Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, κ. Χρ. Σταϊκούρας, ανακοίνωσε
ότι το εν λόγω νομοσχέδιο έρχεται να αντιμετωπίσει τα προβλήματα
και τις δυσλειτουργίες στη λειτουργία, εποπτεία και διαχείριση των
εθνικών κληροδοτημάτων και των σχολαζουσών κληρονομιών, λόγω του
απαρχαιωμένου από 70ετίας θεσμικού πλαισίου. Να σημειωθεί ότι
σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, υπάρχουν περί τα 15.000 εθνικά
κληροδοτήματα ύψους 10 δισ ευρώ και άλλες 3.000 σχολάζουσες
κληρονομιές αξίας 4 δισ. ευρώ. Μάλιστα, με το νέο νόμο οι
σχολάζουσες κληρονομιές θα μπορούν να περνούν στο Δημόσιο εντός
διετίας – εάν δεν εμφανιστεί ο νόμιμος κληρονόμος – αντί 10 και
πλέον ετών που απαιτούνταν να παρέλθουν βάσει του υφιστάμενου
νομικού πλαισίου.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του κ. Σταϊκούρα, σκοπός της νομοθετικής
πρωτοβουλίας είναι να συμβάλει «στην αποτελεσματικότερη διοίκηση,
διαχείριση και εποπτεία των κοινωφελών περιουσιών με σεβασμό στη
βούληση του διαθέτη ή δωρητή» και προς την κατεύθυνση αυτή
προβλέπονται:
• Η σύνταξη Εθνικού Μητρώου Κληροδοτημάτων, υλοποιώντας, μετά από
12 έτη, σχετική συνταγματική υποχρέωση, και Μητρώου Σχολαζουσών
Κληρονομιών που επιτρέπουν για πρώτη φορά την καταγραφή με τρόπο
συστηματικό, ενιαίο, πλήρη μέσω της ηλεκτρονικής πρόσβασης
(on-line), ώστε να καθίσταται δυνατή η αποτελεσματική και διαφανή
παρακολούθηση της διαχείρισης των περιουσιών.
• Η δημιουργία Μητρώου εκκαθαριστών κοινωφελών περιουσιών,
εκτελεστών διαθηκών, διαχειριστών κοινωφελών περιουσιών ή ιδρυμάτων
και κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών, από νομικούς και άλλους
επιστήμονες με πολυετή επαγγελματική εμπειρία, από το οποίο, με
κλήρωση, με απολύτως αδιάβλητο και αντικειμενικό τρόπο θα
επιλέγονται τα εν λόγω πρόσωπα, επιδιώκοντας την ταχεία και
βέλτιστη διεκπεραίωση των υποθέσεων και διαχείριση των
περιουσιών.
• Η απλοποίηση και αντικατάσταση της χρονοβόρας δικαστικής
διαδικασίας του διορισμού κηδεμόνα της κληρονομίας με ταχύρρυθμη
και διαφανή διοικητική διαδικασία.
• Η καθιέρωση τακτικών ελέγχων από εξειδικευμένα και πιστοποιημένα
νομικά ή φυσικά πρόσωπα, όλων εν γένει των κοινωφελών περιουσιών
και σχολαζουσών κληρονομιών, λόγω του μεγάλου όγκου τους.
• Η ενίσχυση του πλαισίου κατασταλτικού ελέγχου από τη συντρέχουσα
αρμοδιότητα της Οικονομικής Επιθεώρησης να εξετάζει περιπτώσεις που
διαπιστώνονται ατασθαλίες ή τις οποίες παραπέμπει προς έλεγχο η
αρμόδια αρχή.
• Ο εκσυγχρονισμός και διεύρυνση του φάσματος των τιθέμενων στη
διάθεση του διαχειριστή της περιουσίας χρηματοοικονομικών εργαλείων
(πάντα υπό το πρίσμα της ασφάλειας της περιουσίας και της χαμηλής
διακινδύνευσης), προς το σκοπό της μεγιστοποίησής της, και η εν
γένει εισαγωγή ευέλικτων διαδικασιών αποτελεσματικής διαχείρισης
και αξιοποίησης της περιουσίας που συνοδεύονται από ασφαλιστικές
δικλείδες για την προάσπιση των συμφερόντων των τιμώμενων, της
βουλήσεώς του διαθέτη ή δωρητή και του δημοσίου συμφέροντος.
• Η εισαγωγή ταχέων και αποτελεσματικών διαδικασιών προληπτικού
ελέγχου, όπου απαιτείται, των πράξεων των οργάνων εκκαθάρισης και
διοίκησης των περιουσιών με ταυτόχρονο περιορισμό, στις περιπτώσεις
που είναι απαραίτητο, της γνωμοδότησης των Συμβουλίων Κοινωφελών
Περιουσιών.
• Η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης με σκοπό
την αποτελεσματικότερη άσκηση της εποπτείας.