Το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής μια ακόμη δυσάρεστη είδηση από τον κόσμο της εργασίας έφτασε στα γραφεία της εφημερίδας. Το πέμπτο θανατηφόρο ατύχημα από την αρχή του χρόνου έγινε σε οικοδομικές εργασίες που εκτελούνταν σε ξενοδοχείο της Αθήνας. Τη διαχείρισή του έχει αναλάβει ο όμιλος Δασκαλαντωνάκη.
Ο άτυχος εργάτης ήταν 40 ετών, ρουμανικής υπηκοότητας. Το μόνο που μάθαμε ήταν το μικρό του όνομα, Στέλιος. Είναι φανερό ότι δεν αποκάλυπτε το πραγματικό του όνομα, γιατί προφανώς ήταν ανασφάλιστος. Το γεγονός ότι οι υπεύθυνοι της εργολαβίας εξαφανίστηκαν αμέσως, το επιβεβαιώνει. Εάν υλοποιούνταν οι προτάσεις του κ. Γ. Παπανδρέου για την τετραετή ανασφάλιστη εργασία οι υπεύθυνοι ίσως να μην είχαν λόγο εξαφάνισης.
Αυτή είναι η μία όψη. H ηθική και κοινωνική πλευρά της πρότασης για την ανεργία που ανακοινώθηκε από το Λαύριο στις αρχές τις προηγούμενης εβδομάδας. Είναι βέβαιο ότι στη συνέχεια οι συνεργάτες του κ. Παπανδρέου θα υποβάλουν σχέδιο στο οποίο θα προβλέπεται με έξοδα του κρατικού προϋπολογισμού και η κάλυψη της συνταξιοδοτικής δαπάνης.
«Συμμετοχική δημοκρατία»
Ομως, και μόνο το γεγονός ότι ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ που ευαγγελίζεται τη «συμμετοχική δημοκρατία» δεν έκανε ούτε μία αναφορά στη συμμετοχή των νέων στα κεκτημένα της κοινωνικής ασφάλισης για τα πρώτα χρόνια του εργασιακού τους βίου, καταδεικνύει την προχειρότητα με την οποία επιχειρείται η μεταφορά τεχνοκρατικών πρακτικών που έχουν δοκιμαστεί ήδη σε μικρότερη κλίμακα και στην Ελλάδα, με τη μορφή των προγραμμάτων εργασιακής εμπειρίας (stage). Πρακτικές βραχυπρόθεσμης ανακούφισης από την ανεργία, που νομιμοποιούν την αποστέρηση πόρων από το συνταξιοδοτικό σύστημα το οποίο τελεί σε συνεχή κρίση και επιβραβεύει το μοντέλο της ανασφάλιστης εργασίας.
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη της πρότασης, η οποία διατυπώθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να ρίχνει γέφυρες για προεκλογικές συμμαχίες με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους νέους.
Ποια επιχείρηση θα απαντούσε αρνητικά στην προσφορά του κράτους να προσλάβει εργαζόμενους για τέσσερα χρόνια, χωρίς να καταβάλλει εργοδοτικές εισφορές στα ταμεία υγείας και σύνταξης, που φτάνουν το 16,37% του μισθού, με μοναδική δέσμευση να επαναπροσλάβει τους μισούς;
Δύσκολα θα έδινε ένας επιχειρηματίας αρνητική απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Ακόμη και αν η υποχρέωση της επαναπρόσληψης του 50% ή η πιθανή ρήτρα για απαγόρευση των απολύσεων εθεωρείτο παρέμβαση στις εργασιακές σχέσεις, οι επιχειρήσεις θα συμφωνούσαν. Αλλωστε, είναι γνωστό ότι οι απαγορεύσεις υπάρχουν για να παραβιάζονται στην Ελλάδα.
Εξίσου καταφατική θα ήταν και η απάντηση των νέων ανέργων οι οποίοι στα 18, στα 20 ή στα 25 το μόνο που δεν τους απασχολεί είναι η σύνταξη και αγωνιούν να βρουν τη δίοδο στην αγορά εργασίας.
«Πονηρή πρόταση»
Ενδεικτικές επί του θέματος είναι και οι απόψεις που διατυπώνουν δύο υπεράνω φιλοπασοκικής υποψίας γνώστες του ασφαλιστικού και των εργασιακών. O αντιπρόεδρος του ΣΕΒ κ. N. Αναλυτής και ο επιστημονικός σύμβουλος του INE ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ κ. Γ. Ρωμανιάς.
«Είναι δυνατόν να δίνεις σε κάποιον κάτι στην αξία των 100, ενώ αξίζει 130 και να το αρνιέται;», αναρωτιέται ο κ. Αναλυτής, δίδοντας έμφαση στη σημασία που έχει για τους εργοδότες η δωρεά του μη μισθολογικού κόστους.
Ο κ. Ρωμανιάς χαρακτηρίζει «πονηρή» την πρόταση και ικανή, εάν εφαρμοστεί, να μειώσει την ανεργία τουλάχιστον μέχρι το 6%. H πεποίθηση εδράζεται σε συγκεκριμένα δεδομένα.
Κατ’ αρχάς, οι άνεργοι, απόφοιτοι λυκείου, TEE, IEK και TEI, αποτελούν τον σκληρό πυρήνα της ανεργίας των νέων. H διαπίστωση της έκθεσης, που δημοσιοποιήθηκε προχθές από τη διεύθυνση της κ. Αν. Διαμαντοπούλου, ταιριάζει απόλυτα στις εξαγγελίες Παπανδρέου. Στην έκθεση καταγράφεται ότι η απασχόληση των νέων 15-24 ετών -πλην των μαθητών και των φοιτητών- μετά βίας φτάνει το 26,5%. Το ποσοστό είναι υποδιπλάσιο εκείνου των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών, ενώ μόνο στην Ελλάδα παρουσιάζεται το φαινόμενο να αυξάνεται το ποσοστό των ανέργων ευθέως ανάλογα με το επίπεδο σπουδών, έως και το πτυχίο των TEI. H διαφοροποίηση ισχύει εν μέρει μόνο για τους αποφοίτους ΑΕΙ.
Κόστος 44 δισ. ευρώ
Σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς του κ. Ρωμανιά, το κόστος, στην περίπτωση που επιδοτηθεί η εργοδοτική εισφορά, θα φτάσει στο ποσό των 44 δισ. ευρώ.
Θεωρεί βέβαιο ότι ήδη έχουν γίνει προσυνεννοήσεις με την Ελληνίδα επίτροπο για τη χρηματοδότηση μερους του κόστους από τα κονδυλια του Γ΄ ΚΠΣ. H διαδικασία αναθεώρησης του Γ΄ ΚΠΣ, για την οποία αναμένονται οι τελικές εγκρίσεις τον Ιούνιο, καθώς και η προσπάθεια να μεταφερθούν πόροι από την αναποτελεσματική κατάρτιση στα προγράμματα απασχόλησης συνδέεται με αυτό το φιλόδοξο σχέδιο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις από την υλοποίηση του μέτρου μπορούν να καλυφθούν περίπου 120.000 νέες θέσεις εργασίας. Είναι χαρακτηριστικό δε ότι ακόμη και η πρόβλεψη της τετραετίας συμπίπτει με τις αποπληρωμές των προγραμμάτων έως το 2008.
Στην πραγματικότητα η κ. A. Διαμαντοπούλου φαίνεται ότι διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην κατάληξη της συγκεκριμένης πρότασης.
Πάντως, η πρόταση αποτελεί μέτρο που έχει όντως εφαρμοστεί στην E.E. και έχει χαρακτηριστεί ως μία «καλή πρακτική» στο πλαίσιο των αποκαλούμενων ενεργητικών πολιτικών για την απασχόληση.