Εξαιρετικά δημοφιλή μεταξύ των επενδυτών έχουν γίνει τελευταίως τα ομόλογα καταστροφής, τα οποία επινοήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 για να διευκολύνουν τις ασφαλιστικές εταιρείες να περιορίσουν τους κινδύνους ζημίας από φυσικές καταστροφές. Τα τελευταία χρόνια σημειώνεται ραγδαία αύξηση των εκδόσεων αυτών των ομολόγων. Δεδομένου, όμως, ότι τα εκδίδουν οι ίδιες οι ασφαλιστικές και σε περίπτωση μεγάλης καταστροφής αποζημιώνονται από τους ομολογιούχους τους, δεν εξαρτώνται πλέον στον ίδιο βαθμό από τις αντασφαλιστικές, τις εταιρείες που παραδοσιακά ασφαλίζουν τις ασφαλιστικές και οι οποίες βλέπουν τα κέρδη τους να μειώνονται.
Το είδος των ομολόγων καταστροφής έκανε την εμφάνισή του για πρώτη φορά το 1992 όταν ο τυφώνας Αντριου, ο πλέον καταστρεπτικός ως προς το οικονομικό κόστος του, έπληξε τη Νότια Φλόριντα και προκάλεσε ζημίες ύψους 25 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ της Wall Street Journal, η κατηγορία αυτή ομολόγων έχει προσελκύσει μαζικά συνταξιοδοτικά ταμεία, κρατικά επενδυτικά ταμεία και πλούσιες οικογένειες που αναζητούν υψηλές αποδόσεις. Μέσα στην τελευταία δεκαετία, οι αποδόσεις των ομολόγων καταστροφής έχουν υπερβεί τις αποδόσεις των ομολόγων-σκουπιδιών κατά 0,5% και των τίτλων υψηλής ποιότητας κατά τουλάχιστον 3%. Συνολικά ο όγκος των ομολόγων καταστροφής και των παρεμφερών επενδύσεων ανέρχεται πλέον σε 72 δισ. δολάρια και αναμένεται να διπλασιαστεί τα επόμενα χρόνια.
Τα συνήθη ομόλογα αποδίδουν τόκους στους επενδυτές για να καλύψουν τον κίνδυνο πτώχευσης της εκδοτικής αρχής. Τα ομόλογα καταστροφής, αντιθέτως, ανταμείβουν όσους τα αγοράζουν επειδή αναλαμβάνουν τον κίνδυνο να ζημιωθούν σε περίπτωση φυσικών ή άλλων καταστροφών ή και για οποιαδήποτε μεγάλη ζημία πλήξει την αρχή που τα εξέδωσε. Εντυπωσιάζει, άλλωστε, το ευρύτατο φάσμα των περιπτώσεων που καλύπτουν. Ορισμένα από αυτά προσφέρουν μεγάλες αποδόσεις σε περιπτώσεις θανατηφόρας πανδημίας. Κάποια άλλα καλύπτουν το αντίθετο, μια παράταση της ζωής μεγάλου αριθμού ανθρώπων. Μονάδα της American International Group εξέδωσε προ μηνών ομόλογα καταστροφής για να ασφαλιστεί έναντι ενδεχόμενου κύματος εξαναγκαστικών πλειστηριασμών ακινήτων. Η Credit Suisse Group εξέδωσε ομόλογα που ασφάλιζαν την ελβετική τράπεζα έναντι περιπτώσεων απάτης από στελέχη της, παραβίασης των κωδικών της και λογιστικής απάτης. Η United Services Automobile Association (USAA) χρηματοδότησε την έκδοση ομολόγων καταστροφής ύψους 250 εκατ. δολαρίων που την καλύπτουν έναντι ζημίας από καταιγίδες, πυρκαγιές, πτώσεις μετεωριτών και ηλιακές καταιγίδες. Αν κάποια από αυτές τις καταστροφές συμβεί τα επόμενα τέσσερα χρόνια και προκαλέσει στη USAA ζημία από 910 εκατ. έως 1,2 δισ. δολάρια, οι κάτοχοι των πλέον επισφαλών από τα ομόλογα καταστροφής που έχει εκδώσει θα χάσουν μέρος ή το σύνολο των χρημάτων τους. Σε αντάλλαγμα αυτού του κινδύνου, όμως, έχουν ετήσια απόδοση 11,5%. Οσοι επενδυτές έχουν αγοράσει τα λιγότερο επισφαλή ομόλογά της που ενεργοποιούνται αν η ζημία υπερβεί το 1,9 δισ. δολάρια, έχουν ετήσια απόδοση 3,25%.
Το αποτέλεσμα είναι, όμως, ότι τα ομόλογα καταστροφής παρεμβαίνουν στην παραδοσιακή σχέση των ασφαλιστικών εταιρειών με τις αντασφαλιστικές, τις οποίες αντικαθιστούν έως ένα βαθμό. Ετσι υποχωρούν οι τιμές που χρεώνουν οι αντασφαλιστικές και πλήττεται η κερδοφορία τους. Σύμφωνα με τον Μπράιαν Ερχαρντ, στέλεχος της Aon PLC, τα επασφάλιστρα που χρεώνουν οι αντασφαλιστικές για την κάλυψη μεγάλης καταστροφής περιουσίας έχουν μειωθεί κατά 50% από το 2011.
Εν ολίγοις, αυτή η κατηγορία ομολόγων εισάγει νέες παραμέτρους αστάθειας στη συνήθως σταθερή βιομηχανία ασφαλίσεων, καθώς πολύ ευρύτερες δυνάμεις καθορίζουν πλέον τη ροή των κεφαλαίων στην αγορά ομολόγων. Οπως επισημαίνει το σχετικό ρεπορτάζ της Wall Street Journal, η ραγδαία αύξηση των ομολόγων καταστροφής είναι παρεπόμενο της εξαιρετικά αναπτυξιακής πολιτικής που έχουν εφαρμόσει τα τελευταία χρόνια οι κεντρικές τράπεζες, καθώς τα χαμηλά επιτόκια έχουν εξωθήσει θεσμικούς επενδυτές στην αναζήτηση μεγαλύτερων αποδόσεων.