Στοίχημα υψηλού ρίσκου αποτελεί για την επόμενη κυβέρνηση και τη νέα ηγεσία του υπουργείου Απασχόλησης (ή Εργασίας) ο εκσυγχρονισμός του ΟΑΕΔ. H απάντηση στο ερώτημα για το εάν, επιτέλους, θα λειτουργήσει ως σύγχρονη και αποτελεσματική δημόσια υπηρεσία απασχόλησης, είναι ασαφής, έστω κι αν η απελθούσα κυβέρνηση ανέλαβε στις αρχές του καλοκαιριού συγκεκριμένες δεσμεύσεις προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Είναι γνωστό ότι το άνοιγμα του ΟΑΕΔ στην αγορά εργασίας αποτελεί ένα από τα σημεία της πολιτικής συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. H συμφωνία κατατέθηκε επίσημα στις 24 Ιουλίου του 2007 και αναμένεται η οριστική έγκρισή της τον Οκτώβριο του 2008. Βάσει της συμφωνίας, ο ΟΑΕΔ αναλαμβάνει την υποχρέωση, υπό όρους και προϋποθέσεις, να προωθήσει «συμβόλαια ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης» σε άλλους πιστοποιημένους φορείς. Δηλαδή, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, τα εκπαιδευτικά Ιδρύματα, σε μη κυβερνητικές οργανώσεις και στον ιδιωτικό τομέα.
Στον ιδιωτικό τομέα περιλαμβάνονται όχι μόνο οι μεγάλες εταιρείες στο χώρο των εταιρειών προσωρινής απασχόλησης (μεταξύ των οποίων είναι οι Adecco, Manpower, ISS HR, Job Centres, In Group), αλλά και τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (KEK) εφόσον αποδείξουν ότι μπορούν να συνδυάζουν την κατάρτιση και την επιμόρφωση με τοποθετήσεις ανέργων.
Ο μηχανισμός του ΟΑΕΔ που ταυτίζεται, πάντα με τον σκληρό κομματικό πυρήνα των εκάστοτε κυβερνώντων, αντέδρασε έντονα σε αυτήν την προοπτική και ίσως να μη συμφωνούσε ποτέ σε κάτι τέτοιο εάν δεν ήταν τόσο ισχυρή η πίεση από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Μάλιστα, τα στελέχη της αρμόδιας διεύθυνσης Απασχόλησης, χωρίς να κρύβουν την κόπωσή τους από την υποσχεσιολογία των εκάστοτε Διοικητών, κατέστησαν σαφές ότι εάν δεν βελτιωθεί η κατάσταση θα κλείσουν τις κάνουλες των κοινοτικών κονδυλίων.
Στην πραγματικότητα, το άνοιγμα του ΟΑΕΔ στην αγορά σημαίνει άνοιγμα των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων και στους άλλους φορείς που εμπλέκονται -και μάλιστα πιο αποτελεσματικά, από τα βραχυχρόνια προγράμματα του ΟΑΕΔ- σε τοποθετήσεις ανέργων. Αλλωστε, μόνο εάν λειτουργήσει και ο ανταγωνισμός στην αξιοποίηση των κονδυλιών που μονοπωλιακά διαχειρίζεται ο ΟΑΕΔ θα μπορέσουν να υλοποιηθούν και οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η ελληνική κυβέρνηση προς τις Βρυξέλλες. Τα χρήματα που θα διατεθούν από το επιχειρησιακό πρόγραμμα του υπουργείου Απασχόλησης είναι περισσότερα από κάθε άλλη φορά. Το πρόγραμμα «Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού», ένα από τα 8 Τομεακά προγράμματα της προγραμματικής περιόδου 2007 – 2013 έχει συνολικό προϋπολογισμό 3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,260 δισ. ευρώ είναι κοινοτική συνδρομή. H συμμετοχή των κοινοτικών Ταμείων για την κατάρτιση και τα προγράμματα απασχόλησης των Ελλήνων, αντιστοιχεί με το 11% των συνολικών πόρων που θα διαθέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση την ίδια περίοδο και με το 52% των κεφαλαίων που διαθέτει στην Ελλάδα το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά, σύμφωνα και με απόφαση του υπουργείου Απασχόλησης, θα διατεθεί το 2% του Τομεακού Προγράμματος στις εργοδοτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις για δράσεις που θα ευνοήσουν στην προσαρμοστικότητα των εργαζομένων και των επιχειρήσεων. Οπωσδήποτε, η εμπλοκή περισσότερων «παικτών» σε ένα πεδίο που μέχρι πρότινος ο ΟΑΕΔ διατηρούσε το αποκλειστικό μονοπώλιο δημιουργεί άλλες συνθήκες για τις δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης που συνεχίζουν να χρηματοδοτούν προγράμματα άσχετα από τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Οι δεσμεύσεις προς τις Βρυξέλλες
α) Αύξηση του ποσοστού της συμμετοχής των ενηλίκων σε ενέργειες κατάρτισης, από 1,8% που είναι σήμερα, στο 6% και του ποσοστού της συμμετοχής εργαζομένων σε ενέργειες κατάρτισης, από 0,9% που είναι σήμερα, στο 7%.
β) Αύξηση του ποσοστού των μακροχρόνια ανέργων που ωφελούνται από ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης στο 25% και του ποσοστού των ανέργων ευπαθών κοινωνικά ομάδων που ωφελούνται από τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, από το 9% που είναι σήμερα, στο 15%.
γ) Ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης για τους νέους, έτσι ώστε με την εφαρμογή «Ολοκληρωμένων Δράσεων», έως το τέλος του 2007, σε κάθε νέο που εγκαταλείπει το σχολείο και είναι άνεργος να προσφέρεται εργασία, μαθητεία, συμπληρωματική επιμόρφωση ή άλλο μέτρο απασχολησιμότητας εντός έξι μηνών.