Τα λιγοστά δημόσια έσοδα με τις πολλές κρατικές δαπάνες και απαιτήσεις θα πρέπει να συμβιβάσει ο νέος προϋπολογισμός του 2004, το προσχέδιο του οποίου κατατίθεται στη Βουλή στις 6 Οκτωβρίου. Τα πρώτα αιτήματα των υπουργείων που έχουν αποσταλεί στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, ζητούν αυξήσεις που σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζουν και το 30% και τις οποίες δεν μπορούν να ικανοποιήσουν σε καμία περίπτωση, υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα ενδεή δημόσια οικονομικά.
Η προεκλογική αίσθηση που μεταδίδεται αυξάνει την ένταση των αιτημάτων, έχοντας ήδη οδηγήσει σε πλήρη εξαφάνιση του αποθεματικού των 200 εκατ. ευρώ του προϋπολογισμού του 2003.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τα έσοδα στο προϋπολογισμό του 2004 προβλέπεται να αυξηθούν με ρυθμό 5,5% από 5,1% εφέτος. Οι δαπάνες εκτιμάται ότι θα αυξηθούν με ένα ρυθμό 6,2% ενώ το ονομαστικό ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στο 7,5%. Το έλλειμμα υπολογίζεται ότι θα κινηθεί στο 0,9% του ΑΕΠ από 1,2-1,5% εφέτος.
Νέο μισθολόγιο
Ιδιαίτερα βάρη για τον προϋπολογισμό του 2004 είναι οι πρόσθετες δαπάνες του νέου μισθολογίου, που ανέρχονται στα 260 εκατ. ευρώ, αλλά και τα 400 εκατ. ευρώ από τα αναδρομικά του οικογενειακού επιδόματος.
Τα τελικά μεγέθη του προϋπολογισμού θα καθορισθούν σε σειρά συσκέψεων που θα πραγματοποιήσει από τις 18 Αυγούστου και μετά ο υφυπουργός Οικονομικών κ. N. Φαρμάκης, με τους επικεφαλής των υπουργείων. Φόβοι πάντως υπάρχουν και για δαπάνες που θα εμφανισθούν στην πορεία και θα πρέπει να καλυφθούν, καθώς αφορούν υποσχέσεις που δόθηκαν σε προγενέστερο χρόνο, από τον πρώην υφυπουργό Οικονομικών κ. Γ. Φλωρίδη. Σε σύσκεψη που έγινε πρόσφατα ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. N. Χριστοδουλάκης εμφανίσθηκε να διαπορεί για το εύρος των υποσχέσεων και την τακτική του μη περιορισμού των αιτημάτων που ακολουθούσε ο πρώην υφυπουργός. Δηλαδή, από τη μια θρησκευτική προσήλωση στη δημοσιονομική εξυγίανση και από την άλλη υποσχέσεις για ικανοποίηση των διαφόρων αιτημάτων.
Κοινωνικό πακέτο
Ο νέος προϋπολογισμός καλείται να ενσωματώσει στοιχεία του «χάρτη» για την πραγματική σύγκλιση (2004 – 2008), αλλά και το κοινωνικό πακέτο παροχών, που θα χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση ως βασικό προεκλογικό εργαλείο.
Στη σύνταξη του νέου προϋπολογισμού θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν και οι ανισορροπίες που έχουν δημιουργηθεί στον υπό εκτέλεση προϋπολογισμό του 2003. Τα τελευταία επίσημα στοιχεία που δημοσιοποίησε το υπουργείο Οικονομικών έδειχναν τον προϋπολογισμό στην κόψη του ξυραφιού, με το έλλειμμα να αυξάνεται κατά 75% και να εκτινάσσεται στα 6,7 δισ. ευρώ, έναντι 3,8 δισ. ευρώ στο αντίστοιχο διάστημα του 2002. Οι εξελίξεις αυτές, όσο και αν ξορκίζονται από το οικονομικό επιτελείο, δημιουργούν ανησυχία για τις εξελίξεις.
Οι δαπάνες στο πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2003 εμφανίσθηκαν να ξεφεύγουν επικίνδυνα και να αυξάνονται με ρυθμό 12,3% (έναντι στόχου 5,2%), ενώ τα έσοδα βρέθηκαν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, αυξανόμενα κατά 2,8% αντί του προϋπολογιζόμενου 5,6%. H μικρή αύξηση των εσόδων αποτελεί δείγμα της εξάντλησης της φοροδοτικής ικανότητας μεγάλων στρωμάτων Ελλήνων φορολογουμένων.
Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) παραμένουν καθηλωμένα, αντανακλώντας το σοβαρό πρόβλημα στην υλοποίηση των έργων του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, αλλά και στην απορρόφηση των πόρων από το B΄ ΚΠΣ. Τα συγκεκριμένα έσοδα στο α΄ πεντάμηνο του 2003 ανήλθαν στα 613 εκατ. ευρώ έναντι 1,9 δισ. ευρώ στο αντίστοιχο διάστημα του 2002 (μείωση 68%).