Εν μέσω Αυγούστου, η ΑΑΔΕ ανάρτησε στην ιστοσελίδα τις ενημερωτικές παρουσιάσεις και πληροφορίες αναφορικά με τη νέα υποχρέωση των επιχειρήσεων να ενημερώνουν τα ηλεκτρονικά βιβλία της ΑΑΔΕ. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς (επιχειρήσεις, λογιστές κ.ά.) καλούνται να εκφράσουν τις παρατηρήσεις τους, αλλά και να προετοιμαστούν για τις νέες υποχρεώσεις τους.
Ωστόσο, προς το παρόν δεν έχει εκδοθεί Υπουργική Απόφαση σχετική με το θέμα. Οι πληροφορίες και τα σχόλια που παραθέτουμε προέρχονται αποκλειστικά από τα δεδομένα των παρουσιάσεων της ΑΑΔΕ.
Τι είναι τα ηλεκτρονικά βιβλία
Ολες οι επιχειρήσεις και λοιπές οντότητες που τηρούν λογιστικά βιβλία είναι υπόχρεες ενημέρωσης των ηλεκτρονικών βιβλίων της ΑΑΔΕ. Τα ηλεκτρονικά βιβλία της ΑΑΔΕ είναι μια βάση δεδομένων που θα τηρείται στην ΑΑΔΕ και θα ενημερώνεται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας my Digital Accounting and Tax Application (myDATA), στην οποία θα παρακολουθείται το σύνολο των εσόδων και εξόδων των υπόχρεων επιχειρήσεων και θα απεικονίζεται το ετήσιο λογιστικό και φορολογικό τους αποτέλεσμα, αλλά και οι υποχρεώσεις τους για απόδοση ΦΠΑ, παρακρατούμενους φόρους και λοιπά τέλη και φορολογίες.
Η πλατφόρμα myDATA θα ενημερώνεται από δεδομένα που θα διαβιβάζουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις και περιλαμβάνει το Βιβλίο Αναλυτικών Εγγραφών, στο οποίο θα διαβιβάζεται και θα καταχωρίζεται η «σύνοψη των παραστατικών» εσόδων και εξόδων των επιχειρήσεων κ.λπ., και το Βιβλίο Συνοπτικής Απεικόνισης, στο οποίο θα εμφανίζονται συγκεντρωτικά τα αποτελέσματα της επιχείρησης και οι οφειλόμενοι φόροι σε μηνιαία και ετήσια βάση.
Τα ηλεκτρονικά βιβλία της ΑΑΔΕ δεν αντικαθιστούν τα επίσημα λογιστικά βιβλία και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την πληροφόρηση και την οργάνωση των επιχειρήσεων που προκύπτει μέσω αυτών. Επίσης, προς το παρόν, δεν θα απαλλάξουν τις επιχειρήσεις από την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Αντίθετα, τόσο οι υποβαλλόμενες δηλώσεις όσο και τα επίσημα λογιστικά βιβλία θα πρέπει να συμφωνούν με τα δεδομένα των ηλεκτρονικών βιβλίων ΑΑΔΕ.
Τρόπος διαβίβασης δεδομένων
Η διαβίβαση των δεδομένων στην πλατφόρμα myDATA θα γίνεται με έναν από τους παρακάτω τρόπους:
• Μέσω του λογιστικού – εμπορικού προγράμματος της επιχείρησης (interface) μετά την αναβάθμιση και προσαρμογή του στις νέες απαιτήσεις.
• Μέσω ειδικής φόρμας καταχώρισης δεδομένων στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ (αφορά τις πολύ μικρές επιχειρήσεις).
• Μέσω συνδεδεμένων φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών και μόνο για τις συναλλαγές λιανικής.
• Μέσω παρόχων ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
Τα δεδομένα των παραστατικών διαβιβάζονται στην πλατφόρμα myDATA από την επιχείρηση που τα εξέδωσε και ταυτόχρονα ενημερώνονται και τα ηλεκτρονικά βιβλία ΑΑΔΕ της επιχείρησης- λήπτη αυτών. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να γίνεται συμφωνία μεταξύ εκδότη και λήπτη παραστατικού για την ορθή ενημέρωση των ηλεκτρονικών βιβλίων ΑΑΔΕ.
Ο λήπτης θα είναι υπόχρεος να διαβιβάζει δεδομένα μόνο για τα παραστατικά εξόδων που λαμβάνει από εκδότες που είτε δεν είναι υπόχρεοι διαβίβασης είτε παρέλειψαν να τα διαβιβάσουν.
Η ΑΑΔΕ, μέσω της πλατφόρμας myDATA, θα αντιπαραβάλλει τα δεδομένα των υποβληθεισών φορολογικών δηλώσεων και των ηλεκτρονικών βιβλίων και θα ενημερώνει τις επιχειρήσεις αν μεταξύ τους υπάρχει «συμφωνία» ή «κατ’ αρχήν ασυμφωνία». Σε περίπτωση «κατ’ αρχήν ασυμφωνίας» οι επιχειρήσεις θα υποχρεούνται εντός διμήνου να προβαίνουν σε διορθωτικές ενέργειες, προκειμένου να επιτευχθεί «συμφωνία» ή «δικαιολογημένη ασυμφωνία». Αν όμως προκύπτει «αδικαιολόγητη ασυμφωνία» και ανάλογα με την απόκλιση αυτής, αλλά και την αξιολόγηση της σοβαρότητάς της, η επιχείρηση θα οδηγείται σε φορολογικό έλεγχο και επιβολή φορολογικών κυρώσεων.
Στόχος της ΑΑΔΕ
Βασική προσδοκία της ΑΑΔΕ είναι μέσω της πλατφόρμας myDATA να καταπολεμηθούν η φοροδιαφυγή και το λαθρεμπόριο, να αυτοματοποιηθεί η συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων και να καταργηθούν οι συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών – προμηθευτών. Προς το παρόν, όμως, φαίνεται ότι τα ηλεκτρονικά βιβλία της ΑΑΔΕ συνεπάγονται σημαντικό κόστος για τις επιχειρήσεις, για την προσαρμογή των συστημάτων τους στη διαβίβαση των δεδομένων, αλλά και την παρακολούθηση και επίλυση ή αιτιολόγηση τυχόν διαφορών μεταξύ των υποβληθεισών φορολογικών δηλώσεων και των ηλεκτρονικών βιβλίων.
Η προσδοκία της ΑΑΔΕ για πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος το τελευταίο τρίμηνο του 2019 και για πλήρη εφαρμογή από τις αρχές του 2020 φαίνεται αρκετά φιλόδοξη, με δεδομένους τους σημαντικούς πόρους σε υποδομές που απαιτούνται από την ίδια όσο και για προσαρμογή από τις επιχειρήσεις.
* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του Φορολογικού Τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr).