Πραγματικές ευκαιρίες συναντά κανείς φέτος στην αγορά εξοχικής κατοικίας, καθώς η έλλειψη ζήτησης για τρίτη διαδοχική σεζόν από τους Ελληνες αγοραστές και το χαμηλό αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό, συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, έχουν ωθήσει ιδιοκτήτες, αλλά και επαγγελματίες κατασκευαστές σε γενναίες εκπτώσεις. Ετσι, σε αντίθεση με τα όσα ισχύουν στην αγορά κύριας κατοικίας, όπου η πτώση των τιμών δεν είναι η αναμενόμενη, στα εξοχικά η εικόνα είναι εκ διαμέτρου αντίθετη.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο, οι τιμές των νεόδμητων εξοχικών κατοικιών υποχώρησαν κατά περίπου 30%, με το μεγαλύτερο ποσοστό της πτώσης να σημειώνεται πέρυσι, όταν κατέστη σαφές ότι η ζήτηση θα ήταν ελάχιστη. Εστω κι έτσι, ο αριθμός των αγοραπωλησιών δεν ήταν επαρκής και κυμάνθηκε σε επίπεδα χαμηλότερα του 2009. Φέτος, η εικόνα είναι ανάλογη, με τις πρώτες αναφορές να κάνουν λόγο για περαιτέρω κάμψη των τιμών έως και κατά 15%, αν και ο μέσος όρος προς το παρόν διαμορφώνεται σε 10%. Αν όμως συνυπολογίσει κανείς και τις μειώσεις των προηγούμενων ετών, η συνολική έκπτωση για την απόκτηση εξοχικής κατοικίας φέτος προσεγγίζει ακόμα και το 40%, σε σχέση με το καλοκαίρι του 2008.
Λίγες πωλήσεις
Παρ’ όλα αυτά, οι αγοραπωλησίες παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό γιατί σε περιόδους κρίσης και μάλιστα με την ένταση που αυτή εκδηλώνεται στην ελληνική οικονομία, τα είδη «πολυτελείας», όπως θεωρούνται τα εξοχικά, είναι η πρώτη κατηγορία που πλήττεται. Ετσι, οι Ελληνες, που αποτελούν και τους βασικούς αγοραστές, έχουν στρέψει εντελώς την πλάτη τους στην αγορά. Οσον αφορά τους ξένους, αυτοί ούτως ή άλλως δεν θα επαρκούσαν για να αντιστρέψουν την εικόνα, δεδομένου ότι την τελευταία δεκαετία υπολογίζεται ότι οι ετήσιες πωλήσεις εξοχικών σε αλλοδαπούς δεν ξεπερνούν τις 3.000 – 4.000 κατοικίες. Ιδίως όσον αφορά τη φετινή χρονιά, οι ξένοι που κινούνται στην αγορά είναι μεν περισσότεροι από ό, τι τα τελευταία χρόνια (όταν η οικονομική κρίση είχε πλήξει τις ξένες οικονομίες), ωστόσο η ελληνική αγορά δεν προσφέρει σε αφθονία τις ευκαιρίες που αναζητούν.
Ακόμα και σε περιπτώσεις εκπτώσεων της τάξης του 45%, όπως παρατηρείται ήδη από πέρυσι σε πολυτελείς παραθεριστικές βίλες σε νησιά, όπως η Μύκονος και η Κέρκυρα, το αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό είναι μικρό. Ο λόγος είναι ο έντονος ανταγωνισμός που παρατηρείται από αντίστοιχες αγορές του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, ακόμα και η γειτονική Τουρκία. Στις δύο πρώτες χώρες η κρίση έχει επίσης πλήξει τις τοπικές αγορές ακινήτων και ιδίως τα εξοχικά, με αποτέλεσμα οι εκπτώσεις να είναι και εκεί καθημερινό φαινόμενο τα τελευταία χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι ένας ξένος αγοραστής μπορεί να βρει καλύτερες τιμές από ό, τι στην Ελλάδα και μάλιστα υψηλότερων προδιαγραφών.
Νέα διόρθωση
Αυτό σημαίνει ότι για να κινητοποιηθούν περισσότερο οι ξένοι αγοραστές αναμένουν περαιτέρω κάμψη των τιμών στην Ελλάδα, ιδίως αν υπολογίσει κανείς ότι ένα σημαντικό ποσοστό όσων βρίσκονται σε αναζήτηση κατοικίας, επιδιώκουν αυτό ακριβώς: την επενδυτική ευκαιρία.
Σύμφωνα με τον κ. Σάββα Σαββαΐδη, διευθυντή του γραφείου Savvaidis & Associates και πρώην προέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων Κτηματομεσιτών, η Ελλάδα ανακάλυψε την εξοχική κατοικία στο τέλος του διεθνούς κύκλου ανάπτυξης του κλάδου. Ωστόσο, «έστω κι έτσι, υπολογίζεται ότι την περίοδο 2003 – 2007 πουλήθηκαν περί τις 12.000 εξοχικές κατοικίες σε ξένους, συνολικής αξίας 3 δισ. ευρώ, ήτοι περίπου 3.000 κατοικίες ετησίως. Εάν κανείς συγκρίνει τις 45.000 εξοχικές κατοικίες που πωλούνταν κατ’ έτος στην Ισπανία και τις 8.000 στην Κύπρο, αντιλαμβάνεται ότι αναλογικά η χώρα έχει τη δυνατότητα να πωλεί περί τα 15.000 εξοχικά» αναφέρει ο κ. Σαββαΐδης. Οπως όμως επισημαίνει ο ίδιος, «το παράθυρο ευκαιρίας που παρουσιάστηκε τότε έχει κλείσει σήμερα, λόγω της κρίσης, και απ’ ό, τι φαίνεται μάλλον η προοπτική είναι να παραμείνει κλειστό για άγνωστο χρονικό διάστημα».
Αξίζει να σημειωθεί και ένας άλλος παράγοντας που πλήττει την ελληνική αγορά. Σύμφωνα με φορείς της αγοράς, όποτε η χώρα και η κρίση του χρέους της πρωταγωνιστεί στη διεθνή επικαιρότητα, όπως συμβαίνει κατά κόρον τους τελευταίους μήνες, η αγορά ακινήτων «υποφέρει». Οπως προκύπτει, η υφιστάμενη αβεβαιότητα γύρω από τις τύχες της οικονομίας έχει πλήξει τη ζήτηση εξοχικών κατοικιών, ιδίως από αγοραστές του εξωτερικού. Επιπλέον, όσο πιο ριψοκίνδυνη καθίσταται για κάποιον ξένο αγοραστή η απόκτηση κατοικίας στην Ελλάδα τόσο ο τελευταίος αναμένει χαμηλότερες τιμές.
Διέξοδος
Αυτό σημαίνει ότι η μόνη διέξοδος για τους κατασκευαστές που δεν έχουν κατορθώσει να πωλήσουν τα ακίνητα που κατασκεύασαν τα τελευταία 2 – 3 χρόνια είναι οι γενναίες εκπτώσεις, ώστε οι τιμές να ευθυγραμμιστούν με τις προσδοκίες των λιγοστών ενδιαφερόμενων αγοραστών. Σύμμαχός τους είναι η υψηλή τουριστική κίνηση φέτος, που σημαίνει ότι οι πιθανοί αγοραστές είναι και περισσότεροι σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.
Πάντως, το «παράθυρο» που διαθέτουν οι κατασκευαστές για να πωλήσουν το απόθεμα εξοχικών που έχει δημιουργηθεί από τις χαμηλές πωλήσεις των τελευταίων 2 – 3 ετών σταδιακά θα αρχίσει να μικραίνει.
Ο λόγος είναι ο υψηλός ανταγωνισμός που θα προκύψει, εφόσον ευοδωθεί ο σχεδιασμός για την εισαγωγή των τουριστικών κατοικιών, δηλαδή κατοικιών που είναι ενταγμένες σε παραθεριστικά συγκροτήματα πολυτελείας και συνυπάρχουν με ξενοδοχειακές μονάδες. Βάσει νόμου, οι εν λόγω κατοικίες, αποκλειστικά πολυτελούς χαρακτήρα, θα μπορούν πλέον και να πωλούνται, όχι μόνο να μισθώνονται.