Μην περιμένετε να ξαναχιονίσει για να δείτε άσπρη μέρα. Και μην περιμένετε να παρακολουθήσετε τα ντιμπέιτ της ερχόμενης εβδομάδας για να μάθετε γιατί διεκδικούν την ψήφο σας. Δεν θα σας κάνουν σοφότερους. Δεν θα σας αποκαλύψουν το μυστηριώδες «διακύβευμα» (η μοδάτη λέξη του πολιτικού λεξικού, ζαράκηδες γαρ οι πολιτικοί μας) των εκλογών της 7ης Μαρτίου. Δεν θα φανερώσουν στα μάτια σας τις θολές, μέχρι ανυπαρξίας, διαχωριστικές γραμμές που διακρίνουν την «πρόοδο» από τη «συντήρηση», την «αλλαγή» από την «ανανέωση» και όλα τα άλλα ουσιαστικά και επίθετα με τα οποία οι αλαζονικοί επικυρίαρχοι του κομματικού συστήματος αυτοκαθορίζονται. Οι απαντήσεις τους δεν πρόκειται να υπερβούν την απλοϊκή μέχρι βλακείας ταυτολογία «ψηφίστε μας για να σας κυβερνήσουμε».
Γιατί θέλουν να μας κυβερνήσουν; Από τη στιγμή που ως ανθρώπινο είδος απεμπολήσαμε τα τελευταία ίχνη αυτοοργάνωσης και αυτοκυβέρνησης (μιλάμε για πολλές πολλές χιλιετίες πριν, δεν το θυμούνται πια τα κύτταρά μας) την πλήρη απάντηση την έχουν μόνον αυτοί που μας κυβερνούν. Είτε τους εκλέγουμε ως κυβερνώντες είτε μας «επιλέγουν» ως υπηκόους. O κρατικός Λεβιάθαν έχει γίνει πια μια αυτοτελής οντότητα, προτάσσει τις δικές του ανάγκες από τις δικές μας, και ό,τι κι αν λένε οι επίδοξοι λειτουργοί του («ψηφίστε μας γι’ αυτούς που αγαπάτε» ή «ψηφίστε μας για να συνεχιστεί η πρόοδος» – η πρόοδος ποιου;) η προεκλογική προγραμματική φλυαρία τους δεν έχει καμιά σχέση μ’ αυτό που θα ακούσουμε ως προγραμματικές δηλώσεις από τη νέα κυβέρνηση και πολύ περισσότερο μ’ αυτό που θα δούμε ως κυβερνητική πολιτική. Και από τη στιγμή που οι προγραμματικές διακρίσεις έχουν εξαφανιστεί πλήρως στο σοσιαλ-νεο-φιλελεύθερο δικομματικό χυλό, το διακύβευμα των εκλογών συμπυκνώνεται στο εξής απλό σύνθημα: «Ψηφίστε μας για να διαχειριστούμε κατά βούλησιν (μας) τους προϋπολογισμούς της επόμενης τετραετίας. Δηλαδή, τα λεφτά σας».
Ο φίλος μου ο πρόεδρος, που παρά τα φιλελεύθερα γονίδιά του, ρέπει τελευταία στον πολιτικό αναρχισμό, το περιέγραψε με το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του Εμπορικού Δικαίου: «Μας ζητούν να τους εκδώσουμε λευκή επιταγή»! Και, θεωρώντας και αυτός δεδομένο το απόλυτο προγραμματικό κενό της δικομματικής κοκκορομαχίας, έκανε τον εξής αδρό υπολογισμό: οι προϋπολογισμοί της επόμενης τετραετίας είναι περίπου 64 δισ. ευρώ. Το ποσό, διαιρούμενο στα περίπου δέκα εκατομμύρια πολιτών, αντιστοιχεί σε 18.000 ευρώ το κεφάλι. Αν μάλιστα υπολογίσουμε ότι αυτοί που θα προσέλθουν τελικά στις κάλπες είναι λίγοι παραπάνω από 7 εκατομμύρια, η ταρίφα ανεβαίνει στα 25.000 ευρώ. Τόσο είναι το ποσό που μας ζητούν οι διεκδικητές της διακυβέρνησης να τους διαθέσουμε να το διαχειριστούν εν λευκώ. Σε τόσο αντιστοιχεί η ψήφος μας. Αλλά την πληρώνουμε, δεν μας την πληρώνουν. Πρόκειται πράγματι για λευκή επιταγή, λευκότερη κι απ’ το χιόνι που σκέπασε πριν από δέκα μέρες την επικράτεια.
Ο χαρακτηρισμός είναι ακριβέστατος και από την άποψη του Εμπορικού Νόμου. Ανέτρεξα στα αραχνιασμένα πανεπιστημιακά μου εγχειρίδια, τον βρήκα και τον αντιγράφω, στην άκαμπτη απλοκαθαρεύουσα της εποχής (μην ακούσω ερώτηση: ποιας εποχής;). «Λευκή επιταγή είναι εκείνη ως προς την οποίαν το ελλείπον στοιχείον, κατά ρητήν ή σιωπηράν συμφωνίαν μετά του εκδότου, επιτρέπεται να συμπληρωθεί μεταγενεστέρως υπό του λήπτου ή άλλου κομιστού. Σιωπηρά συμφωνία τεκμαίρεται ως υπάρχουσα π.χ., εν η περιπτώσει υπάρχει κενόν τι, προφανώς επί τω σκοπώ μεταγενεστέρας συμπληρώσεως».
Στην περίπτωσή μας, τα κενά της επιταγής-ψήφου είναι άφθονα. H επιταγή μας είναι «εις τον κομιστήν» – δεν ξέρουμε περισσότερα απ’ όσα ξέρουν οι δημοσκόποι για το ποια θα είναι κυβέρνηση της 8ης Μαρτίου. Το ποσό της πληρωμής, τεκμαίρεται κι αυτό με τον πρόχειρο υπολογισμό που κάναμε παραπάνω. Εκδότης της επιταγής, έκαστος εξ ημών, το όνομά μας δεν θα αναγράφεται πάνω στο ψηφοδέλτιο, για να προσδοκούμε ανταπόδοση. Πληρωτής, και πάλι ο ανώνυμος ψηφοφόρος, μόνος και μόνιμος «καταθέτης» της τράπεζας που λέγεται προϋπολογισμός, διά της γνωστής σατανικής εφεύρεσης που ονομάζεται φορολογία, έμμεση ή άμεση (κι ας εξαγγέλλουν ποταμούς φοροελαφρύνσεων). Δεσμεύσεις άλλες δεν υπάρχουν. Ανταπόδοση ή αντιπαροχή, δεν είναι δεδομένη. Ακόμη κι ο τόπος πληρωμής της επιταγής είναι λευκός και δεν είναι σίγουρο ότι είναι η Ελλάδα. O νικητής των εκλογών μπορεί να την εξαργυρώσει όπου γης, όπου οφείλεται το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος, ίσο και μεγαλύτερο απ’ ό,τι παράγουμε κάθε χρόνο στη χώρα αυτή. Χρόνος, απροσδιόριστος. Οι επιταγές δεν λήγουν. O κομιστής – μνηστήρας της διακυβέρνησης βάζει χέρι στα λεφτά όποτε θέλει. Και φυσικά, χωρίς καμιά δέσμευση για τον σκοπό χρήσης τους. Την προηγούμενη οκταετία, αποφάσισαν, για παράδειγμα ότι θα ρίξουν μισό προϋπολογισμό στη χλιδάτη Ολυμπιάδα (με την ανοχή και συνενοχή μας, βέβαια, αλλά δεν μας ρώτησαν και ευθέως).
Ο φίλος μου ο πρόεδρος είναι αγανακτισμένος. Και αποφασισμένος να μην παραδώσει την ψήφο-λευκή επιταγή (των 25.000 ευρώ) που του αναλογεί. Προτείνει πολιτική ανυπακοή, διά της αποχής, όπως κατά καιρούς και εν βρασμώ έχει προτείνει και φορολογική ανυπακοή (λογικό συμπλήρωμα της πολιτικής ανυπακοής, διότι χωρίς τα λεφτά ΜΑΣ, πάει για βρούβες το περίφημο «διακύβευμα των εκλογών». Ελάχιστοι θα ήσαν πρόθυμοι να διεκδικήσουν την ψήφο μας αν δεν είχε οικονομικό αντίκρισμα. Υπάρχει, βέβαια, και η άυλη αξία της εξουσίας, αλλά είναι μάλλον αδιάφορη χωρίς τη χρηματική της υπεραξία).
Βλέπετε αντικοινοβουλευτική διάθεση, ή κάποιου είδους «νεοφιλελεύθερη» απαξίωση της πολιτικής σε αυτήν την ακραία στάση; Στην πραγματικότητα δεν είναι. Για να τα περιγράψουμε πολύ ωμά τα πράγματα, ακόμη κι αν τα υπουργεία στερούνταν πολιτικών ηγεσιών και λειτουργούσαν μέσω των γραφειοκρατιών τους με μόνον «μπούσουλα» τους νόμους που θα ψήφιζε η Βουλή, ο Λεβιάθαν του κράτους θα λειτουργούσε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. O πυροσβέστης θα έσπευδε να βοηθήσει εγκλωβισμένους οδηγούς στο χιόνι, οι υπηρεσίες των νομαρχιών και των δήμων θα έστελναν όσα εκχιονιστικά μηχανήματα διέθεταν στην Εθνική Οδό, κάποιοι τροχονόμοι θα έβγαιναν να ρυθμίσουν στοιχειωδώς την κυκλοφορία, εργαζόμενοι στη ΔΕΗ ή στην ΕΥΔΑΠ θα έσπευδαν να επισκευάσουν όσες βλάβες στα δίκτυά τους προλάβαιναν και εν πάση περιπτώσει δεν υπάρχει καμιά απόδειξη ότι τα πράγματα θα ήταν περισσότερο μπάχαλο χωρίς τις «πολιτικές ηγεσίες» επί ποδός το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Μ’ άλλα λόγια, για να έχει νόημα η πολιτική και τα «εκλογικά της διακυβεύματα», θα πρέπει τουλάχιστον να αποδεικνύει ότι παρέχει κάποιαν ελάχιστη «προστιθέμενη αξία» στον κρατικό αυτοματισμό. Να έχει όραμα, σχέδιο, στόχους, να κάνει σαφές ποιους σκοπεύει να ωφελήσει και ποιους να επιβαρύνει, να καθιστά σαφές ποιοι θα πληρώσουν πάνω από την «ταρίφα» των 25.000 ευρώ, ποιοι λιγότερα και ποιοι καθόλου (το παραμύθι να μεγαλώσουμε την πίτα για να έχουν όλοι κομμάτι, έχει μάλλον εξαντληθεί) και να αναλαμβάνει το ρίσκο νά χάσει κοινωνικούς συμμάχους για να κερδίσει άλλους. Το «όλοι δικοί μας είμαστε» ελάχιστοι το χωνεύουν πια. Οραμα, σχέδιο -οφείλω να το παραδεχθώ- είχε ο Σημίτης, στην αρχή της οκταετίας του. Εστω αυτό το μίζερο όραμα του εκσυγχρονισμού που κατήντησε σχέδιο εξυπηρέτησης φίλων και ημετέρων. Οι επίγονοί του, τι σχέδιο έχουν άραγε; Ανανέωση ή αλλαγή. Χρέη γραμμένα στο χιόνι.
Πολιτική ανυπακοή, λοιπόν; Ναι, αν και όχι όπως την εννοεί ο πρόεδρος. Το ιδεώδες, θα ήταν ένα εκλογικό σοκ για τους αλαζονικούς επικυρίαρχους των δημοσκοπήσεων, των ντιμπέιτ και της κάλπης. Καμιά φορά, αυτό που περιγράφουν ως «ακυβερνησία» είναι ο καλύτερος τρόπος ελέγχου της διακυβέρνησης. Υπάρχουν ως «κυβερνητικά μονοπώλια» μόνον χάρη σε ένα εκλογικό σύστημα που απαξιώνει τις ψήφους – λευκές επιταγές το ενός πέμπτου των πολιτών (τα 25.000 ευρώ ενός ψηφοφόρου ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, είναι κάτω των 15.000 για τους ψηφοφόρους των λοιπών κομμάτων. Ορισμένων, μηδενίζονται κι όλας. Γράφτα στο χιόνι!) H ιδεώδης συναλλαγή της 7ης Μαρτίου, θα ήταν μια εφάπαξ πολιτική ανυπακοή στο αυτονόητο του δικομματισμού. Κι έπειτα, πολιτική ανυπακοή διαρκείας, σε κάθε εκτροπή της εξουσίας στην αδικία, στη διαφθορά, στον αυταρχισμό (εκτός από την «ανανέωση» και την «αλλαγή», υπάρχει πάντα και η ανατροπή. Φυλαχτείτε!). Αλλωστε το προβλέπει και το εμπορικό δίκαιο, για να επανέλθω στα σκωροφαγωμένα μου εγχειρίδια: η λευκή επιταγή είναι άκυρη «έναντι του κατά παράβασιν συμπληρώσεως αυτήν και κατά του κακή τη πίστει αποκτήσαντος αυτήν ή κατά την απόκτησιν αυτής διαπράξαντος βαρύ πταίσμα». Οπότε, τα λεφτά μας πίσω.