«Ο νειρικά» κέρδη εξακολουθούν να απολαμβάνουν όσοι τοποθετήθηκαν στη Σοφοκλέους με μακροπρόθεσμο ορίζοντα παραμένοντας, ανεπηρέαστοι από τις όποιες διακυμάνσεις της χρηματιστηριακής αγοράς. Παρά την κατακόρυφη και βίαιη υποχώρηση του Χρηματιστηρίου Αθηνών κατά την τελευταία διετία, ο απολογισμός για όσους διοχέτευσαν μέρος των κεφαλαίων τους σε μετοχές προ πενταετίας είναι εντυπωσιακός.
Ο Γενικός Δείκτης του ΧΑΑ στο διάστημα Νοεμβρίου 1996 – Νοεμβρίου 2001 αποκομίζει κέρδη της τάξης του 176%, ενώ πολλαπλάσια είναι τα κέρδη δεκάδων επιμέρους μετοχών.
Κατά την τελευταία πενταετία, περίπου 100 μετοχές έχουν καταφέρει να υπερδιπλασιάσουν την τιμή τους, ενώ μερικές από τις πλέον εύρωστες επιχειρήσεις, όπως η Εθνική Τράπεζα, ο Τιτάνας, η Εμπορική Τράπεζα, το Αλουμίνιο της Ελλάδος, η Ιντρακόμ και η Βιοχάλκο, έχουν αποκομίσει κέρδη άνω του 200%.
Η επικράτηση του χρηματιστηρίου είναι συντριπτική έναντι των παραδοσιακών επενδυτικών επιλογών των Ελλήνων: τα ομόλογα και τις τραπεζικές καταθέσεις. Η ραγδαία αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και των επιτοκίων τελμάτωσε τις αποδόσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι όποιος τοποθέτησε τα κεφάλαιά του σε ετήσια έντοκα γραμμάτια του ελληνικού Δημοσίου κατά την τελευταία πενταετία εξασφάλισε μια σωρευτική απόδοση της τάξης του 48% (επανεπενδύοντας τους τόκους).
Ακόμα χαμηλότερη είναι η επίδοση των καταθέσεων ταμιευτηρίου. Η σωρευτική απόδοση ενός λογαριασμού ταμιευτηρίου την τελευταία πενταετία δεν ξεπερνά το 40%, χωρίς να υπολογίζονται οι απώλειες των φόρων. Βέβαια, τόσο οι αποδόσεις των ομολόγων όσο και των καταθέσεων εξασφαλίζονται, πρακτικά, χωρίς απολύτως κανέναν κίνδυνο.
Αντίθετα, στις μετοχές η παράμετρος του κινδύνου είναι σοβαρή και δεν πρέπει να υποτιμάται. Παρά την άνοδο του Γενικού Δείκτη κατά 176% τα τελευταία πέντε χρόνια σχεδόν 100 μετοχές όχι μόνο δεν ακολούθησαν την τάση της αγοράς, αλλά κινήθηκαν κόντρα στο ρεύμα παρουσιάζοντας μεγάλες απώλειες. Μάλιστα, οι απώλειες σε 13 μετοχές ξεπερνούν το 50%, ενώ 55 τίτλοι υποχωρούν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20%, μετατρέποντας τις αποδόσεις των ομολόγων και των καταθέσεων από φτωχό συγγενή σε εξαιρετικά προνομιούχο και εύστοχη επενδυτική επιλογή.
Και όσοι έχασαν μέρος των κεφαλαίων τους στην πενταετία από κάποιους θεωρούνται «τυχεροί». Δεν είναι λίγοι αυτοί που είδαν τα κεφάλαιά τους μέσα σε μια νύχτα να παγώνουν και ουσιαστικά να εξαφανίζονται.
Μετοχές όπως η ΑΛΚΑΡ ή η Νηματεμπορική, οι οποίες πρωταγωνίστησαν το 1999 ως «οχήματα» εξαγοράς, σήμερα δεν διαπραγματεύονται στη Σοφοκλέους και οι μετοχές τους ουσιαστικά είναι χωρίς αντίκρισμα. Η αναστολή διαπραγμάτευσης, αν και δεν είναι οριστική, από πολλούς θεωρείται διαδρομή χωρίς επιστροφή ενώ οι μέτοχοι των εν λόγω εταιρειών λογίζονται ως οριστικά χαμένοι. Τη διαπύστωση αυτή ενισχύει και η ιστορία. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις επιστροφής μιας μετοχής στο ταμπλό, με εντυπωσιακότερη αυτή της Βαλκάν που διασώθηκε από τον Ομιλο Μηχανικής.
Και βέβαια, οι περιπτώσεις της ΑΛΚΑΡ και της Νηματεμπορικής δεν είναι μοναδικές. Οι παλαιότεροι θυμούνται τις μυθιστορηματικές περιπέτειες της Εcoκαι του κ. Οικονομίδη, του ομίλου Globe – Cosmos και του κ. Χατζή, τη Μαγρίζος και τη Λαυρεωτική.
Κι όμως, η Αθήνα ξεπέρασε Λονδίνο, Παρίσι, Φρανκφούρτη και Νέα Υόρκη
Σε πρωταθλητή κερδών αναδεικνύεται η Σοφοκλέους κατά την τελευταία πενταετία. Παρά την κατακόρυφη πτώση της τελευταίας διετίας, κλέβει την παράσταση από τα μεγάλα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια αλλά και από την Αμερική, αποκομίζοντας σημαντικά υψηλότερα κέρδη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πενταετία 1996 – 2001 ο Γενικός Δείκτης εμφανίζει κέρδη της τάξης του 176%. Την ίδια περίοδο το χρηματιστήριο του Λονδίνου εμφανίζει κέρδη της τάξης του 32%, ενώ κατά 75% ενισχύεται η Γερμανία. Πιο κοντά στα ίχνη της Σοφοκλέους βρίσκεται το Παρίσι, με τον δείκτη CAC-40 να ενισχύεται σε ποσοστό 110%. Σημαντικά πίσω βρίσκεται και ο Dow Jones, ο οποίος στην εξεταζόμενη περίοδο έχει αποκομίσει κέρδη κατά 59%. Βέβαια, η σύγκριση είναι σε μεγάλο βαθμό ανορθόδοξη και αδόκιμη. Η Σοφοκλέους ήταν μια μικρή περιφερειακή αγορά δίχως ενδιαφέρον, που κάποια στιγμή γνώρισε απίστευτη άνθηση, επηρεαζόμενη από την αναδόμηση της εγχώριας οικονομικής πραγματικότητας. Αντίθετα, οι μεγάλες ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές και η αμερικανική χαρακτηρίζονται από πιο ήπιες και ορθολογικές κινήσεις, έχοντας ενσωματώσει εδώ και πολλά χρόνια αυτά που τώρα δοκιμάζει η Σοφοκλέους.
«Ατμομηχανή» της ανόδου εμφανίζεται ο κλάδος των τραπεζών. Οι τράπεζες ξεκίνησαν το χορό των διαρθρωτικών αλλαγών, ενώ η συγκριτικά υψηλή εμπορευσιμότητα των τραπεζικών μετοχών απορρόφησε σχεδόν το σύνολο των ξένων κεφαλαίων που «έπαιξαν» Σοφοκλέους. Ετσι ο δείκτης των τραπεζών αποκομίζει κέρδη 243,3% έναντι ανόδου 176% του Γενικού Δείκτη.
Τη μεγαλύτερη επίδοση, πάντως, παρουσιάζουν οι ασφάλειες, ο δείκτης των οποίων εκτινάχθηκε στις 1.800 μονάδες από 263 μονάδες που ήταν το Νοέμβριο του 1996.
Οι βιομηχανίες επιβεβαίωσαν τη συντηρητική φήμη τους, παρακολουθώντας από απόσταση το Γενικό Δείκτη. Εντύπωση προκαλεί η υστέρηση των επενδυτικών, οι οποίες ενισχύθηκαν σε ποσοστό 145%. Ο κλάδος υστέρησε σε σχέση με το Γενικό Δείκτη, αλλά και των τραπεζών, παρά το γεγονός ότι η διάρθρωση των χαρτοφυλακίων των ΑΕΕΧ είναι στις περισσότερες περιπτώσεις «τραπεζοβαρής».
Την προβληματική διάσταση των κατασκευαστικών αναδυκνύει και το ταμπλό. Τα κέρδη του κλάδου στην 5ετία είναι μόλις 149%, τη στιγμή που θεωρητικά ο κλάδος βιώνει ιστορικές στιγμές. Τα μεγάλα δημόσια έργα, το Β’ και το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο και η ανάληψη διοργάνωσης της Ολυμπιάδας δεν στάθηκαν ικανά να αναδείξουν τον κλάδο σε πρωταγωνιστή στη Σοφοκλέους. Αντίθετα, εντυπωσιακές ήταν οι επιδόσεις των μικρών περιφερειακών μετοχών. Ο δείκτης της Παράλληλης Αγοράς ενισχύεται σε ποσοστό 219%, ενώ οι εταιρείες συμμετοχών αποκομίζουν κέρδη της τάξης του 255%. Οι μετοχές μικρής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης, πάντως, ήταν ο μεγάλος πρωταγωνιστής της ανόδου το 1999, αποκομίζοντας ιλλιγγιώδη κέρδη, τα οποία όμως εξανεμίστηκαν εξίσου γρήγορα την τελευταία διετία.
Ποιες μετοχές κλέβουν την παράσταση
Οι μετοχές μικρής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης είναι αυτές που κλέβουν την παράσταση των αποδόσεων στην 5ετία 1996-2001. Η αποκαλούμενη περιφέρεια πρωταγωνιστεί τόσο στην άνοδο όσο και στην πτώση.
«Χρυσωρυχείο» παραμένει η μετοχή της Κέκροψ, η οποία στην 5ετία κλέβει την παράσταση με κέρδη της τάξης του 1.141%. Η εξαγορά της από τον Ομιλο ΓΕΚ – Τέρνα και η αξιοποίησή της στο χώρο της αξιοποίησης ακινήτων προκάλεσε την εκτόξευση των προσδοκιών και της τιμής της μετοχής της. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι αν κάποιος είχε τοποθετήσει 1.000.000 δραχμές αγοράζοντας μετοχές του Κέκροπα το Νοέμβριο του 1996, σήμερα, και υπό την προϋπόθεση συμμετοχής του στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, οι ίδιες μετοχές θα άξιζαν πάνω από 11 εκατ. δρχ.
Πολύ μεγάλα κέρδη εμφανίζει και η μετοχή των Κεραμείων Αλλατίνης, η οποία ενισχύεται κατά 798%, επίδοση υπερτετραπλάσια της ανόδου του Γενικού Δείκτη. Την πρώτη πεντάδα με τη μεγαλύτερη άνοδο συμπληρώνουν η Εσχα, η οποία άλλαξε χέρια, η Κορφίλ και η Παυλίδης.
Μεταξύ των πρωταγωνιστών βρίσκονται ορισμένες από τις παλαιότερες και ισχυρότερες εταιρείες, με εντυπωσιακή την παρουσία τραπεζικών χαρτιών. Ο Τιτάνας (+363%), το Αλουμίνιο Ελλάδος (+262%), η Eurobank Εργασίας (+260%), η Εμπορική Τράπεζα (+259%), η Ιντρακόμ (+245%), η Εθνική Τράπεζα (+237%), η Βιοχάλκο (+207%) και η Goodys (+203%) είναι μερικές από αυτές.
Στην αντίπερα όχθη, τα θλιβερά πρωτεία της μεγαλύτερης πτώσης κατέχει η μετοχή των Επιχειρήσεων Παρνασσός. Η μετοχή της υποχωρεί σε ποσοστό 72%, εξανεμίζοντας τα κεφάλαια των επενδυτών που πίστεψαν στις επιχειρηματικές δυνατότητες τα πάλαι ποτέ δυναμικού και φιλόδοξου ομίλου.
Μαζί με τη συγγενή τεχνική εταιρεία ΑΤΕΜΚΕ προχώρησαν σε μια σειρά άστοχων επιχειρηματικών κινήσεων οι οποίες έφεραν τον κατασκευαστικό όμιλο των αδερφών Γεωργάκη στο χείλος του γκρεμού.
Ανάλογη είναι και η περίπτωση της Τεχνοδομής η μετοχή της οποίας υποχωρεί κατά 70%. Η εταιρεία απέφυγε με δυσκολία την οικονομική καταστροφή και πλέον αγωνίζεται για να επιβιώσει.
Ιδιαίτερα αρνητικές και οι επιδόσεις των μετοχών των επενδυτικών εταιρειών. Είναι χαρακτηριστικό ότι την πρώτη πεντάδα των μετοχών με τη μεγαλύτερη πτώση συμπληρώνουν η Alpha Trust Ωρίων (-65%), η MarfiClassic (πρώην Μεσογειακή με -64%) και οι Επενδύσεις Αναπτύξεως (-62,8%).
Και ακολουθούν με μεγάλες απώλειες η Ασπίς Επενδυτική, οι Επενδύσεις Εργασίας, η Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου και η Εθνική Χαρτοφυλακίου.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι μεταξύ των μετοχών με τη μεγαλύτερη πτώση βρίσκονται και ισχυρότατα συγκροτήματα που πρωταγωνιστούν στους κλάδους τους, όπως η Τράπεζα Πειραιώς, η Σέλμαν, η Μηχανική, η Metrolife και τα Κλωστήρια Ναούσης.