Με αμείωτη ένταση συνεχίζεται στη διάρκεια του τρέχοντος έτους η ροή επενδυτικών κεφαλαίων στον κλάδο του real estate και κυρίως στην αγορά των επαγγελματικών ακινήτων. Σύμφωνα με στοιχεία της διεθνούς εταιρείας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών Cushman & Wakefield, στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2007 σε παγκόσμιο επίπεδο η αξία των συναλλαγών σε εμπορικά ακίνητα διαμορφώθηκε σε 55,7 δισ. ευρώ, ποσό που είναι αυξημένο κατά 7% σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσοστό του 2006, αλλά υπολείπεται κατά περίπου 20 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του περυσινού έτους.
Εντονη κινητικότητα επικρατεί και στην ελληνική αγορά, καθώς είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους έχουν γίνει δύο μεγάλες συναλλαγές με τη συμμετοχή ξένων θεσμικών επενδυτών, η αξία των οποίων υπερβαίνει τα 150 εκατ. ευρώ. Οπως τονίζουν στελέχη της εγχώριας αγοράς, η αύξηση του προϊόντος που εμφανίζει επενδυτικό ενδιαφέρον, οι ικανοποιητικές αποδόσεις σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και η αδυναμία του υπάρχοντος προϊόντος να ικανοποιήσει τη ζήτηση των ανά τον κόσμο θεσμικών, αποτελούν τους βασικότερους λόγους για το αυξημένο ενδιαφέρον των ξένων. Παράλληλα, η λειτουργία των Εταιρειών Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία παρέχει στους ξένους επενδυτές τη δυνατότητα να συμμετέχουν εμμέσως στην αγορά και να πραγματοποιούν την όποια κίνηση έπειτα από ενδελεχή έρευνα. Σύμφωνα με τον κ. Αρ. Καρυτινό, επικεφαλής του κλάδου Real Estate του ομίλου της Eurobank, η λειτουργία των ΕΕΑΠ εντείνει τον ανταγωνισμό στην εγχώρια αγορά, γεγονός που είναι θετικό και βασική προϋπόθεση για κάθε υγιή αγορά. Ταυτόχρονα, «η ψήφιση του νομοσχεδίου για την πώληση και επαναμίσθωση ακινήτων του Δημοσίου (sale and lease back) αναμένεται να αυξήσει την προσφορά ενδιαφέροντος προϊόντος στην αγορά, κάτι που θα αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον εγχώριων και ξένων θεσμικών», τονίζει ο κ. Καρυτινός.
«Στη διάρκεια του 2006, η μεγάλη κινητικότητα των επενδυτών και ο υψηλότατος όγκος κεφαλαίων που τοποθετήθηκαν στην αγορά ακινήτων, διαμόρφωσαν την αίσθηση της κορύφωσης», τονίζει ο Μίκαελ Ρίντεχ, επικεφαλής της διεθνούς ομάδας κεφαλαίων της Cushman & Wakefield. Οπως παραδέχεται, πάντως, ο ίδιος, η εξέλιξη των πραγμάτων στο πρώτο τρίμηνο του 2007 μάλλον καταρρίπτει την παραπάνω εκτίμηση, παρά τη συνεχιζόμενη υποχώρηση των αποδόσεων σε διεθνές επίπεδο. Αυτό συμβαίνει καθώς σε ένα περιβάλλον αυξήσεων των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επιτοκίων οι επενδυτές εστιάζουν σε ποιοτικότερα ακίνητα που μπορούν να αποδώσουν και να στηρίξουν την αύξηση του εισοδήματος σε βάθος χρόνου. «Οι υψηλές αποδόσεις αποτελούν σήμερα ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της ελληνικής αγοράς. Οποιοδήποτε ακίνητο μπορεί να αποφέρει απόδοση 6% – 7% μπαίνει αμέσως στο στόχαστρο ξένων επενδυτών, σε συνδυασμό βέβαια με την ποιότητα των μισθωτών που φιλοξενεί, την ποιότητα του ακινήτου και τη θέση του. Από την άλλη πλευρά, το καθεστώς που διέπει τις μισθώσεις και λειτουργεί πάντα υπέρ του μισθωτή, αποτελεί το μεγαλύτερο μειονέκτημα της ελληνικής αγοράς», δηλώνει στην «K» στέλεχος μεγάλης συμβουλευτικής εταιρείας.
Εντονη κινητικότητα
Παράγοντες της αγοράς υπογραμμίζουν την έντονη κινητικότητα των ξένων θεσμικών στην ελληνική αγορά. «Funds τα οποία έχουν ήδη τοποθετηθεί στην αγορά επιδεικνύουν τη μεγαλύτερη δραστηριότητα, καθώς πολλές φορές επιλέγουν να συνεργαστούν ξανά με τον ίδιο developer. Στο πλαίσιο αυτό, το βρετανικό UKA, που έχει αγοράσει το εμπορικό κέντρο City Gate, ιδιοκτησίας Carrefour, βρίσκεται σε επαφές με τη γαλλική αλυσίδα για την αγορά της νέας ανάπτυξης που δρομολογεί στην οδό Πειραιώς. Επίσης, η αγορά κτιρίου γραφείου της Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική στη Λεωφόρο Αθηνών από το γερμανικό fund KanAm, αποτελεί την έναρξη μιας συνεργασίας που θα έχει πολύ εντυπωσιακότερη συνέχεια. Αξιοσημείωτη είναι και η τριπλή συμφωνία της Henderson με τη RΕDS.
Οι παραπάνω δύο συμφωνίες αποτελούν ό,τι εντυπωσιακότερο έχει να επιδείξει η εγχώρια αγορά στο πρώτο εξάμηνο του 2007. Στα τέλη Μαΐου, η Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική ανακοίνωσε την πώληση ενός εκ των τριών κτιρίων του συγκροτήματος που θα στεγάσουν το Χρηματιστήριο Αθηνών επί της λεωφόρου Αθηνών στο γερμανικό fund KanAm Grund έναντι του ποσού των 47 εκατ. ευρώ. H συνολική επιφάνεια του κτιρίου είναι 12.224 τ.μ., ενώ περιλαμβάνει 243 θέσεις στάθμευσης. Από την πλευρά της η REDS προχώρησε σε συμφωνία με τη Henderson για την πώληση των εμπορικών και ψυχαγωγικών κέντρων Veso Mare, που βρίσκεται στην Πάτρα, και Escape Center που βρίσκεται στο Ιλιον Αττικής, έναντι συνολικού τιμήματος 40,5 εκατ. ευρώ. Επίσης, η εισηγμένη εταιρεία προχώρησε σε προσύμφωνο πώλησης του 100% των μετοχών της εταιρείας Γυαλού Εμπορική & Τουριστική Α.Ε. έναντι εκτιμώμενου τιμήματος 70 εκατ. ευρώ.