Επί πολλά χρόνια, τα ομόλογα της Βενεζουέλας προτιμούσαν μερικοί από τους μεγαλύτερους επενδυτές στον κόσμο. Τους προσέλκυαν τα υψηλά επιτόκια, παρά τους κινδύνους. Στις μέρες μας αποχωρούν μαζικά οι παραδοσιακοί επενδυτές της Βενεζουέλας και δίνουν τη θέση τους σε πιο ριψοκίνδυνα κεφάλαια που ειδικεύονται στο χρέος των σχεδόν χρεοκοπημένων χωρών. Εχοντας επιζήσει από τις χρεοκοπίες της Αργεντινής το 2000 και της Ελλάδας το 2012, οι «επενδυτές-γύπες» εστιάζουν στο επόμενο παιχνίδι αναδιάρθρωσης δημοσίου χρέους, σε αυτό της Βενεζουέλας.
«Το μείζον θέμα είναι η τιμή του ομολόγου», δηλώνει ο Λι Μπάντσεϊτ, στέλεχος στη νομική εταιρεία Cleary Gottlieb Steen & Hamilton. «Οσοι επενδύουν σε προβληματικές χώρες περιμένουν υπομονετικά να υποχωρήσει η τιμή σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο για να αγοράσουν. Συνήθως, αυτή η τιμή είναι 20 σεντ του δολαρίου», λέει ο κ. Μπάντσεϊτ. Το σκεπτικό των επενδυτών είναι απλό: ακόμη και μετά μια αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους της Βενεζουέλας, η τιμή του ομολόγου θα είναι υψηλότερη από αυτήν που το αγοράζουν σήμερα, αποκομίζοντας κέρδος από τη διαφορά.
Η Βενεζουέλα είναι ειδική περίπτωση. Λόγω των κυρώσεων από τις ΗΠΑ και των συμμάχων τους αλλά και της οικονομικής εξαθλίωσης της χώρας, το Καράκας είναι απομονωμένο από τη διεθνή κοινότητα και έτσι δεν μπορεί να προσλάβει ομάδα τραπεζιτών και δικηγόρων για να το βοηθήσει να συνάψει μια καλή συμφωνία με τους πιστωτές.
Παραδόξως έχουν αντιστραφεί οι κανόνες του παιχνιδιού. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας ζήτησε από τους επενδυτές να προτείνουν εκείνοι λύση για την αναδιάρθρωση του χρέους. Επίσης, η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία διαθέτει αξιόλογα περιουσιακά στοιχεία στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Ετσι οι επενδυτές μπορούν να κινήσουν διαδικασίες κατάσχεσης, αν δεν πάρουν τα λεφτά τους.
Επενδυτής με εξειδίκευση στις συμφωνίες αναδιάρθρωσης χρέους της Αργεντινής και της Ελλάδας έχει έρθει σε επαφή με άλλους «γύπες» για να χαράξουν κοινή διαπραγματευτική πολιτική. Επισήμως, ωστόσο, οι επενδυτές δεν θεωρούν ακόμη χρεοκοπημένη τη Βενεζουέλα, ούτε την κρατική πετρελαϊκή εταιρεία, παρότι ο οίκος Standard & Poor’s μιλάει για «επιλεκτική χρεοκοπία».
Παραδοσιακοί παίκτες, όπως η Goldman Sachs, η Fidelity και η T. Rowe Price, κατέχουν ομόλογα της PDVA. Είναι τα πιο δημοφιλή ομόλογα στην αγορά της Βενεζουέλας, λόγω της σταθερής ροής ρευστού που έχει η εταιρεία από πετρελαϊκά έσοδα σε συνάλλαγμα. Ομως τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας της Βενεζουέλας έχουν μειωθεί στα 10 δισ. δολάρια, προσεγγίζοντας τα όρια της χρεοκοπίας. «Στην επόμενη πενταετία η Βενεζουέλα θα είναι μια εξαιρετική αναδυόμενη αγορά, καθώς πρόκειται για μια πολύ πλούσια χώρα. Δεν πιστεύει κανείς ότι η Βενεζουέλα θα μετατραπεί σε Ελβετία. Απλώς πρέπει να σταματήσει να είναι Ζιμπάμπουε».