Ο συνδυασμός μιας αποτελεσματικής πολιτικής με την προκλητική εύνοια της τύχης έχει προσφέρει στην Αυστραλία μια ασυνήθιστα μεγάλη περίοδο οικονομικής ανάπτυξης. Η χώρα δεν έχει γνωρίσει ύφεση εδώ και 25 χρόνια, παρά τους κραδασμούς από τις κρίσεις που έχουν πλήξει αυτό το διάστημα την παγκόσμια οικονομία. Τώρα, όμως, η Αυστραλία κινδυνεύει να γίνει θύμα της επιτυχίας της, καθώς είναι ήδη ορατό το ενδεχόμενο να χάσει την πιστοληπτική αξιολόγηση του τριπλού Α μέσα στον Μάιο, καθώς αυξάνονται ταχύτατα τα δημοσιονομικά της ελλείμματα.
Εξάγοντας, κατά κύριο λόγο, σιδηρομετάλλευμα αλλά και άλλες πρώτες ύλες στην Κίνα, και χάρη στην αύξηση του πληθυσμού της, έχει γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη. Δεν έχει, όμως, μπορέσει να τονώσει την παραγωγικότητά της, με αποτέλεσμα να παραμένει στάσιμο το βιοτικό επίπεδο και να υπάρχει δυσφορία μεταξύ των ψηφοφόρων. Χάρη στα ιστορικά χαμηλά επιτόκια, δημιούργησε «φούσκα» στην αγορά ακινήτων και το χρέος των νοικοκυριών εκτινάχθηκε στα ύψη, απειλώντας τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Διολίσθησε σε ύφεση για τελευταία φορά το 1991, λόγω μιας μεταρρυθμιστικής διαδικασίας που διήρκεσε οκτώ χρόνια και στόχευε στη δημιουργία ανοικτής, ευέλικτης και ανταγωνιστικής οικονομίας. Η ύφεση αποδείχθηκε, πάντως, λυτρωτική, καθώς οδήγησε σε χαμηλό πληθωρισμό και σε αύξηση της παραγωγικότητας.
Η ανάδυση της ταχύτατα αναπτυσσόμενης Κίνας οδήγησε στα ύψη τη ζήτηση για τις πρώτες ύλες της Αυστραλίας, ακριβώς τη στιγμή που η οικονομία της θα επιβραδυνόταν. Γλίτωσε, έτσι, τη χειρότερη παγκόσμια κρίση, αλλά το νέο κύμα ανάπτυξης αποδείχθηκε εφήμερο. Δεν απέφερε έσοδα στα ταμεία του κράτους, ενώ η ενίσχυση του νομίσματός της υπονόμευσε την ανταγωνιστικότητά της και τον μεταποιητικό της τομέα.
Εξάρτηση από Κίνα
«Επωφεληθήκαμε από τις εξαγωγές μας στην Κίνα, από την υποτίμηση του νομίσματος, από την άμεση παρέμβαση στις χρηματαγορές και από τις δημόσιες δαπάνες», σχολιάζει ο Ιαν Χάρπερ, οικονομολόγος της Τράπεζας της Αυστραλίας, που αποδίδει την επιτυχία της χώρας «στην καλή διαχείριση και στην καλή τύχη». Από το 2009, όμως, έχουν υπερδιπλασιαστεί οι τιμές των κατοικιών και το ιδιωτικό χρέος βρίσκεται πλέον στο 187% του εισοδήματος. Η κεντρική τράπεζα εκφράζει φόβους πως η στασιμότητα των μισθών θα εξωθήσει τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά σε μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης, που θα αποδειχθεί ολέθρια εφόσον η ιδιωτική κατανάλωση αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% του ΑΕΠ. Η Αυστραλία εξαρτάται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ανεπτυγμένη οικονομία από την Κίνα, που αγοράζει το 1/3 των εξαγωγών της. Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι από το 2011 οι τιμές του σιδηρομεταλλεύματος έχουν μειωθεί κατά 50%, ενώ το δολάριο Αυστραλίας είχε ήδη ανατιμηθεί και αναμένεται να παραμείνει σε επίπεδα πάνω από την 1:1 ισοτιμία με το δολάριο ΗΠΑ τα επόμενα πέντε χρόνια. Η ενίσχυση του νομίσματος είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλείψουν τη χώρα μεγάλες βιομηχανίες του κλάδου της μεταποίησης. Κι ενώ το νόμισμα αναμένεται να υποχωρήσει σημαντικά, η ζημιά έχει ήδη γίνει. Το χειρότερο είναι πως το δημόσιο χρήμα, που δαπανήθηκε στη διάρκεια της κρίσης, έχει σπαταληθεί και δεν υπάρχει πλέον για να καλύψει τα δημοσιονομικά ελλείμματα ή να χρηματοδοτήσει έργα υποδομής για τον διαρκώς αυξανόμενο πληθυσμό.