Παγιώνεται η σημαντική επιβάρυνση του κόστους δανεισμού του Δημοσίου που σημειώνεται τις τελευταίες ημέρες, μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας από τη Standard & Poor’s (S&P). Η διαφορά απόδοσης (spread) του ελληνικού 10ετούς ομολόγου με το αντίστοιχο γερμανικό Bund, από 213 μονάδες βάσης που ήταν την προηγούμενη Παρασκευή, οπότε και ο ξένος οίκος ανακοίνωσε πως η ελληνική οικονομία βρίσκεται υπό την «επιτήρησή» του, αυξήθηκε κατά 34 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε χθες στις 247 μονάδες βάσης, μετά τη δημοσίευση της υποβάθμισης.
Η εξέλιξη αυτή δείχνει πως οι αγορές είχαν προεξοφλήσει την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από την προηγούμενη εβδομάδα και για το λόγο αυτό το spread αυξήθηκε χθες κατά μόλις κατά 3 – 5 μονάδες βάσης. Παρόμοια είναι και η εικόνα στα spreads των 3ετών και 5ετών ομολόγων, με τις διαφορές να διαμορφώνονται στις 238 μονάδες βάσης και 283 μονάδες βάσης.
Χθες, η αγορά ομόλογων δέχτηκε «ομαλά» την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας, καθώς όπως επισημαίνουν στελέχη της αγοράς, όσοι ασχολούνται με τα ομόλογα γνώριζαν τι θα γινόταν. Αντιθέτως, «βίαιη» ήταν η αντίδραση στο Χρηματιστήριο Αθηνών, με τον Γενικό Δείκτη να υποχωρεί κατά 5,47%.
Οι αβεβαιότητες που προκύπτουν από την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, επικεντρώνονται αυτή τη στιγμή σε τρία κρίσιμα ζητήματα.
1. Στο ενδεχόμενο νέας υποβάθμισης, που αφήνει ανοικτό η S&P σε περίπτωση κατά την οποία η Ελλάδα δεν καταφέρει να αλλάξει την εικόνα των δημοσιονομικών μεγεθών της.
2. Στο κατά πόσο θα ακολουθήσουν την ίδια τακτική και οι άλλοι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης, όπως η Fitch Ratings και η Moody’s. Προς το παρόν, το οικονομικό επιτελείο δεν έχει κάποια πληροφόρηση ότι θα έρθουν νέες ανακοινώσεις υποβάθμισης από άλλους οίκους.
3. Η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας φέρνει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην αξιολόγηση και το κόστος δανεισμού και των ελληνικών τραπεζών. Αυτό γιατί, σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς, δεν μπορεί τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μιας χώρας να δανείζονται με καλύτερους όρους απ’ ό,τι η ίδια η χώρα.
Πάντως, ο επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) κ. Σπ. Παπανικολάου υποστήριξε χθες ότι η υποβάθμιση από τη S&P «ήταν αναμενόμενη, καθώς η παγκόσμια κρίση πλήττει ιδιαίτερα τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας», ενώ σχετικά με το κόστος δανεισμού επισήμανε πως «οι επιπτώσεις στην ελληνική αγορά ομολόγων θα είναι οριακές, όσον αφορά τα spreads ή τη ζήτηση για ελληνικό χρέος». Παράλληλα, εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι «η Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίσει κανένα πρόβλημα να καλύψει τις δανειακές της ανάγκες, κάτι που φάνηκε και στην προχθεσινή δημοπρασία των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου».
Το οικονομικό επιτελείο θέλει να αφήσει μία με δύο ημέρες να «αφομοιώσει» η αγορά τις εξελίξεις, ενώ ταυτόχρονα θα προχωρήσει τις διαδικασίες για την επικείμενη κοινοπρακτική έκδοση ομολόγων, που είχαν «παγώσει» εν αναμονή των ανακοινώσεων της S&Ρ.
Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι η έκδοση θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα, εκτός απροόπτου. Ο ΟΔΔΗΧ τις επόμενες ημέρες θα συζητήσει με τις 5 τράπεζες (4 ξένες και 1 ελληνική) τις λεπτομέρειες της έκδοσης, καθώς ακόμα δεν έχει αποφασιστεί ούτε το ποσό που θα ζητήσει το Δημόσιο (υπολογίζεται σε 3 – 5 δισ. ευρώ), ούτε η διάρκεια των ομολόγων (εκτιμάται ότι θα είναι 3ετή ή 5ετή). Ολα αυτά, όμως, θα ανατραπούν σε περίπτωση που κάποιος άλλος οίκος αξιολόγησης προχωρήσει σε υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας.