Βόμβα μεγάλης ισχύος πέταξε, προχθές στις Βρυξέλλες, ο Αντρέ Σαπίρ, επικεφαλής της ομάδας των εμπειρογνωμόνων που έχει συστήσει ο Ρομάνο Πρόντι, με ζητούμενο την πολιτική που θα διασφαλίζει την ανάπτυξη για το μέλλον της Ευρώπης. O Βέλγος οικονομολόγος, στο σχετικό πόρισμα που ολοκλήρωσε η ομάδα και κοινοποίησε στο τέλος της εβδομάδας, τονίζει ότι ο κοινοτικός προϋπολογισμός χρειάζεται οπωσδήποτε ριζική αναδιάρθρωση. Εάν θέλουμε η Ευρωπαϊκή Ενωση να κινείται με υψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης -υπογραμμίζει η έκθεση των εμπειρογνωμόνων του Πρόντι-, πρέπει να σταματήσει να δαπανά όλα αυτά τα ποσά για την Κοινή Αγροτική Πολιτική και τις περιφερειακές ανισότητες.
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική πρέπει να καταργηθεί, όπως εισηγείται η ομάδα του Σαπίρ, και να περάσει ξανά σε εθνικά χέρια προκειμένου να εξοικονομηθούν τεράστιες δαπάνες για άλλους σκοπούς. Οπως το ίδιο θα πρέπει να συμβεί και με τα κονδύλια περιφερειακής πολιτικής. Τα γιγαντιαία ποσά που ξοδεύονται από τα κοινοτικά ταμεία προς αυτές τις δύο κατευθύνσεις (αντιπροσωπεύουν περίπου το 70% του κοινοτικού προϋπολογισμού), κατά τους εμπειρογνώμονες του κ. Πρόντι, θα πρέπει να στραφούν σε τέσσερις συγκεκριμένες κατευθύνσεις: Πρώτον, την έρευνα και την τεχνολογία, δεύτερον την εκπαίδευση, τρίτον τα διευρωπαϊκά μεταφορικά δίκτυα και, τέταρτον, τα αντίστοιχα ενεργειακά δίκτυα. Εάν δεν στραφούν οι πόροι και οι επενδύσεις σε αυτούς τους τομείς, αναφέρει στα συμπεράσματά της η εν λόγω έκθεση, θα είναι πολύ δύσκολο να πιστεύουμε πως η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να «απογειωθεί» οικονομικά, να επιτυγχάνει δηλαδή υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης ιδίως μετά τη διεύρυνση.
Η εντυπωσιακή αυτή ανατροπή την οποία συνιστά η ομάδα του κ. Σαπίρ, προκάλεσε ήδη την αντίδραση του επιτρόπου για τα θεσμικά και την περιφερειακή πολιτική, Μισέλ Μπαρνιέ, αλλά αυτό, λένε στις Βρυξέλλες οι τεχνοκράτες, δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία. Μια τέτοια κολοσσιαία αλλαγή δεν γίνεται από τη μία ημέρα στην άλλη και λογικό είναι ότι θα προκαλέσει μεγάλες πολιτικές διαμάχες. Το σημαντικό είναι ότι τώρα ανοίγει ένας τέτοιος ουσιαστικός διάλογος, για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με βάση τη γρήγορη ανάπτυξη των οικονομιών. Εξάλλου, επισημαίνεται ότι το συγκεκριμένο σχέδιο σέβεται απολύτως την «ιερή» ισορροπία μεταξύ Γερμανών και Γάλλων. Από την επανεθνικοποίηση της ΚΑΠ κερδίζουν οι Γερμανοί, από τη μεταφορά ενός μεγάλου πακέτου χρημάτων στα μεταφορικά δίκτυα (με έμφαση στον σιδηρόδρομο) κερδίζουν αναμφίβολα οι Γάλλοι. Για να δούμε…
Η έκθεση υποστηρίζει πως η κατάσταση έχει αλλάξει και ο κοινοτικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να στηρίζεται σε παλαιά δεδομένα. Ρίξτε τα λεφτά σε καινούργιους τομείς για την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη – αυτό υποτίθεται είναι το σύνθημα. Οσον αφορά συγκεκριμένα στην υπόθεση των διευρωπαϊκών δικτύων, εκτιμάται ότι έως το 2020 θα πρέπει να επενδυθούν μόνο για τα δίκτυα μεταφορών περίπου 600 δισ. ευρώ. Με άλλα λόγια, το πνεύμα της μελέτης που συζητήθηκε και στην Ιταλία υπό τον Βαν Μιρντ εν όψει της διεύρυνσης. Ανεξαρτήτως, πάντως, με το τι θα συμβεί στο μέλλον και πώς θα εξελιχθούν οι συγκεκριμένες πολιτικοοικονομικές προτάσεις, το νέο στοιχείο για τους παρατηρητές είναι πως με κάθε αφορμή, τον πόλεμο στο Ιράκ, τη διεύρυνση της E.E. και άλλα κρίσιμα θέματα, αποκαλύπτεται ότι η Ευρώπη ζητάει έναν καινούργιο εαυτό. Θέλει να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της ως Ενωση 25 πλέον διαφορετικών κρατών-μελών, μέσα σε ένα παγκοσμιοποιημένο και πολύ ανταγωνιστικό περιβάλλον, όπου κυριαρχούν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Πώς να μην προβληματίζει την Ενωση η συνταγή για την ανάπτυξη; Μόλις προχθές το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Συγκρίσεων της Βιέννης ανακοίνωσε ότι οι οικονομίες των χωρών της κεντρικοανατολικής Ευρώπης πάνε πολύ καλύτερα από τις οικονομίες των χωρών της Ευρωζώνης. Και το ίδιο θα συμβεί το 2004, προβλέπει το έγκυρο ινστιτούτο. Από 2,7% έως 3,2% κινούνται φέτος οι ρυθμοί ανάπτυξης για την Πολωνία, την Τσεχία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία και έως 5% θα φθάσουν του χρόνου. Στη Ζώνη του Ευρώ υπενθυμίζεται πως η πρόβλεψη μιλάει για πενιχρότατο ρυθμό ανάπτυξης 0,7% του ΑΕΠ κατά μέσον όρο.