«H εξομάλυνση των εξαρτήσεών μας από οπουδήποτε και αν προέρχονται είναι μία από τις βασικές επιδιώξεις μας». Με τη φωτογραφική αυτή αναφορά στη Ρωσία, αλλά και τις τοποθετήσεις του γύρω από τα ελληνικής συμμετοχής διεθνή ενεργειακά έργα, ο υφ. Περιβάλλοντος I. Μανιάτης έδωσε ένα δείγμα της πολιτικής που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση στον τομέα της ενεργειακής διπλωματίας. Η πολιτική αυτή είναι σαφώς διαφοροποιημένη από την προηγούμενη παρ’ ό,τι δεν αμφισβητεί ή δεν θέτει υπό επαναδιαπραγμάτευση τις διακρατικές συμφωνίες που έχει υπογράψει η χώρα με τους εταίρους της (Ρωσία, Βουλγαρία και Ιταλία) για τους αγωγούς που θα μεταφέρουν ενεργειακές πρώτες ύλες από την Κασπία στην Ευρώπη.
Το θέμα της ενεργειακής απεξάρτησης από τη Ρωσία που πρόβαλε ο υφυπουργός, μιλώντας στο ενεργειακό συνέδριο του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) δεν αποτελεί από μόνο του δείγμα διαφοροποίησης. Εντάσσσεται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής για περιορισμό της εξάρτησης από το αέριο της Gazprom, η οποία επιχειρείται με τη χρηματοδότηση έργων που θα μεταφέρουν στην Ευρώπη αέριο μη ρωσικής προέλευσης, όπως ο Ναbucco και ο ITGI.
O κ. Μανιάτης συνέδεσε όμως τον στόχο της απεξάρτησης με μία έμμεση υποβάθμιση του ρόλου των ρωσικών συμφερόντων αγωγού South Stream (SS) για την Ελλάδα και στιγμάτισε παράλληλα χώρες της E.E. που έχουν προχωρήσει σε διμερείς ενεργειακές συμφωνίες με τη Ρωσία.
Μια τέτοια διμερής συμφωνία είναι αυτή της Ιταλίας με τη Ρωσία για τον SS, που για πρώτη φορά έστω και έμμεσα επικρίθηκε από ελληνικής πλευράς. Αντιθέτως, η προηγούμενη κυβέρνηση διεκδίκησε συμμετοχή στο έργο, αγνοώντας τις αντιδράσεις των ΗΠΑ για τον περιορισμό του ανταγωνισμού. O κ. Μανιάτης περιόρισε το ρόλο του SS για την Ελλάδα στην «απρόσκοπτη ροή φυσικού αερίου», η ποσότητα του οποίου θα παραμείνει, όπως είπε, το 2013 στα 3 bcm, παρά το ενδιαφέρον της Gazprom για αύξηση των ποσοτήτων. Οι επιπλέον ποσότητες φυσικού αερίου για την κάλυψη της ζήτησης στην εγχώρια αγορά, θα καλυφθούν, είπε, από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του ITGI «η κατασκευή του οποίου συνιστά άμεση ελληνική προτεραιότητα» και την Αλγερία (LNG, υγροποιημένο φυσικό αέριο).
Με τη συνολική τοποθέτησή του στο θέμα του φυσικού αερίου ο κ. Μανιάτης έκανε σαφές ότι οι σχέσεις με τη Ρωσία ως ενεργειακού εταίρου επαναπροσδιορίζονται. Για κάποιους ο επαναπροσδιορισμός αυτός είναι αναγκαίος. H αλλαγή της στάσης της Βουλγαρίας τόσο στον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης, όσο και στο SS και ο αναβαθμισμένος ρόλος της Τουρκίας μετά τη συμφωνία με τη Μόσχα για συμμετοχή της στο SS και τη ρωσική συναίνεση στον πετρελαιαγωγό Μπακού – Τσεϊχάν είναι παράγοντες που θα πρέπει να συνεκτιμήσει η ελληνική πλευρά. Ενας τρίτος παράγοντας που φαίνεται να επηρεάζει το σύνολο των εμπλεκομένων είναι η οικονομική ύφεση. H μείωση της ζήτησης σε πετρέλαιο καθιστά λιγότερο επείγουσα την ανάγκη αποσυμφόρησης των στενών του Βοσπόρου και του φυσικού αερίου, αντιστοίχως, και των σχεδιαζόμενων αγωγών για τη μεταφορά τους.
Για «διαφοροποίηση διπλωματικής αποτελεσματικότητας και όχι στρατηγικής της χώρας» μιλούν αρμόδια κυβερνητικά στελέχη. Από τις πρώτες κινήσεις σε αυτή την κατεύθυνση θα είναι σύμφωνα με πληροφορίες, διάβημα διαμαρτυρίας προς τη Ρωσία για τη συμμετοχή της στον Μπακού-Τσεϊχάν, έργο που θεωρείται ανταγωνιστικό του Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη.