Η αναστολή πλειστηριασμών ακινήτων για όσους χρωστούν σε τράπεζες, που επεκτάθηκε μέχρι το τέλος του χρόνου, με ειδική ρύθμιση που ψηφίστηκε στο τέλος Ιουνίου, έχει προκαλέσει νέο γύρο δικαστικών εκκρεμοτήτων, καθώς είναι πολλά και δύσκολα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην πράξη δανειολήπτες και πιστωτικά ιδρύματα. Εκατοντάδες είναι και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού οι αιτήσεις πολιτών οι οποίοι επιχειρούν να σώσουν ακίνητα και περιουσιακά στοιχεία και να υπαχθούν στην προστασία του νόμου, αποφεύγοντας τον πλειστηριασμό έστω ώς το τέλος του χρόνου, ελπίζοντας έτσι σε καλύτερες μέρες.
Ωστόσο, το ποιοι, τελικά, μπορούν πραγματικά να υπαχθούν στις προϋποθέσεις της προστατευτικής νομοθεσίας και ποιοι δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα κρίθηκε με δικαστική απόφαση που εκδόθηκε πρόσφατα, στα μέσα Ιουλίου, και φέρει αριθμό 424 του 2011. Είναι, ασφαλώς, απόφαση Πρωτοδικείου, που εκδόθηκε με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να προσβληθεί με άλλο ένδικο μέσο, έφεση για παράδειγμα, και ξεκαθαρίζει το τοπίο για την εφαρμογή της απαγόρευσης των πλειστηριασμών ώς το τέλος του χρόνου, με βάση τον νόμο για το Μεσοπρόθεσμο.
Σύμφωνα με την απόφαση, που αφορά χιλιάδες δανειολήπτες (σ. σ. οι αιτήσεις παρόμοιου περιεχομένου είναι πράγματι χιλιάδες σε όλα τα δικαστήρια της χώρας), πλειστηριασμοί δεν μπορούν να γίνουν μόνον όταν το συνολικό χρέος ενός πολίτη σε τράπεζα δεν ξεπερνάει τα 200.000 ευρώ. Αντίθετα, όπως αποφάσισε το δικαστήριο, κρίνοντας σχετικό αίτημα, δεν προστατεύονται από την απαγόρευση των πλειστηριασμών όσοι ξεπερνούν το φράγμα των 200.000 ευρώ, έχοντας σε μια τράπεζα όχι ένα, αλλά δύο ή τρία δάνεια μικρότερης αξίας. Με άλλα λόγια, όταν τα χρέη είναι πάνω από 200.000 και προέρχονται όχι από ένα, αλλά από πολλά δάνεια, δύο ή τρία, τότε η τράπεζα μπορεί να προχωρήσει στον πλειστηριασμό και να εκποιήσει το ακίνητο δίχως να εμποδίζεται από την απαγόρευση του νόμου που ισχύει ώς το τέλος του 2011.
Στο σκεπτικό της απόφασης, αναφέρεται επί λέξει ότι «από τη νομοθετική ρύθμιση, νόμος 3986 του 2011, προκύπτει με σαφήνεια ότι η αναστολή των πλειστηριασμών ισχύει για οφειλές μικρότερες του ποσού των 200.000 ευρώ, ανεξάρτητα από το εάν οι οφειλές αυτές προέρχονται από μία η περισσότερες έννομες σχέσεις, αφού σε διαφορετική περίπτωση θα είχε οριστεί τούτο ρητά». Και σε άλλο σημείο της απόφασης διευκρινίζεται ότι «η σώρευση και η δικαστική επιδίωξη περισσοτέρων απαιτήσεων του δανειστή κατά του ιδίου οφειλέτη αποτελεί δικαίωμα του δανειστή, ανεξάρτητα από το αν οι απαιτήσεις απορρέουν από την ίδια ιστορική ή νομική αιτία».
Το ιστορικό
Η υπόθεση που έφθασε στα δικαστήρια και αποτέλεσε την αφορμή για τη δικαστική απόφαση αφορούσε την αναστολή ή μη πλειστηριασμού σε ακίνητο ενός εμπόρου στη Θεσσαλονίκη, συνολικού εμβαδού 100 τετραγωνικών μέτρων, για χρέη που είχε ο ίδιος σε τράπεζα και τα οποία είχαν καταστεί απαιτητά και ληξιπρόθεσμα. Η τράπεζα έκανε όλες τις ενέργειες για να επισπεύσει τον πλειστηριασμό και ο πολίτης επικαλέστηκε τον πρόσφατο νόμο, ζητώντας να προστατευθεί, καθώς υποστήριξε ότι τα χρέη του δεν ξεπερνούσαν τις 200.000 ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, επικαλέστηκε ότι τα δάνειά του ήταν το ένα 166.475 χιλιάδες ευρώ και το άλλο 116.374. Κατά συνέπεια και τα δύο, κάτω από το όριο των 200.000 ευρώ.
Ομως, το δικαστήριο έκρινε ότι η προστασία του νόμου που ισχύει για αναστολή των πλειστηριασμών δεν μπορεί να ερμηνευθεί ούτε να εφαρμοστεί για κάθε δάνειο χωριστά, αλλά για το συνολικό χρέος. Μόνο αν το συνολικό χρέος είναι κάτω από τις 200 χιλιάδες ευρώ, σύμφωνα με την απόφαση, ο πλειστηριασμός αναστέλλεται. Αλλιώς προχωρεί κανονικά.
Αμοιβαία δυσπιστία
Η σημαντική απόφαση, που δημοσιεύει σήμερα η «Οικονομική Κ» και η οποία καθορίζει ξεκάθαρα τους όρους του «παιχνιδιού» σε ό, τι αφορά τους πλειστηριασμούς εκδόθηκε στο τέλος Ιουλίου. Συγκεκριμένα, η δίκη έγινε στις 8 Ιουλίου, στο Πρωτοδικείο του Κιλκίς, με πρόεδρο τον κ. Γεώργιο Μιχαλόπουλο. Η δε απόφαση αναμένεται να δώσει ένα τέλος στη φιλολογία που έχει αναπτυχθεί το τελευταίο διάστημα σχετικά με το τι υπόκειται στις διατάξεις του νόμου περί παγώματος των πλειστηριασμών και τι όχι.
Αν και από την πλευρά των δανειοληπτών και των καταναλωτικών οργανώσεων δεν έλειψαν ποτέ οι καταγγελίες περί καταστρατήγησής του από τράπεζες, ακόμα και σε περιπτώσεις που η εφαρμογή του ήταν -όπως υποστηρίζεται- προφανής. Ωστόσο, από την πλευρά των πιστωτικών ιδρυμάτων η απάντηση είναι άμεση και κατηγορηματική: Ο νόμος είναι τόσο σαφής, που δεν επιτρέπει παρανοήσεις σε κανένα και για τίποτα.
Γεγονός αποτελεί, τέλος, ότι οι δύο πλευρές αντιμετωπίζουν η μία την άλλη με καχυποψία. Και όχι μόνο στο θέμα των πλειστηριασμών, αλλά και σε εκείνο της ρύθμισης των δανείων, που «τρέχει». Μολονότι αυτή τη φορά τα πράγματα είναι περισσότερο ξεκάθαρα από ποτέ, καθώς κριτής για το ποιος δικαιούται να ενταχθεί στη ρύθμιση και ποιος όχι είναι πλέον τα κατά τόπους ειρηνοδικεία.