Με ταχύτατους ρυθμούς απομακρύνονται οι ξένοι επενδυτές από την Ελλάδα. Αποτελεί μια θλιβερή πρωτιά της χώρας μας εντός της E.E. Την αναγνώρισε πρόσφατα και ο νέος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ κ. Γ. Παπανδρέου, που δήλωσε από τη Θράκη ότι θα θέσει το προσωπικό του κύρος στην υπηρεσία προσέλκυσης ξένων επενδύσεων! Ενδιαφέρον επ’ αυτού θα είχε η θέση του κ. Σημίτη, που συνεπικουρούμενος μέχρι πρόσφατα από τον κ. Χριστοδουλάκη, υποστήριζε ότι οι δεξιοί ραδιοφωνικοί σταθμοί και ο δεξιός Τύπος κάνουν λόγο για αποεπένδυση και κακό οικονομικό κλίμα στη χώρα. Αν θυμηθούμε ότι ο κ. Σημίτης από του βήματος της Βουλής χαρακτήριζε την Ιρλανδία παράδειγμα προς αποφυγήν, θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι δεν πρέπει να δίνουμε μεγάλη σημασία στα λεγόμενά του. Τουλάχιστον στον βαθμό που αυτά αφορούν την οικονομία.
Πάντως, για μια ακόμη φορά ήρθαν στη δημοσιότητα ανεξάρτητα στοιχεία για να αποδυναμώσουν πλήρως τους ισχυρισμούς του αποχωρούντος πρωθυπουργού, αλλά και του εξαφανισμένου το τελευταίο διάστημα υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών. Τόσο το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (IOBE) όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος πιστοποίησαν την εβδομάδα που πέρασε ότι η Ελλάδα είναι κυριολεκτικά έρημος για τις ξένες επενδύσεις.
Το IOBE, με μελέτη που δημοσιοποίησε στα μέσα της εβδομάδας καταλήγει στο δυσοίωνο συμπέρασμα ότι οι ξένοι αποφεύγουν την Ελλάδα γιατί δεν την εμπιστεύονται. Δεν εμπιστεύονται τις πολιτικές που εξαγγέλλει και κυρίως δεν εμπιστεύονται το σύστημα διοίκησης και αποφάσεων, που διαβρωμένο κοιτάζει σταθερά προς τους «φίλους μας» και την εγχώρια διαπλοκή.
Στο διάστημα 1980 – 2002 οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 166%, όταν το ίδιο διάστημα στην Ευρωπαϊκή Ενωση η αύξηση ήταν 1.107%!
H Ελλάδα, σύμφωνα με τη μελέτη, απέφυγε να εκμεταλλευτεί την είσοδο στην ONE, ώστε να προσελκύσει ξένες επενδύσεις που είναι αναγκαίες για την οικονομία. Το αντίθετο έπραξαν κατά τα φαινόμενα η Πορτογαλία και η Ισπανία, δύο χώρες στις οποίες η αύξηση των ξένων επενδύσεων ήταν (στο προαναφερόμενο διάστημα) αντίστοιχα 1.100% και 4.136%…
Προηγούνται οι φίλοι
Ο IOBE «επιβεβαιώθηκε» σχεδόν ταυτόχρονα με την κυβέρνηση. Την περασμένη Τετάρτη το βράδυ ψηφιζόταν στη Βουλή, στο πλαίσιο της συζήτησης για τον αναπτυξιακό νόμο, τροπολογία που παρείχε στην εταιρεία «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ TEXNIKH» του Ομίλου Στέγγου, τη δυνατότητα να χτίσει 5.000 τουριστικά καταλύματα στη Χαλκιδική. Την επομένη ημέρα ο κ. Χριστοδουλάκης, υπό το βάρος της κατακραυγής, αναγκάσθηκε να δηλώσει ότι θα αποσύρει την τροπολογία, αφήνοντας έκθετο τον υφυπουργό του κ. Πάχτα, που ήταν ο εισηγητής του Αναπτυξιακού. Προχθές παίχθηκε και η τελευταία πράξη με την παραίτηση του υφυπουργού, ενώ συζητείται και το ενδεχόμενο εξοστρακισμού του από τα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ.
Ασχετο δεν μπορεί να είναι το ότι στην προκειμένη περίπτωση η «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ TEXNIKH» συμμετέχει στο σχήμα για τη «μισή λύση» που δόθηκε στα Μεταλλεία Κασσάνδρας. Συνεπικουρείται και από άλλες τεχνικές εταιρείες, του λεγόμενου κυβερνητικού μπλοκ της χώρας, όπως η ΑΚΤΩΡ. Αν όπως φημολογείται το σχήμα που «σώνει» τα μεταλλεία είναι προσωρινό και μέχρι να περάσουν οι εκλογές, τότε εύκολα αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος της υποχρέωσης που έπρεπε η κυβέρνηση να ξεπληρώσει. Εύκολα από τα παραπάνω αντιλαμβάνεται κάποιος γιατί οι ξένοι δεν εμπιστεύονται τη χώρα μας, αφού οι «φίλοι» έχουν τον πρώτο λόγο και οι όποιοι νόμοι απλά δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν.
Και εκροές
Δύο ημέρες μετά τον IOBE, στο δυσάρεστο επενδυτικό για την κυβέρνηση παζλ ήρθαν να προστεθούν και τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, από το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών. Τον Νοέμβριο του 2003, σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα, σημειώθηκαν εκροές κεφαλαίων (από ξένες επενδύσεις στη χώρα) ύψους 303 εκ. ευρώ. Οι εξελίξεις δείχνουν ότι το 2003 θα καταγραφεί ως χειρότερη χρονιά αναφορικά με τις ξένες επενδύσεις, ξεπερνώντας ακόμα και το 2002, όπου φάνηκε να αγγίζουμε τον πάτο του βαρελιού. Τα στοιχεία του κεντρικού πιστωτικού ιδρύματος, εκτός από τις τάσεις αποεπένδυσης, καταγράφουν και μια άλλη «πρωτιά» της ελληνικής οικονομίας. Τις τεράστιες εισροές κεφαλαίων που κατευθύνονται αποκλειστικά στην αγορά ομολόγων, τα οποία εκδίδει το ελληνικό Δημόσιο για εξυπηρέτηση του χρέους. Στο διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2003 εισήλθαν στην Ελλάδα κεφάλαια (με προορισμό τα κρατικά ομόλογα) ύψους 18,5 δισ. ευρώ, έναντι 12,2 δισ. του ιδίου διαστήματος του 2002 και 8,4 δισ. ευρώ το 2001.
Το παραπάνω αποδεικνύει ότι υπάρχει και συσσώρευση τεράστιου όγκου «κρυφού χρέους», που αν και ο κ. Χριστοδουλάκης δεν παραδέχεται, εν τούτοις εξυπηρετούμε κανονικά. Τον αναξιόπιστο κυβερνητικό λόγο στο συγκεκριμένο θέμα αποδεικνύει επίσης το ότι στο διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2003 η Ελλάδα πλήρωσε για τόκους (σε ξένους κατόχους ελληνικών ομολόγων) 3,6 δισ. ευρώ, από 3,1 δισ. που είχαν πληρωθεί στο ίδιο διάστημα του 2002.
Πίσω από τη Λιβύη
Λίγο παλαιότερα ήταν τα στοιχεία του OHE που είχαν έρθει να καταδείξουν την παντελή απουσία ξένων κεφαλαίων για άμεσες επενδύσεις. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του OHE, η Ελλάδα το 2002 προσέλκυσε 50 εκ. δολάρια για άμεσες ξένες επενδύσεις όταν στη Λιβύη το αντίστοιχο ποσό ήταν 96 εκ. δολάρια.
Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι μεταξύ των 25 χωρών της E.E. η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση, όσον αφορά την εισροή ξένων άμεσων επενδύσεων, ενώ σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των 30 χωρών (στο σύνολο των 150 χωρών που συγκρίνει ο OHE) με τις χειρότερες επιδόσεις.
Η Ιρλανδία, που αποτελεί και πρότυπο προς αποφυγήν (σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις του πρωθυπουργού κ. K. Σημίτη) απορρόφησε το 2002 για ξένες επενδύσεις 19,03 δισ. δολάρια.
Η επιτυχία της Ιρλανδίας στην προσέλκυση των επενδύσεων αποδίδεται στο σταθερό φορολογικό της σύστημα, ένα ελάχιστο ίχνος του οποίου επεδίωξε να υιοθετήσει τελευταία και ο κ. Χριστοδουλάκης, εισάγοντας και στην Ελλάδα το 10ετές σταθερό φορολογικό καθεστώς.
Αποτρεπτικοί παράγοντες
Απάντηση στο ρητορικό ερώτημα, για το τι αποθαρρύνει τελικά τις ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, έδωσε με χαρακτηριστικό τρόπο (αν και πολύ καθυστερημένα) το υψηλόβαθμο στέλεχος της Eurobank κ. N. Καραμούζης, με ομιλία του στο Λονδίνο στις αρχές της εβδομάδας. Ως αποτρεπτικούς παράγοντες ο ίδιος περιέγραψε:
1) Τον αναποτελεσματικό, εκτεταμένο και διεφθαρμένο δημόσιο τομέα.
2) Τις αναποτελεσματικές και αντιπαραγωγικές μεθόδους με τις οποίες εφαρμόζεται η κυβερνητική πολιτική.
3) Τις ιδιαίτερα καθυστερημένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις (που πρέπει να ολοκληρωθούν κατά τον κ. Καραμούζη) στο ασφαλιστικό σύστημα, στο σύστημα υγείας, στην παιδεία, στην αγροτική πολιτική και στην αγορά εργασίας.
4) Το γεγονός ότι δεν γίνονται «πραγματικές ιδιωτικοποίησεις», προκειμένου να μειωθεί το μέγεθος του κράτους.
Κλείνοντας, να θυμίσουμε για την ιστορία ότι όταν πριν από δύο χρόνια το ΕΛΚΕ δημοσίευσε δύο μελέτες για τα επενδυτικά αντικίνητρα στην Ελλάδα, αντέδρασε πάραυτα ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Νίκος Χριστοδουλάκης, απολύοντας τον πρόεδρό του κ. K. Μπακούρη…