Τις προτάσεις της για τον κοινοτικό προϋπολογισμό της περιόδου 2007- 2013 παρουσιάζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Στρασβούργο, δίδοντας το εναρκτήριο λάκτισμα μιας ιδιαίτερα σκληρής διαπραγμάτευσης, που πιθανότατα δεν θα ολοκληρωθεί παρά το 2005 ή και αργότερα.
Στόχος και ελπίδα της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις αυτές θα είναι να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες σε σχέση με τα κονδύλια που λαμβάνει σήμερα από την Κοινότητα. Η ίδια η απώλεια κονδυλίων θα πρέπει να θεωρηθεί δεδομένη, καθώς η «πίτα» του προϋπολογισμού δεν θα μεγαλώσει κατ’ αντιστοιχίαν των αναγκών, ενώ τη μερίδα του λέοντος των διαρθρωτικών κονδυλίων θα εισπράξουν τα καθημαγμένα υπό προσχώρησιν κράτη, όχι οι επί δεκαετίαν και πλέον χρηματοδοτούμενες χώρες της «συνοχής», με πρώτη την Ελλάδα.
Καταμερισμός
Η σημερινή πρόταση της Επιτροπής, θα πρέπει να σημειωθεί, αφορά το σύνολο των κονδυλίων που θα διατεθούν και το πώς θα μοιρασθούν αυτά στους επιμέρους τομείς δράσης (γεωργία, συνοχή κ.λπ.), αλλά όχι τον καταμερισμό σε καθένα από τα κράτη-μέλη. Αυτός ο καταμερισμός δεν θα αρχίσει να αποκτά σαφέστερο περίγραμμα πριν από το φθινόπωρο για να οριστικοποιηθεί πολύ αργότερα, ίσως και το 2006.
Βάση όλων των υπολογισμών στην παρούσα φάση της διαδικασίας είναι το ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχωρίου Εισοδήματος της Ενωσης που θα καταλαμβάνει ο κοινοτικός προϋπολογισμός και το οποίο σήμερα δεν υπερβαίνει το 1% ή 100 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η πρόταση της Επιτροπής θα προβλέπει μια σταδιακή αύξηση των κονδυλίων από 1,19% του ΑΕΕ το 2007 σε 1,23% το 2013, με μέσον όρο 1,22%, κάτι που με βάση τις σημερινές εκτιμήσεις για την πορεία του κοινοτικού ΑΕΠ θα αποδώσει περίπου 127 δισεκατομμύρια το 2007 και 153 δισεκατομμύρια το 2013 σε πραγματικές τιμές.
Σημειώνεται ότι μια μειοψηφία επιτρόπων με επικεφαλής τη Γερμανίδα Μισέλ Σράγιερ έχει εισηγηθεί κονδύλια που δεν θα υπερβούν το 1,16% του ΑΕΕ, και αξιωματούχοι της Επιτροπής δεν μπορούσαν να αποκλείσουν ολοσχερώς, χθες, το ενδεχόμενο απόπειρας συμβιβασμού «κάπου στη μέση».
Συμβιβασμός
Ο τελικός συμβιβασμός, και ακόμη πιο ολέθριος συμβιβασμός, είναι όμως εκείνος που μετά βεβαιότητος θα αναζητηθεί στο πλέον ουσιαστικό στάδιο της διαδικασίας: τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των κυβερνήσεων για τον οριστικό καθορισμό του προϋπολογισμού.
Οι διαπραγματεύσεις αυτές θα έχουν ως διπλό σημείο εκκίνησης την πρόταση της Επιτροπής και τη γραπτώς εκπεφρασμένη βούληση των έξι κρατών, που κυρίως τροφοδοτούν τον κοινοτικό προϋπολογισμό, να μην υπάρξει υπέρβαση του 1% του ΑΕΕ. Ουδείς στις Βρυξέλλες σήμερα πιστεύει ότι είναι δυνατόν να μην υπάρξει έστω και μερική ικανοποίηση των «6», όπως άλλωστε ουδείς πιστεύει ότι δεν θα υπάρξει τελικά σαφής στροφή των διαρθρωτικών κονδυλίων προς τα νέα μέλη.
Για δε την Ελλάδα, μια τελική πηγή αβεβαιότητας και κινδύνου είναι το γεγονός της υπέρβασης από ορισμένες περιφέρειες της χώρας, όπως η Αττική, η Κεντρική Μακεδονία, το Νότιο Αιγαίο και η Στερεά Ελλάδα, του ορίου του 75% του κοινοτικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ, άνω του οποίου δεν προβλέπονται ενισχύσεις από τον λεγόμενο «στόχο 1» που περιέχει τα μεγαλύτερα κονδύλια. Οι περικοπές είναι και εδώ πιθανότατες και βασική επιδίωξη θα είναι να γίνουν αυτές όσο το δυνατόν πιο σταδιακά.
Αλλωστε, η ομαλότερη δυνατή μετάβαση στη νέα εποχή αποτελεί μάλλον και τον ορίζοντα των φιλοδοξιών που μπορεί να έχει η Ελλάδα στις διαπραγματεύσεις που αρχίζουν, καθώς η ίδια η αλλαγή των όρων του παιγνίου είναι πια δεδομένη.