Αντιμέτωπη με την ανεργία που διαπερνά όλη την κοινωνική διαστρωμάτωση της χώρας θα βρεθεί η κυβέρνηση που θα αναλάβει μετά τις εκλογές. Μόνο που το πρόβλημα προϋπήρχε ακόμη και στην πρόσφατη περίοδο, μετά το 2004, όταν καταγράφηκε στατιστική μείωση τριών ποσοστιαίων μονάδων. Εδώ και χρόνια η ανεργία έχει πάψει να αποτελεί πρόβλημα μόνο για τους ανειδίκευτους ή ελλιπώς καταρτισμένους εργαζομένους. Η ανεργία στους πτυχιούχους, όπως και στους κατόχους μεταπτυχιακών τίτλων και διδακτορικών δεν μειώθηκε ούτε σε συνθήκες εντυπωσιακής αύξησης του ΑΕΠ. Αντιθέτως. Ερευνες καταδεικνύουν ότι την τελευταία δεκαετία περίπου 850.000 Ελληνες υψηλής ειδίκευσης και μόρφωσης αναζήτησαν μια καλύτερη προοπτική στις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ευρώπη. Το πρόβλημα στη χώρα δεν σχετίζεται μόνο με την ποσότητα των θέσεων απασχόλησης, αλλά με την ποιότητα και τη διάρκειά τους.
Η απασχόληση στη χώρα μας βασίστηκε σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που δεν αξιοποίησε την υψηλή εξειδίκευση και την καινοτομία. Ακόμη και στις καλύτερες εποχές του, ο κατασκευαστικός κλάδος, που σήμερα εξαντλημένος από την κρίση και την πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας αποδεικνύεται ανήμπορος να απορροφήσει την ανειδίκευτη δύναμη που προσέλκυε με τις μεταναστευτικές ροές των προηγούμενων ετών, δεν δημιούργησε στέρεες βάσεις για την απορρόφηση της υπερπληθώρας μηχανικών και αρχιτεκτόνων.
Η ελλειψη καινοτομίας, η χαμηλή ποιότητα στις υπηρεσίες και δη στον τουρισμό, μείωναν επί χρόνια τα όποια συγκριτικά πλεονεκτήματα διέθετε η ελληνική αγορά. Αυτές οι πτυχές είναι που αναδεικνύουν την ανεργία ως πρόβλημα διαρθρωτικό, δομικό και διαχρονικό. Απλώς, οι τεράστιες δυνατότητες πιστωτικής επέκτασης των νοικοκυριών, η παράταση των σπουδών με τα αμφίβολης ποιότητας μεταπτυχιακά και τα όποια αποθέματα της οικογενειακής ακίνητης περιουσίας, καθυστέρησαν την έκρηξη των προβλημάτων.
Ομως, όταν σε μια χώρα όπως η Ισπανία που την τελευταία εικοσαετία, αν και διέτρεξε τεχνολογικά χιλιόμετρα μπροστά, μείωσε την ανεργία από το 20% στο 9%, ο τουρισμός και ο κλάδος των κατασκευών δεν κατόρθωσαν να συγκρατήσουν την εκτίναξη του ποσοστού ανεργίας στο 18,5%, ποια εχέγγυα υπάρχουν στην ελληνική οικονομία, για να αποτραπεί η αύξηση των ανέργων από το 8,9% σήμερα (450.000 άτομα) στο 11% στο τέλος του έτους ή στο πραγματικό 17% (850.000 άνεργοι) που προβλέπει το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ για τα τέλη του 2010; Μόνο οι δημόσιες και οι ιδιωτικές επενδύσεις μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης. Αλλά για να γίνει αυτό, οι επιχειρήσεις χρειάζονται εξωτερικό περιβάλλον ασφάλειας που θα δημιουργεί προσδοκίες και πρόσφορο έδαφος για την καινοτομία, τις εξαγωγές, την τεχνολογία και πολιτικές που θα εγγυώνται ένα σταθερό φορολογικό πλαίσιο.
Οι ανάγκες δεν μπορούν να ικανοποιηθούν από τη δημιουργία θέσεων εργασίας στις πωλήσεις, ανειδίκευτων εργατών για τεχνικά έργα, υπαλλήλων γραφείου και εργαζομένων στην ακίνητη περιουσία. Οχι μόνο περισσότερες και προσωρινές θέσεις εργασίας προγραμμάτων που απλώς φορτώνουν με βάρη τον δημόσιο τομέα. Για να έχουν μέλλον οι νέες θέσεις πρέπει να είναι καλύτερες, και ως προς την ειδίκευση και ως προς το επίπεδο εκπαίδευσης.