Οι μετοχές έχουν αρχίσει πλέον να χάνουν και την τελευταία γραμμή άμυνάς τους. Σε συνθήκες μαζικών πωλήσεων της τελευταίας περιόδου απωλέσθησαν κέρδη, που συγκεντρώθηκαν μέσα σε δύο χρόνια.
Οι μετοχές στις διεθνείς κεφαλαιαγορές πλέον βρίσκονται στα πρόθυρα να εισέλθουν σε φάση υποτονικού ενδιαφέροντος και χαμηλών τιμών. Η πρόσφατη αναταραχή μεταφράζεται σε απώλειες 14 τρισ. δολαρίων. Τουλάχιστον τα κέρδη των αντίστοιχων ομίλων ίσως αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Ομως, δεν συμβαίνει αυτό. Μέχρι πρότινος οι επί τω χείρω αναθεωρήσεις των κερδών από τους αναλυτές υπερσκέλιζαν αριθμητικά τις αναθεωρήσεις προς το καλύτερο περισσότερο από ποτέ την τελευταία εξαετία.
Η πτώση των τιμών στο πετρέλαιο και σε άλλα εμπορεύματα, η αναδίπλωση της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, η εύθραυστη ανάκαμψη στην Ευρώπη και η επιβράδυνση της Κίνας θέτουν σε κίνδυνο έναν από τους ελάχιστους εναπομείναντες καταλύτες ύστερα από ένα ράλι ανόδου των δεικτών 156% μετά το 2009. Εν τω μεταξύ, οι προβλέψεις για αύξηση κερδών σχετικά με το τρέχον και το επόμενο έτος εξακολουθούν να θεωρούνται πολύ υψηλές, κατά τον αναλυτή Ραλφ Τσίμερμαν της Bankhaus Lampe. «Το μομέντουμ στην παγκόσμια οικονομία αναχαιτίζεται σε τέτοιο βαθμό, ώστε οι άνθρωποι να κάνουν λόγο για ύφεση», παρατηρεί, «δεν πρόκειται για την Κίνα και μόνο, πρόκειται για κάτι πολύ ευρύτερο και εκτεταμένο. Δεν υπάρχει μέρος να κρυφτείς».
Οι επενδυτές αναζητούν διαφυγή. Οι προβλέψεις των οικονομολόγων για ανάπτυξη της διεθνούς οικονομίας το 2016 υποβαθμίζονται σταθερά τους τελευταίους μήνες και, πλέον, κάνουν λόγο για ρυθμό 3,3%, ενώ ειδικά για Κίνα και ΗΠΑ από το καλοκαίρι προβλέπουν πιο ασθενικό ρυθμό. Οι πιο συγκρατημένοι διστάζουν περισσότερο. Ο Τζέφρι Γκάντλατς της DoubleLine Capital προβλέπει ανάπτυξη σε διεθνή κλίμακα της τάξεως μόλις του 1,6% φέτος, το οποίο μεταφράζεται στη χειρότερη χρονιά μετά το 2009.
Στην JPMorgan & Chase οι αναλυτές προβλέπουν συρρίκνωση στα κέρδη του τετάρτου τριμήνου όσον αφορά τις εταιρείες της Standard & Poor’s 500. Oι αντίστοιχοι δείκτες στην Ευρώπη προβλέπεται να ενισχυθούν μόλις 2,7% για το σύνολο του 2015, δηλαδή σχεδόν κατά το ήμισυ αυτού, που προβλεπόταν πριν από 4 μήνες. Εντούτοις, διαπιστώνει κανείς νησίδες αισιοδοξίας. Η χαμηλότερη τιμή στο πετρέλαιο, η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας και το ότι η Fed προσφέρει στον εαυτό της την ευελιξία να καθυστερήσει τις νέες αυξήσεις επιτοκίων ίσως παροτρύνουν τους καταναλωτές να ξοδέψουν περισσότερα. Ο πήχυς των κερδών είναι τόσο χαμηλός, ώστε το περιθώριο για ευχάριστες εκπλήξεις είναι μεγάλο, αναφέρει ο Τζέιμς Μπάτερφιλ της ETF Securities. «Τα θεμελιώδη μεγέθη στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη είναι αρκετά καλά», παρατηρεί. «Οι αγορές είναι υπερβολικά εστιασμένες στην κακή κατάσταση του κλάδου της μεταποίησης παγκοσμίως και χάνουν από το οπτικό τους πεδίο τους καταναλωτές. Η εμπιστοσύνη ενισχύεται, οι άνθρωποι πλέον έχουν χρήματα στις τσέπες τους και τα εταιρικά κέρδη πρέπει να το εκφράζουν αυτό. Τώρα είναι μία καλή ευκαιρία να αγοράσει κανείς μετοχές». Αλλοι, πάλι, είναι πιο απαισιόδοξοι.
Η ανθεκτική ανάκαμψη της Ευρώπης απειλείται από επιχειρήσεις, οι οποίες εξαρτώνται πολύ από τη ζήτηση στην Αμερική και την Ασία. «Ακόμα και χωρίς να εκδηλωθεί ύφεση, οι προβλέψεις κερδών για το σύνολο του έτους είναι υπερβολικά αισιόδοξες», υπογραμμίζει, εν κατακλείδι, ο Στιούαρτ Ρίτσαρντσον της RMG Wealth Management στο Λονδίνο. «Δεν είναι μόνον η Κίνα το αίτιο, όταν η ανάπτυξη στις ΗΠΑ επιβραδύνεται για δικούς της λόγους. Μπορεί να φαίνεται να μην επιβραδύνει τον ρυθμό της η Ευρώπη, αλλά ύστερα από ένα 6μηνο ή και 12μηνο θα συμβεί κι εκεί».