Προσωρινή αδυναμία αποπληρωμής της μηνιαίας δόσης του στεγαστικού σας δανείου; Είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε κάποιο νοικοκυριό που αντιμετωπίζει πρόσκαιρες δυσκολίες όπως μείωση εισοδήματος από απώλεια εργασίας ή κάποιων εκτάκτων εξόδων για θέματα υγείας και άλλους απρόβλεπτους λόγους.
Ο δανειολήπτης πρέπει αμέσως να επικοινωνήσει με την τράπεζά του. Οι επισημάνσεις τραπεζικού στελέχους με εμπειρία στον τομέα αυτό είναι χαρακτηριστικές: Ο δανειολήπτης δεν πρέπει να περιμένει να δεχθεί την πρώτη τηλεφωνική κλήση από τον αρμόδιο τραπεζικό υπάλληλο, που γίνεται λίγες μέρες μετά τη λήξη της ημερομηνίας πληρωμής της δόσης. Πρέπει να επικοινωνήσει με την τράπεζα από την πρώτη στιγμή, που θα εκτιμήσει ότι δεν θα μπορέσει να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του.
Κάθε τράπεζα προσφέρει διευκολύνσεις στους ληξιπρόθεσμους οφειλέτες, καθώς δεν επιθυμεί να «φορτώνεται» με πελάτες που αδυνατούν να πληρώσουν τις δόσεις τους. Και τούτο γιατί συνεπάγεται σημαντικά έξοδα για την τράπεζα αλλά κυρίως μπορεί να πληγεί η φήμη της.
Οι λύσεις των τραπεζών
Ποιες όμως είναι οι εναλλακτικές λύσεις που προσφέρονται στους ληξιπρόθεσμους δανειολήπτες; Από την Εθνική Τράπεζα, που διατηρεί σήμερα την πρώτη θέση στην ελληνική αγορά στον τομέα της στεγαστικής πίστης, έρχεται η ενημέρωση και σκιαγραφεί γενικότερα τους εναλλακτικούς τρόπους που προσφέρονται στην ελληνική αγορά με διαφοροποιήσεις βέβαια.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την προσφορά εναλλακτικών προτάσεων που θα συμβάλλουν στη μείωση της μηνιαίας δόσης σε ανεκτά επίπεδα για τον δανειολήπτη, ώστε να είναι σε θέση και πάλι να αποπληρώνει συνετά το δάνειό του, είναι να ρυθμίσει πρώτα τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του. Και αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους.
Πρώτον, με τμηματική εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του σε 12 ισόποσες μηνιαίες δόσεις με την προϋπόθεση ότι καταβάλλεται το 20% της ληξιπρόθεσμης οφειλής. Η δυνατότητα ρύθμισης αυτή προσφέρεται στους δανειολήπτες που πήραν δάνειο πριν από τις 31.12.2000 και το κόστος ανέρχεται σε 30 ευρώ εφάπαξ.
Δεύτερον, με εφάπαξ εξόφληση των ληξιπροθέσμων οφειλών με έκπτωση τουλάχιστον 60% επί των εξωλογιστικών τόκων (είναι οι τόκοι του δανείου σε περίπτωση που ο πελάτης έχει καθυστερήσει να εξοφλήσει τις οφειλές του για περισσότερο από έξι μήνες).
Η δυνατότητα αυτή προσφέρεται στους πελάτες που έχουν συνάψει δάνειο πριν από τις 31.12.1998. Δεν υπάρχει δαπάνη για τη συγκεκριμένη περίπτωση.
Επιμήκυνση δανείου
Εφόσον συμφωνηθεί ο τρόπος εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προσφέρονται οι εξής δύο εναλλακτικές λύσεις μείωσης της μηνιαίας δόσης: Η πρώτη αφορά την επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας του δανείου χωρίς κανένα κόστος για τον πελάτη, με στόχο τον περιορισμό των μηνιαίων δόσεων σε επίπεδα ανεκτά για την οικονομική του κατάσταση, μετά τις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί γι’ αυτόν. Η επιμήκυνση του στεγαστικού δανείου μπορεί να φθάσει και τα 30 έτη, προϋπόθεση όμως είναι η ηλικία. Στη λήξη του δανείου ο δανειολήπτης δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 73 ετών. Το παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό: Η μηνιαία δόση ενός στεγαστικού δανείου 50.000 ευρώ με επιτόκιο 5% και διάρκεια αποπληρωμής 15 έτη είναι 395 ευρώ. Εάν η διάρκεια του δανείου επιμηκυνθεί στα 30 έτη η μηνιαία δόση πέφτει κατά 127 ευρώ και διαμορφώνεται στα 268 ευρώ.
Αλλαγή επιτοκίου
Η δεύτερη λύση είναι η αλλαγή επιτοκίου από σταθερό σε κυμαινόμενο (ή και το αντίστροφο). Τη λύση αυτή προτιμούν οι πελάτες που είχαν δανειστεί με σταθερό επιτόκιο και το αλλάζουν τώρα σε κυμαινόμενο καθώς τα επιτόκια έχουν υποχωρήσει σε χαμηλά επίπεδα. Η εφάπαξ δαπάνη στην περίπτωση αυτή είναι 210 ευρώ. Ενα σημαντικό γεγονός που δεν γνωρίζουν αρκετοί πελάτες είναι ότι κάθε ενήμερος δανειολήπτης στεγαστικού δανείου μπορεί να προσφύγει στην τράπεζα προκειμένου είτε να επιμηκύνει τη χρονική διάρκεια του δανείου του χωρίς κόστος είτε να προχωρήσει στην αλλαγή του επιτοκίου από σταθερό σε κυμαινόμενο και το αντίστροφο με επιβάρυνση τα 210 ευρώ.
Οπως μας επισημαίνουν στην «Κ» αρμόδια στελέχη τραπεζών ο αριθμός των πελατών που προχώρησαν σε σύναψη στεγαστικού δανείου μετά το 2000 και αντιμετωπίζει προβλήματα αποπληρωμής είναι πάρα πολύ μικρός, σε σχέση με πελάτες προηγουμένων ετών. Και αυτό οφείλεται κυρίως σε δύο λόγους: Στη μεγάλη πτώση των επιτοκίων μετά το 2000 που έριξε κατά πολύ το κόστος αποπληρωμής ενός δανείου. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά τα επιτόκια (κυμαινόμενα) στεγαστικής πίστης της Εθνικής: 1994:23%, 1997:15,25%, 1999:12,75%, Μάρτιος 2000:10,25% και το σημερινό, που κυμαίνεται στο 5% περίπου. Καθώς επίσης και στην ιδιαίτερη πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τρόπο αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας ενός υποψήφιου δανειολήπτη με τη χρήση τεχνολογικά προηγμένων συστημάτων διαχείρισης κινδύνου σε συνδυασμό με τα πελατοκεντρικά συστήματα (CRM) που επιτρέπουν σε μια τράπεζα που τα εφαρμόζει να εκτιμήσει με μεγάλη ακρίβεια τις δυνατότητες κάθε πελάτη ξεχωριστά.