Την ώρα που χιλιάδες άνθρωποι κινδυνεύουν να πνιγούν στα νερά της Μεσογείου, εγκαταλείποντας την πατρίδα τους στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική λόγω πολέμων και αντίξοων συνθηκών, ο Ιμπραήμ Σαρ κάνει την αντίστροφη πορεία. Επιστρέφει στην πατρίδα του στη Σενεγάλη, έχοντας αφήσει πίσω του δέκα χρόνια σκληρής δουλειάς στις νότιες παραλίες της Ισπανίας, όπου πουλούσε τσάντες-μαϊμού Louis Vuitton και προσδοκούσε να συγκεντρώσει τα χρήματα για τη δική του δουλειά. Σήμερα, αντί να πουλάει κινεζικής κατασκευής ρούχα και τσάντες, ο Σαρ πουλάει ρύζι, κρεμμύδια, πατάτες και μαγειρικό λάδι στο μικρό του μπακάλικο στη θορυβώδη αγορά Κεούρ Μπάγι Φολ, σε ανατολικό προάστιο του Ντακάρ στη Σενεγάλη. Καθώς μιλούσε σε δημοσιογράφο του ειδησεογραφικού πρακτορείου Bloomberg, τουλάχιστον έξι πελάτισσες προσέγγισαν το κατάστημά του για ψώνια ή για να μάθουν τις τιμές. «Στην Αφρική, ένας γιος που επιστρέφει στην πατρίδα του από τον τόπο μετανάστευσής του μοιάζει με την υλοποίηση ενός ονείρου. Η οικογένεια νομίζει πως τα προβλήματά της λύθηκαν», παρατηρεί ο Σαρ.
O Ιμπραήμ Σαρ είχε ως κίνητρο τα όνειρά του και όχι την απόγνωσή του, όπως πάμπολλοι οικονομικοί μετανάστες. Από την οπτική γωνία της Σενεγάλης, οι οικονομικοί μετανάστες είναι πλούτος για τις οικογένειές τους και τις χώρες τους όταν στέλνουν εμβάσματα και επιστρέφουν πίσω να επενδύσουν.
Στην περίπτωση του Ιμπραήμ Σαρ, αυτός αντικατέστησε τις πλάκες του δαπέδου στο κατάστημά του, τοποθέτησε ανεμιστήρες στην οροφή για να ανανεώσει την εικόνα του και προσέλαβε ένα από τα μικρότερα αδέρφια του ως βοηθό. Ενας άλλος εμιγκρές, ο Ντιάζσε Νιτένγκ, επανέκαμψε από την Ιταλία και άνοιξε αρτοποιείο το 2007, το οποίο σήμερα απασχολεί έξι άτομα προσωπικό και διαθέτει δίκτυο προμηθευτών στην πόλη Τίες της Σενεγάλης. Το επόμενο βήμα του είναι ένα ζαχαροπλαστείο και ένα κτήμα με κρεμμύδια.
Μεταφέρουν τεχνογνωσία
Τα εμβάσματα τα οποία τα 4 εκατομμύρια των Σενεγαλέζων μεταναστών στέλνουν στις οικογένειές τους έχουν βοηθήσει πολύ στη βελτίωση της οικονομικής τους κατάστασης. Αυτό μεταφράζεται στο ότι μεγαλύτερες ομάδες πληθυσμού μετακινούνται προς τη μεσαία τάξη. Αλλωστε, τα εμβάσματα υπερβαίνουν τις άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα, καθώς υπερδιπλασιάστηκαν από 633 εκατ. δολάρια το 2005 σε 1,4 δισ. δολ. το 2014, δηλαδή 12% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, ανεπισήμως το ποσόν ενδεχομένως να φθάνει ακόμα και τα 3 δισ. δολ., εφόσον συνυπολογισθούν όσα εμβάσματα διοχετεύονται από χέρι σε χέρι. Συνολικά, πάντως, στην υποσαχάρια Αφρική το 2014 τα εμβάσματα των μεταναστών εξακοντίστηκαν στα 33 δισ. δολ., όπως καταδεικνύουν τα σχετικά στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ειδικά στην περίπτωση της Σενεγάλης, η μετανάστευση επέχει ζωτική σημασία για την οικονομία της. Αποτελεί το βασικό της εξαγώγιμο «προϊόν»: ανέργοι νεαροί άνδρες. Οι αρμόδιοι του υπουργείου Εξωτερικών Υποθέσεων της Σενεγάλης αναφέρουν πόσο «θεόσταλτα είναι τα εμβάσματα για τη χώρα», προσθέτοντας, ταυτόχρονα, ότι επιθυμούν οι μετανάστες να επιστρέψουν, να μεταφέρουν στην πατρίδα τους τεχνογνωσία και να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Mε τον στόχο αυτό η κυβέρνηση καταρτίζει δανειδοτικά προγράμματα για μετανάστες που επιθυμούν να επιστρέψουν, ώστε να τους δώσει περαιτέρω κίνητρα.