Οι πυρκαγιές που έπληξαν φέτος την Ελλάδα ήταν μια εθνική καταστροφή. Πρωτίστως διότι χάθηκαν πολλές ανθρώπινες ζωές και έμειναν άστεγοι χιλιάδες συμπολίτες μας. Δευτερευόντως, διότι καταστράφηκε φυσικό και ζωικό κεφάλαιο, καλλιεργήσιμη γη, μεγάλος δασικός πλούτος, ενώ υπέστησαν σημαντικές ζημιές οι υποδομές. Οι επιπτώσεις στην οικονομία είναι σημαντικές, άμεσες και έμμεσες. Πολλές από αυτές δεν μπορούν εύκολα να κοστολογηθούν, όπως η απώλεια της ανθρώπινης ζωής και του δασικού πλούτου. Οι αριθμοί που βλέπουν το φως της δημοσιότητας ως προσέγγιση του κόστους δεν συλλαμβάνουν τις έμμεσες επιπτώσεις. Αναμφισβήτητα η Ελλάδα είναι φτωχότερη μετά την καταστροφή αυτή.
Οσο όμως μεγάλη και αν είναι η καταστροφή, είναι ανατάξιμη. Η Ελλάδα σήμερα διαθέτει τα μέσα, τα κεφάλαια, τους ανθρώπους και την εμπειρία (σεισμός 1999, πλημμύρες 2002, εκπαίδευση για τους Ολυμπιακούς Αγώνες), για την αντιμετώπισή της. Διαθέτει ισχυρό νόμισμα που αποκλείει οικονομική αποσταθεροποίηση. Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ζώνης του Ευρώ που της δίνει το δικαίωμα να εξασφαλίσει σημαντικά κονδύλια και τεχνική βοήθεια. Επομένως, οι αναγκαίες προϋποθέσεις υπάρχουν. Δεν είναι όμως επαρκείς.
Για να εξασφαλιστούν και οι επαρκείς συνθήκες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής, απαιτείται σχέδιο, εθνική κινητοποίηση και προσπάθεια. Τα βασικότερα συστατικά στοιχεία είναι οργάνωση, συντονισμός και κινητοποίηση της κρατικής μηχανής σε πολλά επίπεδα, αλλά και μια νέα πολιτική περιβάλλοντος και δάσους για να εξαλειφθούν τα συσσωρευμένα λάθη που μας έφεραν στο σημερινό σημείο. Ενδεικτικές κατευθύνσεις μιας τέτοιας προσπάθειας μπορεί να είναι οι εξής:
α) Αμεση ανακούφιση των πληγέντων και ανοικοδόμηση των σπιτιών που κάηκαν, άμεση αποκατάσταση των ζημιών στις υποδομές και αποκατάσταση του φυσικού και ζωικού κεφαλαίου.
β) Παροχή κινήτρων στους πληγέντες να παραμείνουν στη γη τους, αλλά και σε νέους αγρότες που θα επιθυμήσουν να συμβάλουν στη σταδιακή αποκατάσταση των καλλιεργειών που καταστράφηκαν. Τα κίνητρα δεν πρέπει να είναι μόνο οικονομικά, αλλά και η παροχή τεχνικής και κοινωνικής βοήθειας.
γ) Νέα πολιτική περιβάλλοντος και δάσους. Τώρα είναι η στιγμή να μελετηθούν τα λάθη, να σχεδιαστεί και να εφαρμοστεί μια νέα πολιτική, στα πρότυπα των πλέον προηγμένων κρατών. Η πολιτική αυτή, μεταξύ άλλων, θα ελαχιστοποιεί την πιθανότητα εμπρησμού από οικοπεδοφάγους, από ανθρώπινο λάθος ή από πυλώνες μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, θα υιοθετεί νέους, σύγχρονους και επιστημονικά δοκιμασμένους τρόπους προστασίας του δάσους, με το απαραίτητο και άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό, με συνεχή συντήρηση και ανανέωση του αναγκαίου εξοπλισμού, και κυρίως με κατάλληλη εκπαίδευση όλων μας, και ιδιαίτερα των παιδιών μας.
* Ο κ. Γιάννης Στουρνάρας είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και διευθύνων συμβούλος στην ΚΑΠΠΑ Χρηματιστηριακή.