Στην επέκταση της Τράπεζας Κύπρου στις αγορές της Ρουμανίας και της Ρωσίας αναφέρεται σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ο κ. Ανδρέας Ηλιάδης, Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής του Συγκροτήματος. O κ. Ηλιάδης υπογραμμίζει τις σημαντικές ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν για την αναδιοργάνωση και την ισχυροποίηση της θέσης του συγκροτήματος και αναφέρεται στα επόμενα βήματα που σχεδιάζονται. Σε ό,τι αφορά την οικονομία, σημειώνει ότι απαιτούνται διαρθρωτικές αλλαγές και θεωρεί ότι η οικονομική πολιτική που εξήγγειλε η κυβέρνηση στη ΔΕΘ, αν και βραχυπρόθεσμα σημαίνει δύσκολες καταστάσεις, κινείται στην κατεύθυνση της ανάπτυξης.
– Ποια είναι η άποψή σας για την ελληνική οικονομία; Συμμερίζεστε τις ανησυχίες;
– Η ελληνική οικονομία βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε φάση αναδιάρθρωσης. Είναι γεγονός ότι η τόνωση της ανταγωνιστικότητας και η ανάγκη εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική εν όψει και της διεύρυνσης της Ευρωζώνης. Σίγουρα, τα προηγούμενα χρόνια σημειώθηκαν μεγάλα βήματα προόδου και υπάρχει μεγάλη βελτίωση στην ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών και των υποδομών στην Ελλάδα. Είναι, όμως, αναγκαίο να γίνουν και κάποιες διαρθρωτικές αλλαγές, για τις οποίες έχει εκφράσει την πρόθεσή της η κυβέρνηση, προκειμένου να ενισχυθεί η παραγωγικότητα και η οικονομία μας να γίνει πιο ανταγωνιστική και πιο ελκυστική σε επενδύσεις, τόσο ελληνικές όσο και ξένες. Ηδη γίνονται τέτοια βήματα, όπως οι αποκρατικοποιήσεις μεγάλων ΔΕΚΟ και η ρύθμιση για το ασφαλιστικό των τραπεζών. Πιστεύω ότι η οικονομική πολιτική που εξήγγειλε η κυβέρνηση στη ΔΕΘ, αν και βραχυπρόθεσμα σημαίνει δύσκολες καταστάσεις, κινείται στην κατεύθυνση της ανάπτυξης με ορίζοντα χρόνου, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για να έχουμε βιώσιμη ανάπτυξη. Μέτρα όπως η τόνωση του τουρισμού και η αναβάθμιση των παρεχομένων τουριστικών υπηρεσιών, ο εκσυγχρονισμός της διοίκησης και των τεχνολογικών συστημάτων στον δημόσιο τομέα, η ενίσχυση των διεθνών εμπορικών συναλλαγών και των εξαγωγών, ο εκσυγχρονισμός της παραγωγής και της προώθησης αγροτικών προϊόντων και η έμφαση στην κοινωνία της γνώσης με προγράμματα διά βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης, είναι στη σωστή κατεύθυνση. Πιστεύω ότι εάν δοθούν τα κατάλληλα κίνητρα και εφαρμοστούν στην έκταση που χρειάζεται και με επιμονή, θα φέρουν καλά αποτελέσματα και θα βελτιώσουν την εικόνα της ελληνικής οικονομίας σε βάθος χρόνου.
– H ραγδαία πιστωτική επέκταση των τελευταίων ετών σας φοβίζει; Υπάρχει κίνδυνος υπερχρέωσης των νοικοκυριών;
– Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα συνεχίζει να αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς και αρχίζει να περνάει σε στάδιο ωρίμασης. Αυτό φαίνεται και από τα επίπεδα δανεισμού, τα οποία αντιστοιχούν στο 71,4% του ΑΕΠ, υπολείπονται όμως ακόμα σημαντικά του μέσου ευρωπαϊκού όρου (100,3% του ΑΕΠ). Επομένως, υπάρχει ακόμα αρκετό περιθώριο για περαιτέρω αύξηση. Φυσικά, όσο αυξάνονται τα επίπεδα δανεισμού και ωριμάζει η αγορά, μεγαλώνει αναλογικά και το ποσοστό των κινδύνων. Αυτή τη στιγμή παρατηρούνται γενικότερα στην αγορά κάποια φαινόμενα οικονομικής δυσπραγίας, όπως επιχειρήσεις που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις δανειακές υποχρεώσεις τους, αύξηση των χρόνου αποπληρωμής των επιταγών, νοικοκυριά με υψηλό δανεισμό, που όμως είναι περιορισμένης έκτασης. Πιστεύω ότι η πρόκληση που έχουν να αντιμετωπίσουν αυτή τη στιγμή και για τα επόμενα χρόνια όλες οι τράπεζες στην Ελλάδα, είναι να πετυχαίνουν αύξηση των μεριδίων αγοράς τους με ταυτόχρονη διατήρηση ενός υγιούς χαρτοφυλακίου. Γι’ αυτό και μακροπρόθεσμα κερδισμένες θα βγουν οι Τράπεζες που δεν «χαλάρωσαν» τον έλεγχο των κινδύνων προκειμένου να προσελκύσουν περισσότερους πελάτες, ειδικά μετά την απελευθέρωση της καταναλωτικής πίστης. Επομένως, είναι στο χέρι όλων εμάς των τραπεζών να διατηρήσουμε ένα υγιές τραπεζικό σύστημα και να συμβάλλουμε στην υγιή οικονομική ανάπτυξη. Πάγια πολιτική μας είναι να δίνουμε μεγάλη έμφαση στο να έχουμε υγιές χαρτοφυλάκιο και γι’ αυτό όλα αυτά τα χρόνια έχουμε επιλέξει την προσεκτική ανάπτυξη στις χορηγήσεις, με αυστηρό έλεγχο των κινδύνων. Θέλω και πάλι εδώ να τονίσω αυτό που πάντοτε τονίζουμε εμείς: οι καταναλωτές να είναι πολύ προσεκτικοί στην επιλογή του δανείου τους και να μη δανείζονται πέρα από τις οικονομικές τους δυνατότητες, λαμβάνοντας πάντα υπ’ όψιν και τις πιθανότητες αύξησης των δόσεων από μία μελλοντική μεταβολή των επιτοκίων.
– Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον ξένων για τις εγχώριες τράπεζες τόσο μέσω τοποθετήσεων στο χρηματιστήριο όσο και εξαγορών. Τι μπορούμε να περιμένουμε από εδώ και πέρα;
– Είναι πολύ θετικό για την ελληνική οικονομία το γεγονός ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα εμπνέει εμπιστοσύνη στο εξωτερικό, όπως φαίνεται τόσο από το έντονο ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών για το ελληνικό χρηματιστήριο και τις τράπεζες ειδικότερα όσο και από την έλευση ξένων τραπεζών στην Ελλάδα. Θεωρώ ότι αυτό κάνει όλους εμάς τους τραπεζικούς οργανισμούς καλύτερους, διότι αυξάνεται η προσπάθεια βελτίωσης και ο ανταγωνισμός και αυτό αποβαίνει προς όφελος του πελάτη, που απολαμβάνει καλύτερες τραπεζικές υπηρεσίες και μείωση του κόστους. Πιστεύω ότι σίγουρα διάγουμε μία περίοδο έντονης κινητικότητας και ζυμώσεων στις ελληνικές τράπεζες και βρισκόμαστε εν όψει σημαντικών ανακατατάξεων, με τις αποκρατικοποιήσεις τραπεζών στις οποίες στοχεύει η κυβέρνηση, με την είσοδο ξένων οργανισμών στην ελληνική αγορά, που ενδεχομένως θα ενθαρρυνθεί από τις αποκρατικοποιήσεις αλλά και με την επέκταση του ελληνικού τραπεζικού χώρου στα Βαλκάνια. Δεν αποκλείεται να δούμε μέσα στα επόμενα 2 – 3 χρόνια να αλλάζει το τοπίο είτε με συγχωνεύσεις ελληνικών τραπεζών είτε και με εξαγορές από ξένες τράπεζες, εφόσον θεωρήσουν ελκυστική την αποτίμηση των ελληνικών τραπεζών σε σχέση με τα περιθώρια κέρδους που προσφέρονται στην Ελλάδα και στις γειτονικές χώρες. Θεωρώ πιθανότερες τις συγχωνεύσεις μεταξύ ίσoυ μεγέθους τραπεζών: είτε μεταξύ μικρών, με σκοπό την απόκτηση υπολογίσιμου μεγέθους στον ελληνικό τραπεζικό χώρο, είτε μεταξύ των μεγάλων, με στόχο την ισχυροποίησή τους ως περιφερειακές δυνάμεις στο χώρο της Ελλάδας, των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Εμείς καταστρώνουμε τα σχέδιά μας υπολογίζοντας αυτές τις εξελίξεις, τις οποίες παρακολουθούμε στενά και με προσεκτικές κινήσεις, στοχεύουμε να είμαστε ένας δυνατός χρηματοοικονομικός οργανισμός στην ευρύτερη ζωτική περιοχή του ελληνικού χώρου.
– Σας απασχολεί η επέκταση των δραστηριοτήτων σας σε νέες αγορές;
– Κύριος άξονας της στρατηγικής όλου του Συγκροτήματος είναι η συμπόρευση της Κύπρου και της Ελλάδας με στόχο την ανάπτυξη και αξιοποίηση των συνεργιών των δύο αυτών μονάδων για τη δημιουργία ενός συμπαγούς ισχυρού οργανισμού, που θα επεκταθεί μέσω οργανικής ανάπτυξης και με μελετημένα βήματα σε νέες αγορές, στα Βαλκάνια. Εχουμε υποβάλει αιτήσεις στις Νομισματικές Αρχές για τις αγορές των Βαλκανίων και της Ρωσίας και ήδη η Κεντρική Τράπεζα μας έδωσε την κατ’ αρχήν συγκατάθεσή της για επέκταση στη Ρωσία και στη Ρουμανία. Για να ενισχύσουμε αυτήν την ανάπτυξη, έχουμε ήδη ανακοινώσει ότι θα προχωρήσουμε προς το τέλος του έτους με έκδοση νέων μετοχών προς τους υφιστάμενους μετόχους (Rights issue) ύψους περίπου 193 εκατ. ευρώ και είμαστε βέβαιοι ότι οι μέτοχοί μας θα στηρίξουν και πάλι πλήρως τα σχέδιά μας.
Επανεξετάζουμε την τοποθέτησή μας στην αγορά της Ελλάδας
– Ποιες κινήσεις έχετε πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια και ποια είναι τα σχέδια του ομίλου για τα επόμενα χρόνια;
– Το Συγκρότημα Τράπεζας Κύπρου παρουσιάζει ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα το 2005. Σε αυτή την πορεία συμβάλλει τόσο η συνεχής ανάπτυξη των εργασιών στην Ελλάδα, η οποία επιτυγχάνεται με πολύ ικανοποιητικούς δείκτες απόδοσης, με δείκτη εξόδων προς έσοδα της τάξης του 56% παράλληλα με την ταχεία επέκταση του δικτύου καταστημάτων όσο και η αναδιάρθρωση που πραγματοποιούμε στο Συγκρότημα στην Κύπρο. Εκεί, καταφέραμε να αναπτύξουμε τις εργασίες μας αναδιαρθρώνοντας το δίκτυο καταστημάτων, ώστε να εξυπηρετεί κάθε τομέα πελατών ξεχωριστά (ιδιωτών, ΜΜΕ, μεγάλων επιχειρήσεων), εισάγοντας ευέλικτα και καινοτόμα προϊόντα στην αγορά και εξελίσσοντας τα συστήματά μας για μεγαλύτερο έλεγχο των πιστωτικών κινδύνων. Φέτος, προβήκαμε για πρώτη φορά και σε διαγραφές ύψους 229 εκατ. ευρώ οι οποίες ήταν πλήρως καλυμμένες από προβλέψεις, με σκοπό την αντικειμενική απεικόνιση των οικονομικών καταστάσεων. Οι συσσωρευμένες διαγραφές του Συγκροτήματός μας την τελευταία 10ετία, περιλαμβανομένων και των διαγραφών του α΄ εξαμήνου 2005, παραμένουν σε σχετικά χαμηλά επίπεδα σαν ποσοστό των μη εξυπηρετουμένων δανείων. Παράλληλα, προχωρήσαμε σε κεντρικοποιήσεις εργασιών και απλοποίηση των διαδικασιών, που επιτρέπουν καλύτερη αξιοποίηση του προσωπικού σύμφωνα με τις ανάγκες των υπηρεσιών. Με αυτό τον τρόπο μπορέσαμε να συνεχίσουμε την πολιτική παγοποίησης των προσλήψεων και της προσφοράς σχεδίου εθελουσίας εξόδου με αποτέλεσμα ο αριθμός προσωπικού να μειωθεί κατά 110 άτομα τους τελευταίους 18 μήνες. Ετσι καταφέραμε να συγκρατήσουμε το κόστος και να αυξήσουμε την παραγωγικότητα. Στην Κύπρο, φέτος, είχαμε και τη διαπραγμάτευση των συλλογικών συμβάσεων των τραπεζών. Πιστεύω ότι επετεύχθη μία ισορροπημένη συμφωνία που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να οδηγηθεί το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα έτσι ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει στην ανοιχτή οικονομία που λειτουργούμε σήμερα με την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. Η κοινή αυτή πορεία εργοδοτών και εργαζομένων θα έχει θετικές επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα και αυτό θα αποβεί σε τελικό όφελος των εργαζομένων, των πελατών, των μετόχων και του συνόλου της οικονομίας. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, δεδομένου ότι στις αρχές του 2006 ολοκληρώνεται το πενταετές αναπτυξιακό μας πλάνο με δίκτυο 120 καταστημάτων, επανεξετάζουμε την τοποθέτησή μας στην αγορά και με το νέο χρόνο θα ανακοινώσουμε τα νέα στρατηγικά μας σχέδια.