικό πρόσημο. Βρίσκεται, άλλωστε, ήδη σε αρνητικό πρόσημο το 57% των γερμανικών τίτλων διάρκειας μεγαλύτερης του έτους. Τις τελευταίες εβδομάδες είχε μάλιστα εκφραστεί προβληματισμός μήπως η ΕΚΤ αναγκασθεί να αναθεωρήσει την τακτική της ελλείψει διαθέσιμων τίτλων υψηλής αξιολόγησης.
Την ανοδική πορεία των γερμανικών δεκαετών ακολουθούν, άλλωστε, και τα γαλλικά δεκαετή ομόλογα όπως και τα gilts, δεκαετή ομόλογα του βρετανικού Δημοσίου, παρά το γεγονός ότι η Βρετανία δεν αποτελεί μέλος της Ευρωζώνης. Σε ό,τι αφορά τα ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας, Ιταλίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας, οι αποδόσεις τους δεν είχαν υποχωρήσει τόσο όσο των γερμανικών εξαιτίας της ανησυχίας για την κρίση της Ελλάδας. Και πάλι, πάντως, σημείωσαν άνοδο χθες. Ωστόσο μερίδα οικονομικών αναλυτών εκτιμά πως υπάρχουν ακόμη δυνατότητες να υποχωρήσουν περαιτέρω οι αποδόσεις των γερμανικών δεκαετών ομολόγων.