Την εναρμόνιση και τον εξορθολογισμό της εφαρμογής του μειωμένου ΦΠΑ από τα κράτη – μέλη επιχειρεί να επιφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με πρότασή της που παρουσιάσθηκε χθες στις Βρυξέλλες και η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον… περιορισμό της εφαρμογής μειωμένου ΦΠΑ στα ελληνικά νησιά.
Ειδικά για τα νησιά και άλλες περιοχές στις οποίες για τον ένα ή άλλο λόγο έχουν ενταχθεί σε τέτοιο καθεστώς προς τόνωσιν της οικονομικής τους δραστηριότητος, η Επιτροπή προτείνει να διατηρηθεί η μείωση μόνο για προϊόντα και υπηρεσίες που καταναλώνονται επί τόπου. Οπως τονίζει η Επιτροπή, η μείωση του ΦΠΑ ως οικονομικό κίνητρο έχει νόημα όταν αφορά μόνον την τοπική οικονομία, γιατί διαφορετικά μετατρέπεται σε μηχανισμό φοροδιαφυγής για τους κατοίκους άλλων περιοχών…
Πέραν αυτού, η Επιτροπή έχει καταρτίσει έναν μακροσκελέστατο κατάλογο τομέων, στον οποίο τα κράτη θα μπορούν, αυστηρώς εθελοντικά, να διατηρήσουν ή να εφαρμόσουν μειωμένο ΦΠΑ μέχρι το κατώτατο όριο του 5%. Από τους τομείς αυτούς, οι πλέον ενδιαφέροντες είναι η οικοδομή, οι μεταφορές, οι τουριστικές υπηρεσίες, όπως ξενοδοχεία και εστιατόρια, τα τρόφιμα και τα ποτά (πλην οινοπνευματωδών), οι κινηματογράφοι, τα στάδια, τα θέατρα, τα βιβλία, τα φαρμακευτικά προϊόντα (μη εξαιρουμένων των προφυλακτικών), αλλά ακόμα η ύδρευση και η αποχέτευση, το φυσικό αέριο και η ηλεκτροδότηση καθώς και οι ιατρικές και οδοντιατρικές υπηρεσίες και, αναπόφευκτα, η τελευταία υπηρεσία: τα γραφεία τελετών.
Η διαδικασία που οδήγησε στην πρόταση αυτή της επιτροπής ουσιαστικά πυροδοτήθηκε από το επίμονο άιτημα της Γαλλίας, να της επιτραπεί να εφαρμόσει μειωμένο ΦΠΑ στα εστιατόρια και τούτο κατόπιν πιέσεων από τους (κατά κανόνα σχοινοβατούντες στα όρια της χρεοκοπίας) μεγάλους σεφ.
Από την άλλη πλευρά, η επιτροπή απέρριψε σωρεία αιτημάτων για αντίστοιχη μείωση σε άλλους τομείς. Ετσι, απερρίφθη μεταξύ άλλων το ελληνικό αίτημα για μειωμένο ΦΠΑ στα κράνη των δικυκλιστών, με το εύλογο επιχείρημα ότι ο ΦΠΑ είναι ούτως ή άλλως πολύ μικρό τμήμα της τιμής που πληρώνει ο αγοραστής και ως εκ τούτου η μείωσή του δεν μπορεί να θεωρηθεί ουσιαστικό κίνητρο αγοράς κράνους. Οπως σημειώνει δε «ατυχώς η μείωση του ΦΠΑ δεν θα επιφέρει βελτίωση της οδικής ασφάλειας».
Επιτρέποντας τις μειώσεις αυτές, θα πρέπει να σημειωθεί -η επιτροπή εξηγεί- ότι κάθε κράτος θα λάβει τις αποφάσεις του με γνώμονα τις δημοσιονομικές του αντοχές αλλά και μία άλλη παράμετρο: ότι εν τέλει η μείωση του ΦΠΑ έχει πολύ περιορισμένη χρονικά επίδραση στις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών. Με άλλα λόγια, σε μεγάλο βαθμό την καρπώνονται οι έμποροι, όχι οι πελάτες τους.