Με επιτυχία πέρασαν το δύσκολο εμπόδιο της πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) οι εγχώριες τράπεζες, σε μια περίοδο που δέχονται βολές κατα ριπάς από παντού και η αξιοπιστία τους βρίσκεται στο ναδίρ.
Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, τα κριτήρια της άσκησης ήταν ιδιαίτερα αυστηρά, ενώ ακόμη αυστηρότερα ήταν για τις ελληνικές τράπεζες, περιλαμβάνοντας «κούρεμα» (haircut) για το σύνολο των ελληνικών ομολόγων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους, συνεκτιμώντας τα δάνεια που έχουν χορηγήσει στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, υπολογίζοντας περαιτέρω σημαντική επιδείνωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και συνεκτιμώντας πιθανότητα 36% αθέτησης των υποχρεώσεων της χώρας.
Αν και σύμφωνα με ένα από τα σενάρια, δύο εγχώριες τράπεζες βρέθηκαν στο «κόκκινο» εμφανίζοντας δείκτη βασικών ιδίων κεφαλαίων (Core Tier 1) κάτω του ορίου του 5% (-0,8% η ΑΤΕ και το 4,9% η Eurobank EFG), η εικόνα αυτή δεν είναι αντιπροσωπευτική καθώς αντανακλά στοιχεία 31.12.2010 και μέτρα που είχαν ληφθεί μέχρι 31.4.2011. Ωστόσο, έκτοτε η ΑΤΕ ολοκλήρωσε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου άνω του 1 δισ. ευρώ ενώ η Eurobank EFG έλαβε το «πράσινο φως» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πώληση της θυγατρικής της στην Πολωνία Polbank στην αυστριακή Raiffeisen Bank, ενώ ολοκλήρωσε την απορρόφηση της επενδυτικής εταιρείας Δίας, κινήσεις που ενισχύουν σημαντικά τα κεφάλαιά της. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του δυσμενούς σεναρίου -συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων μέτρων βελτίωσης του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας που έχουν λάβει οι τράπεζες- η Εθνική Τράπεζα εμφανίζει δείκτη βασικών κεφαλαίων Core Tier 1 9,7%, η Alpha Bank 8,2%, το Τ.Τ. 7,1%, η Τράπεζα Πειραιώς 6,3%, η Eurobank 7,6% και η ΑΤΕ 6%.
Την ικανοποίησή του για την επίδοση των ελληνικών τραπεζών στην άσκηση εξέφρασε ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Γεώργιος Προβόπουλος, υπογραμμίζοντας την ισχυρή κεφαλαιακή θέση των τραπεζών. «Τα αποτελέσματα της άσκησης», σημείωσε ο διοικητής της ΤτΕ, «είναι ενθαρρυντικά όσον αφορά την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών μας, οι οποίες ακολουθώντας και τις προτροπές της Τραπέζης της Ελλάδος, προχώρησαν σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και δρομολόγησαν επιχειρηματικές κινήσεις με αποτέλεσμα την ενδυνάμωση της θέσης τους, παρά τις δυσκολίες του περιβάλλοντος. Οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική οικονομία επιβάλλουν όχι απλώς συνέχιση, αλλά ένταση των προσπαθειών. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα συνεχίσει να ενθαρρύνει τις τράπεζες προς την κατεύθυνση αυτή».
Ως ιδιαίτερα ευνοϊκά για τις εγχώριες τράπεζες, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα της άσκησης και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος. «Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα αντεπεξέρχεται. Εχει επαρκή κύρια βασικά ίδια κεφάλαια και εκπληροί τις προϋποθέσεις του Μνημονίου, οι οποίες είναι ακόμη αυστηρότερες, γιατί τώρα πρέπει να ελεγχθούν και τα τυχόν επισφαλή δάνεια», τόνισε. Ο κ. Βενιζέλος σημείωσε ακόμα ότι στη σημερινή δύσκολη συγκυρία οι ελληνικές τράπεζες δεν είναι μόνες. «Εχουμε, διαμορφωμένους μηχανισμούς στήριξης. Εχουμε το Ταμείο Χρηματοδοτικής Σταθερότητας, έχουμε το ευρωσύστημα μέσα στο οποίο βρίσκεται το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με επικεφαλής την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αλλά και με τη συμμετοχή της Τραπέζης της Ελλάδος και των κεντρικών τραπεζών όλων των κρατών-μελών».
Η ισχυρή κεφαλαιακή βάση των εγχώριων τραπεζών αποτελεί ένα από τα δυνατά σημεία, ωστόσο το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα σήμερα είναι η ρευστότητα. Επιπλέον, οι εγχώριες τράπεζες ενισχύουν περαιτέρω τις γραμμές άμυνάς τους: την προηγούμενη εβδομάδα, η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς ανακοίνωσε την πρόθεσή της να προχωρήσει στην πώληση της Piraeus Bank Egypt, ενώ η επαναληπτική γενική συνέλευση της Alpha Bank έδωσε το «πράσινο φως» στη διοίκηση να προχωρήσει σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου όποτε το κρίνει σκόπιμο. Παράλληλα, η Eurobank EFG ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε αρχικές συζητήσεις για την πώληση του πλειοψηφικού μεριδίου της θυγατρικής της στην Τουρκία, Eurobank Tekfen.
H πανευρωπαϊκή άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων διενεργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) και συμμετείχαν 90 τράπεζες από 21 χώρες. Από αυτές 8 παρουσίασαν δείκτη επάρκειας μικρότερο του ελαχίστου ορίου του 5%, εκ των οποίων 5 ισπανικές, 2 ελληνικές και μία αυστριακή.