Σύμφωνα με τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία των ΗΠΑ, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε για πρώτη φορά ύστερα από μια οκταετία. Το σημείο αναφοράς ήταν το πραγματικό ΑΕΠ, προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό, που συρρικνώθηκε το τρίτο τρίμηνο κατά 0,4% σε ετήσια βάση, ενώ προβλέπεται μεγαλύτερη πτώση το τέταρτο τρίμηνο. Υπό αυτήν την προϋπόθεση οι ΗΠΑ θα βρίσκονται, επισήμως, σε ύφεση. Ενας παράγοντας που έχει όμως παραβλεφθεί, αν και είναι πιο ανησυχητικός, αφορά την πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ -με άλλα λόγια, η δολαριακή αξία της οικονομικής δραστηριότητας- κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους.
Απλούστερα, ο ρυθμός αύξησης του απροσάρμοστου στον πληθωρισμό ΑΕΠ μειώθηκε το τρίτο τρίμηνο στο 1,8% από το 8% που καταγράφηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2000. Καθώς μειώνεται η παραγωγή και ο πληθωρισμός, η πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ θα συνεχιστεί περαιτέρω, ενώ είναι πολύ πιθανό να καταγράψει και αρνητικό ποσοστό. Βάσει των τάσεων που επικρατούν, εκτιμάται ότι το 2001 και το 2002 θα στιγματιστούν από το χαμηλότερο ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ που έχει παρουσιαστεί από το 1930 για δύο διαδοχικά χρόνια.
Η αδράνεια του ονομαστικού ΑΕΠ οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στο γεγονός ότι οι πρώτες ενδείξεις ύφεσης εμφανίστηκαν όταν ο πληθωρισμός είχε φθάσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Η έναρξη της καθόδου ενός οικονομικού κύκλου, τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, έχουν στιγματιστεί από την αύξηση/επιδείνωση των πληθωριστικών πιέσεων. Η τάση αυτή έχει παροτρύνει τους κεντρικούς τραπεζίτες να αυξάνουν τα επιτόκιά τους, με αποτέλεσμα η οικονομία να οδηγείται σε κατάσταση ύφεσης, ακόμα και αν ο πληθωρισμός ήταν υψηλός για λίγο.
Ωστόσο, η τρέχουσα ύφεση των ΗΠΑ έχει προκληθεί, σε σημαντικό ποσοστό, από την απότομη άνθηση του τομέα επενδύσεων και την μετέπειτα πτώση του. Η άνοδος του ανταγωνισμού και η «πλούσια» παραγωγική ικανότητα, σε συνδυασμό με την εφαρμογή μιας λίγο ή πολύ φρόνιμης νομισματικής πολιτικής, έχουν συγκρατήσει την αύξηση των τιμών. Ο ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού, πιθανότατα, να επιβραδυνθεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα δύο χρόνια, καθώς η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, σε παγκόσμια κλίμακα, δρα αναχαιτιστικά στην άνοδο των τιμών.
Σύμφωνα με τα πορίσματα πρόσφατης έρευνας του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν για την κατανάλωση, οι προσδοκίες των καταναλωτών για την πορεία του πληθωρισμού κυμαίνονται στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας 40ετίας ή και παραπάνω.
Οι πληθωριστικές πιέσεις υποχωρούν παντού, κάτι που ισχύει σε μικρότερο βαθμό και για το ονομαστικό ΑΕΠ. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι η Ιαπωνία, όπου ο αποπληθωρισμός προκαλεί τη συνεχόμενη πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ από το 1997. Βάσει των πρόσφατων προβλέψεων της Τράπεζας της Ιαπωνίας, η πτωτική αυτή πορεία θα εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι το 2003. Ομοίως, τα ονομαστικά ΑΕΠ της Σιγκαπούρης, της Ταϊβάν, του Χονγκ Κονγκ, της Μαλαισίας και της Αργεντινής εμφανίζουν σημάδια συρρίκνωσης. Σε παγκόσμια κλίμακα, το ονομαστικό ΑΕΠ έχει φθάσει σε επίπεδα ίσα του μηδενός, δηλαδή στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1930.
Μήπως η Enron είναι τόση μεγάλη ή σημαντική για να καταρρεύσει; Ο Φίλιπ Βέρλενζερ, οικονομολόγος επί ενεργειακών θεμάτων, εκτιμά ότι η αντικατάσταση της Enron από άλλη εταιρεία του κλάδου δεν είναι εύκολη. Φυσικά, οι ανταγωνιστές του ενεργειακού κολοσσού διαφωνούν.