Τα πλέον εξέχοντα στελέχη της επιχειρηματικής κοινότητας του Λονδίνου προειδοποιούν ότι η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση θα είχε δεινές συνέπειες: οικονομικό χάος, περιορισμό του εμπορίου και μικρότερο ρόλο για το Σίτι του Λονδίνου ως χρηματοπιστωτικού και επιχειρηματικού κέντρου.
Ο επενδυτής Ρίτσαρντ Τάις λέει ότι αυτά τα στελέχη δεν τον εκπροσωπούν. «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να παραμείνουμε σε κάτι που, ειλικρινά, παραμένει στάσιμο και δεν βοηθάει τους πολίτες του», ισχυρίζεται ο κ. Τάις, διευθύνων σύμβουλος της επενδυτικής εταιρείας ακινήτων Quindet Capital Partner, με υπό διαχείριση κεφάλαια ύψους 700 εκατ. ευρώ. Ο κ. Τάις ανήκει σε μια μικρή ομάδα προβεβλημένων στελεχών του χρηματοπιστωτικού τομέα που υποστηρίζει δημοσίως την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλα στελέχη λένε ότι θα συνταχθούν με όσους υποστηρίζουν την έξοδο αν ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον δεν επαναδιαπραγματευτεί θεμελιώδεις αλλαγές στη σχέση της Βρετανίας με την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλαγές σημαντικότερες από αυτές που θέλει ο κ. Κάμερον. Την Τρίτη, ο Βρετανός πρωθυπουργός παρέθεσε τις απαιτήσεις του, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται αλλαγές στους κανόνες του κράτους πρόνοιας για τους μετανάστες, περιορισμός των κανονιστικών διατάξεων και εξαίρεση της Βρετανίας από τον επίσημο στόχο της Ε.Ε. για «όλο και πιο στενή ένωση». Παρ’ όλα αυτά, ο Βρετανός πρωθυπουργός είπε ότι πιστεύει πως η παραμονή σε μια Ευρώπη των μεταρρυθμίσεων «θα είναι κατηγορηματικά υπέρ του εθνικού μας συμφέροντος». Δίχως καθυστέρηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταδίκασε τις προτάσεις Κάμερον για τους μετανάστες.
Η άποψη ότι η Βρετανία θα πρέπει να εγκαταλείψει την Ε.Ε. αποτελεί μειοψηφία στα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων, ιδίως των μεγάλων. Στη δημοσκόπηση του περασμένου Απριλίου-Μαΐου μεταξύ μελών του Institute of Directors (της παλαιότερης επιχειρηματικής ένωσης της Βρετανίας), τα δύο τρίτα απάντησαν ότι τα πλεονεκτήματα της συμμετοχής στην Ε.Ε. υπερισχύουν των μειονεκτημάτων. Μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων το ποσοστό αυξάνεται στο 71%. Ωστόσο, η υποστήριξη δεν είναι ομόφωνη. «Ο Κάμερον θα πρέπει να ανησυχεί ότι έχει ως αντιπάλους μια ομάδα που διαθέτει πολύ ισχυρή χρηματοδότηση», εξηγεί ο Ρίτσαρντ Γουίτμαν, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κεντ.
Σε κάθε περίπτωση, οι υποστηρικτές της εξόδου από την Ε.Ε. πηγαίνουν κόντρα στο ρεύμα των ηγετών της επιχειρηματικής κοινότητας που τάσσεται υπέρ της παραμονής. Σε αυτούς περιλαμβάνονται στελέχη όπως ο Στιούαρτ Ρόουζ, πρώην πρόεδρος της εταιρείας Marks & Spencer, και ο Ρότζερ Καρ, πρόεδρος της εταιρείας BAE Systems. Πολλές μεγάλες τράπεζες, μεταξύ τους οι Citigroup και Deutsche Bank, υποστηρίζουν την παραμονή της Βρετανίας στην Ενωση.
Αντιθέτως, τα στελέχη που θα υποστήριζαν την έξοδο τείνουν να εργάζονται σε μικρότερες εταιρείες, που δεν είναι τόσο προσανατολισμένες στη διεθνή οικονομία. Υποστηρίζουν ότι οι απόψεις τους απηχούν σε μεγαλύτερο βαθμό την κοινή γνώμη. Ο Χάουαρντ Σορ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας χρηματιστών και διαχείρισης κεφαλαίων Shore Capital, υποστηρίζει ότι η έξοδος θα επέτρεπε στη Βρετανία να οικοδομήσει και πάλι την ατμόσφαιρα υπέρ των επιχειρήσεων που είχε φτιάξει η Μάργκαρετ Θάτσερ στη δεκαετία του 1980. Ο κ. Σορ χρηματοδότησε εφέτος δημοσκόπηση μεταξύ στελεχών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σύμφωνα με την οποία το 41% υποστηρίζει ότι η Ε.Ε. παρεμποδίζει την οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησής τους. Ποσοστό 40% υποστηρίζει την μετατροπή της Ε.Ε. σε πιο χαλαρή περιοχή ελευθέρου εμπορίου, ενώ ποσοστό 14% υποστηρίζει την έξοδο της Βρετανίας σε κάθε περίπτωση. Ο κ. Κάμερον έχει υποσχεθεί τη διενέργεια του βρετανικού δημοψηφίσματος μέχρι το τέλος του 2017 το αργότερο, αν και ορισμένα επιχειρηματικά στελέχη υποστηρίζουν ότι καλό θα ήταν να διεξαχθεί το συντομότερο δυνατό, ώστε να περιοριστεί η περίοδος αβεβαιότητας πριν από το δημοψήφισμα.
Ο κίνδυνος της απομόνωσης
Mέχρι τη διενέργεια του δημοψηφίσματος και οι δύο πλευρές προετοιμάζονται. Το φιλοευρωπαϊκό στρατόπεδο έχει συνταχθεί πίσω από την ομάδα με την ονομασία Britain Stronger in Europe (Η Βρετανία ισχυρότερη στην Ευρώπη), και αυτοί που τάσσονται υπέρ της εξόδου υποστηρίζουν δύο διαφορετικές ομάδες: Vote Leave και Leave EU Business for Britain. Η Βρετανία θα βρισκόταν αντιμέτωπη με περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας αν ψήφιζε την έξοδο από την Ε.Ε. Εκατομμύρια Ευρωπαίων πολιτών θα έπρεπε να εφοδιαστούν με βίζα, και παράλληλα θα έπρεπε να συναφθούν εμπορικές συμφωνίες με τα υπόλοιπα 27 μέλη της Ενωσης. Ισως το σημαντικότερο είναι ότι θα πρέπει να πειστούν οι ξένοι επενδυτές ότι η Βρετανία και το Λονδίνο θα εξακολουθήσουν να είναι ελκυστικά ακόμη και με τη χώρα εκτός της μεγαλύτερης οικονομικής ομάδας του πλανήτη. «Το Λονδίνο δεν εμφανίστηκε μαγικά. Αποτελεί τμήμα μιας μεγάλης διεθνούς αγοράς κεφαλαίων με 500 εκατομμύρια πλούσιους πελάτες. Επενδύουμε εδώ για κάποιον σημαντικό λόγο», προειδοποιεί ο Αλαν Χουμάν, υψηλόβαθμο στέλεχος της Citigroup στο Λονδίνο.