Στην Ελλάδα, οι αντιδράσεις ήταν και παραμένουν μεγάλες απ’ όλες τις επαγγελματικές ομάδες οι οποίες θεωρούν ότι απειλούνται. H διαφορά σήμερα εντοπίζεται κυρίως στον τρόπο με τον οποίο προβάλλουν την αντίρρηση στην απελευθέρωση. Το πρώτο επιχείρημα που προβάλλουν είναι ότι δεν υπάρχει θέμα «κλειστών» επαγγελμάτων. Για παράδειγμα, ισχυρίζονται ότι όποιος είναι πτυχιούχος οικονομολόγος μπορεί να εγγραφεί στο Οικονομικό Επιμελητήριο και να ασκήσει το επάγγελμα του λογιστή ή του φοροτεχνικού. Το αντίστοιχο επιχείρημα προβάλλεται και από την πλευρά των δικηγόρων, των μηχανικών κ.λπ. Δηλαδή, ισχυρίζονται ότι δεν απαγορεύουν σε κανένα που έχει τα προσόντα να δραστηριοποιηθεί στην Ελλάδα.
Ενα άλλο επιχείρημα έχει σχέση με την εξασφάλιση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών. Για παράδειγμα, οι μηχανικοί υποστηρίζουν το εξής: Αν καταργηθούν οι εξετάσεις και η πιστοποίηση ενός μηχανικού από αρμόδιο όργανο (στην Ελλάδα είναι μόνο το Τεχνικό Επιμελητήριο), τότε κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί για το επίπεδο των παρεχομένων υπηρεσιών.
Οι περιορισμοί
Ωστόσο, κανείς δεν κάνει λόγο για άλλους σημαντικούς περιορισμούς που κάνουν τα «κλειστά» επαγγέλματα να είναι πραγματικά απόρθητα για τους πολλούς – ακόμα κι αν εχουν τα προσόντα. Ενας βασικός παράγοντας που χαρακτηρίζει ένα επάγγελμα ως «κλειστό» είναι η υποχρεωτική ελάχιστη αμοιβή (π.χ. παράσταση δικηγόρου) ή η προϋπόθεση της ελληνικής ιθαγένειας ή της μόνιμης κατοικίας στην Ελλάδα.
Ειδικότερα, για την άσκηση νομικών υπηρεσιών (δικηγόροι κ.λπ.) απαιτούνται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
– Ελληνική ιθαγένεια ή κάτοικος μέλους-κράτους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
– Μόνιμη κατοικία στην Ελλάδα.
– Εγγραφή στον δικηγορικό σύλλογο.
– Εξετάσεις.
– 18 μήνες προϋπηρεσία σε δικηγορικό γραφείο.
Επίσης, προβλέπονται συγκεκριμένες εργασίες στις οποίες απαιτείται η παρουσία δικηγόρου και για τις οποίες προβλέπονται υποχρεωτικές και προκαθορισμένες αμοιβές (τιμοκατάλογος). Και αυτό το χαρακτηριστικό, σύμφωνα με το πνεύμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ανήκει σε ομάδα κλειστών επαγγελμάτων.
Παρόμοιοι περιορισμοί ισχύουν για όσους ασκούν οικονομικές υπηρεσίες (λογιστές, φοροτέχνες κ.λπ.), ενώ τα πράγματα είναι ακόμα πιο αυστηρά στην περίπτωση των συμβολαιογράφων: πρέπει να «αδειάσει» πρώτα μια θέση, για να καταληφθεί από έναν νέο, ύστερα μάλιστα από προκήρυξη θέσης. Και εδώ ισχύουν τιμολοκατάλογοι, υποχρεωτικές εργασίες, οι οποίες χωρίς την παρουσία συμβολαιογράφου δεν είναι έγκυρες κ.λπ. Λίγο πιο ελαστικά είναι στους μηχανικούς. Ομως, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος είναι το μοναδικό όργανο το οποίο μπορεί να πιστοποιήσει τα προσόντα για έναν επαγγελματία, ο οποίος θέλει να εργαστεί ως πολιτικός μηχανικός στην Ελλάδα.
«Αγκάθι» τα ταξί
Πληρώνοντας πολύ ακριβά μπορεί κάποιος να εισέλθει στην αγορά των ταξί, αγοράζοντας μια άδεια. Λόγω του περιορισμένου αριθμού των αδειών, αυτές έχουν αποκτήσει χαρακτηριστικά χρηματιστηριακού αγαθού, όπου η μεγάλη ζήτηση αυξάνει κατακόρυφα τις τιμές. Αν δεν ήταν υποχρεωτική η αγορά άδειας, τότε οι τιμές τους θα είχαν πέσει και θα μπορούσε να εισέλθει κάποιος στην αγορά των ταξί πληρώντας συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως ικανότητα οδήγησης, επίπεδο προσφερομένων υπηρεσιών κ.λπ. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον κλάδο αυτό έχουν προκύψει οι μεγαλύτερες αντιδράσεις από τους εργαζομένους του σε όλη την Ευρώπη. Θεωρείται ένας από τους πιο ευάλωτους κλάδους από την απελευθέρωση των επαγγελμάτων. Ομως, στην Ελλάδα τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Για παράδειγμα, στο εξωτερικό, τα ταξί λειτουργούν περισσότερο με τη μορφή εταιρειών, κάτι που δεν ισχύει στην Ελλάδα.