Ενισχύονται τα σενάρια για περαιτέρω επέκταση των μέτρων στήριξης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έπειτα από τη δημοσιοποίηση μελέτης της ευρωτράπεζας, που συμπεραίνει πως τα υφιστάμενα προγράμματα μακροπρόθεσμων φθηνών δανείων (TLTROs) και ποσοτικής χαλάρωσης αποφέρουν θετικά αποτελέσματα στην καταπολέμηση του αποπληθωρισμού, στο κόστος δανεισμού των κρατών και στη χαλάρωση στους όρους χορήγησης πιστώσεων στον ιδιωτικό κλάδο. Σε χθεσινή εκδήλωση στη Φρανκφούρτη, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, δήλωσε πως αν και η εγχώρια ζήτηση παραμένει θετική, η ανησυχία για την προοπτική ανάπτυξης στις αναδυόμενες αγορές (Ασία) και άλλους εξωτερικούς παράγοντες δημιουργεί κινδύνους για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό (στην Ευρωζώνη). Προσέθεσε, δε, πως σε αυτό το πρίσμα, ο βαθμός της νομισματικής στήριξης θα πρέπει να αναθεωρηθεί στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου.
Παρ’ όλα αυτά χθες επικράτησε νευρικότητα στις αγορές κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης λόγω ανασφάλειας ως προς τις προθέσεις της ΕΚΤ για τυχόν μελλοντικές κινήσεις. Ως εκ τούτου, οι αποδόσεις των 10ετών ιταλικών, πορτογαλικών και ισπανικών ομολόγων παρουσίαζαν άνοδο ύστερα από την πτωτική πορεία που ακολουθούσαν τις τρεις προηγούμενες συνεδριάσεις. Οι αναλυτές, πάντως, θεωρούν πως είναι περισσότερο πιθανή τον Δεκέμβριο μια περαιτέρω μείωση των επιτοκίων ή επέκταση των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης και όχι αύξηση των δανείων μέσω των TLTROs.
Στη μελέτη που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, η ΕΚΤ καταλήγει στο συμπέρασμα πως οι αποδόσεις στα κρατικά ομόλογα έχουν, συνολικά, υποχωρήσει κατά 70 μονάδες βάσης από τον Ιούνιο του 2014. Στην Ιταλία και την Ισπανία, ειδικότερα, έχουν διολισθήσει κατά 100 μονάδες βάσης. Παράλληλα, το ευρώ έχει υποχωρήσει κατά 12% έναντι του δολαρίου.
Τα προγράμματα φθηνών δανείων στις εμπορικές τράπεζες με στόχο τη διοχέτευσή τους στην πραγματική οικονομία έχουν βελτιώσει τις επιδόσεις των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων κατά 3%. Στο ίδιο μήκος κύματος, το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, συμπεριλαμβανομένων των αγορών κρατικών ομολόγων, έχει συμβάλει κατά 1% στις επιδόσεις των χρηματιστηριακών δεικτών, γεγονός που αντικατοπτρίζει την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επενδυτών για την πορεία των οικονομικών της Ευρωζώνης.
Παρά τα θετικά αποτελέσματα των προγραμμάτων TLTROs και ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ από τον Ιούνιο του 2014, υπάρχουν επιφυλάξεις ως προς τα πορίσματα της μελέτης σε ό,τι αφορά τον δανεισμό στην πραγματική οικονομία. Οι εταιρείες σε όλη την Ευρωζώνη δανείζονται λιγότερο ύστερα από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 –η χειρότερη από το κραχ του ’29– και τη συνακόλουθη κρίση χρέους. Στο διάστημα των τελευταίων μηνών έχει καταγραφεί, μάλιστα, σημαντική πτώση του δανεισμού στην Ιρλανδία, την Ισπανία και την Ελλάδα.
Ενδεικτικά το πρακτορείο Reuters σχολιάζει πως οι τράπεζες της Ευρωζώνης έχουν δανειστεί 400 δισ. ευρώ από τα TLTROs, αλλά μόνον 100 δισ. ευρώ έχουν καταλήξει σε εταιρικές πιστώσεις.
Η ευρωτράπεζα αναφέρεται, επίσης, στις προσδοκίες της προθεσμιακής αγοράς για την πορεία του πληθωρισμού και τονίζει πως διαμορφώνονται θετικές εκτιμήσεις για ενίσχυση των τιμών μέσα σε ένα δωδεκάμηνο. Ομως, η πορεία των τιμών στην Ευρωζώνη προς το παρόν προβληματίζει. Τον Σεπτέμβριο, ο πληθωρισμός επανήλθε στο μηδέν, αφού είχε υποχωρήσει αιφνιδίως στο -0,1% τον Αύγουστο. Δηλαδή εξακολουθεί να απέχει από επίπεδα κοντά στο 2% που είναι ο στόχος της ΕΚΤ. Είναι, σαφές, όλα τα στοιχεία για την Ευρωζώνη επιβεβαιώνουν πως βρίσκεται σε πορεία ανάκαμψης, αλλά οι επιδόσεις παραμένουν αδύναμες. Αχίλλειος πτέρνα παραμένει η ανεργία, που διαμορφώθηκε τον Σεπτέμβριο στο 10,8% από 10,9% τον Αύγουστο.